Een half miljoen kolonisten wonen min of meer naast twee
3
4
5
Hoe het conflict ontstond
12
gemeenschappen aangetast wor
den.'
In de kleine Hasan Bek-moskee
in Jaffa (meteen ten zuiden van Tel
Aviv) kun je nu nog zien hoe de
Palestijnen naar de onafhankelijk
heid van Israël kijken. Er zijn al
enkele opstanden tegen de Britten
geweest, zowel door Joden als Pa
lestijnen. Op 15 mei 1948 ontploft
de boel echt. Oude foto's in de
moskee, keurig in een glazen vi
trine, tonen vandaag de dag nog
wat er gebeurt in de eerste Ara-
bisch-Israëlische oorlog, die tien
maanden duurt. Egypte, Jordanië,
Syrië en Irak vallen het piepjonge
Israël binnen, woedend over de
komst van deze 'indringers'.
De oorlog stopt, maar 'de grote
ramp' van de Palestijnen is begon
nen. Nog steeds herdenken zij op
15 mei Nakba Dag: De Herinnering
van de Catastrofe. Van de 1,2 mil
joen Palestijnen die in Israël wo
nen zijn er dan 750.000 op de
vlucht geslagen, de meesten om
nooit meer terug te keren. Ze gaan
naar Libanon, Syrië, de Gazastrook
(die dan nog van Egypte is), Jorda
nië en de Westelijke Jordaanoever.
Ze komen terecht in kampen, die
uiteindelijk uitgroeien tot arme,
dichtbevolkte steden met slechte
wegen en dito riolering. De Pales-
tijnen worden er geduld, maar niet
van harte. En de weg terug naar
huis is afgesloten.
Ik was twee jaar geleden in de
moskee en zag op de foto's de ka
potte huizen van het oude Jaffa,
oorlogstuig en mensen op de
vlucht. De mannen in de Hasan
Bek-moskee bidden met hun ge
zicht naar Mekka. Maar op de weg
naar buiten komen ze langs de fo
to's. ,,Dit vergeten we nooit'', zegt
een van hen. ,,Dat snapt u zeker
wel.''
De martelaren
van Hamas
In de straten van Gaza-Stad is er
geen ontsnappen aan Hamas.
Links wappert de groene vlag met
de witte letters van de islamitische
geloofsbelijdenis, rechts de witte
vlag met het Hamas-embleem (de
Al-Aqsa-moskee, een kaartje van
Palestina en twee gekruiste zwaar
den). Aan muren en voor ramen
hangen foto's van martelaren. Het
zijn jonge mannen in militaire
kleding, mitrailleur in de hand,
foto van Jeruzalem op de achter
grond, gestorven voor een onaf
hankelijk Palestina.
Hamas is opgericht in 1987. De
letters zijn een acroniem van 'Isla
mitische Verzetsbeweging'. De or
ganisatie is heer en meester in de
Gazastrook. Ze gebruikt alle be
schikbare middelen om het ul
tieme doel te bereiken: een islami
tische staat die niet alleen het hui
dige Israël omvat, maar ook de Ga-
zastrook en de Westelijke Jordaan-
oever. Op dit moment schieten ze
honderden raketten af, naar bin
nen gesmokkeld via tunnels en
met kleine bootjes vanuit Egypte.
Tijdens de Tweede Intifada, aan
het begin van deze eeuw, zijn het
vooral gewapende aanvallen en
zelfmoordaanslagen die de Israëli
sche samenleving doen bloeden.
Een busreis naar Gaza of over de
Westoever wordt me in die tijd
bijvoorbeeld sterk afgeraden; wie
vervolgens toch instapt, is gek of
levensmoe. Overal loert de terreur
en de dood.
Het leidt ertoe dat Hamas door
een groot deel van de internatio-
nale gemeenschap (waaronder de
Europese Unie en de VS) wordt
gezien als een terroristische orga
nisatie. Hamas heeft echter ook
een tak die sociale programma's
opzet om het leven in de overvolle
Gazastrook draaglijker te maken.
Niet elke Palestijn is fan van Ha
mas, maar veel Palestijnen in de
Gazastrook kunnen ook niet zon
der.
Een harde klap in Gaza
Zomaar een herinnering: voor een
reportage in Gaza-Stad (tijdens de
Tweede Intifada) rijd ik mee in een
ambulance als er een harde ont
ploffing klinkt. De sirenes gaan
aan, de snelheid omhoog en even
later stoppen we bij een huizen
blok dat totaal in puin ligt. ,,Een Is
raëlische raket!'' schreeuwen woe
dende omstanders. Tussen de ho
pen steen liggen stukjes bot, vlees
en hersenweefsel, een verschrik-
1918
kelijk gezicht. Even later blijkt er
iets anders aan de hand. Een vader,
bommenmaker van Hamas, was
met zijn zoons aan het werk, toen
het explosief waar hij aan werkte
ontplofte.
Dit is niet iets dat dagelijks ge
beurt, maar het tekent wel de situ
atie in Gaza. Elke dag is er geweld,
in welke vorm dan ook. Op dit
hele kleine stukje grond van 360
km2 leven op dit moment naar
schatting zo'n 2 miljoen mensen.
Dat zijn bijna 4000 mensen per
km2 (in Nederland: 420). Ze zijn
volledig ingesloten, en soms ook
Qalqfao 0
U Eilat
afgesloten, door Israël. Hamas is er
de baas en regeert met harde hand,
vaak met akelige executies van
verraders. Omdat Hamas Gaza ge
bruikt als lanceerbasis voor de ra
ketten op Israël, slaat het Israëli
sche leger in zulke gevallen kei
hard terug. In zo'n dichtbevolkt
gebied is dan niemand zijn leven
zeker. Verder is het er vies, arm en
uitzichtloos (de werkloosheid be
draagt 50 procent). Israël wordt er
gehaat en die haat wordt aange
wakkerd door Hamas. Spreek er
een jonge vader aan en hij zal zon
der aarzelen en met een liefdevolle
blik op zijn dochtertje zeggen dat
hij zijn leven geeft voor een vrije
Palestijnse staat. Grote kans dat hij
het nog doet ook.
De muur: veiligheid
of apartheid?
„Vroeger", zegt Younes met een
treurig gebaar, ,,vroeger keek ik uit
1947
Gebied onder Brits mandaat
Jeruzalem
ZATERDAG 22 MEI 2021 GO
VERVOLG VAN PAGINA 11
Drie eeuwen lang was Palestina
(het huidige Israël plus Jordanië)
onderdeel van het Ottomaanse
Rijk. Aan het eind van de Eerste
Wereldoorlog, als de Ottomanen
tot de verliezers horen, komt het
gebied in handen van de Britten.
Het huidige Israël wordt in 1922
aangewezen als thuisland voor
het Joodse volk.
1g47 LIBANON
Verdelingsplan
VN 5=
Nazareth
T Tpl
Tel Aviv Nabl
s
Amman
Gaza Jeruzalem 1
EGYPTE
JORDANIË
50km
Joodse staat
Arabische gebieden
Onder internationaal
toezicht
Palestijnse kinde
ren spelen op
school een Israëli
sche controle na.
FOTO GETTY IMAGES
Israëlische kinde
ren tijdens een
nationale rampen
oefening, in 2010.
FOTO GETTY IMAGES
De Verenigde Naties komen met
een voorstel om het Britse
mandaatgebied Palestina in twee
stukken te verdelen: een onaf
hankelijke Joodse staat en een
onafhankelijke Arabische staat.
Jeruzalem, dat beide als hoofd
stad willen, zou dan onder inter
nationaal toezicht moeten
komen.
LIBANON
SYRIË
FRANS MANDAAT
Amman
PALESTINA
JORDANIË
1922
Tel Aviv 6 Nablus
EGYPTE
SAOEDI-ARABIË
50km
I1
