over
onio doorgaans
niet gepaard met tranen,
bij Mirjam wel'
'Vanaf de eerste avond voeren we diepe
gesprekken over zware onderwerpen. En
dat is nooit meer overgegaan. Vlak na de
dood van Tonio ben ik begonnen haar
elke avond te vertellen over de aanteke
ningen die ik maakte voor de roman
Tonio. Bij mij gaat vertellen over Tonio
doorgaans niet gepaard met tranen. Bij
haar wel. Op een avond zei ze: 'Jij huilt
van binnen en ik huil van buiten.' Dat is
zo'n moment dat je op een kier staat voor elkaar. Alsof er
een vonk overvliegt tussen twee aparte zielen. Alsof je
elkaar echt bereikt. Misschien is gemeenschappelijk ver
driet een manier om de boel tussen personen open te bre
ken. Ook literatuur kan een rol spelen in het elkaar beter
leren begrijpen. Zwanet is daarvan een voorbeeld.
Ik heb haar opzettelijk een ik-vertelstem gegeven, zodat
we al haar gedachten en gevoelens kunnen volgen. Opdat
er een vonk kan overvliegen.'
'Het is eerder een ode aan het mysterie
vrouw. Met verbeeldingskracht heb
ik geprobeerd de vrouw beter te leren
kennen. Vrouwen kunnen soms geweldig
nuchter zijn, maar ze blijven voor mij
altijd mysterieus. Met alleen papier voor
je word je niet afgeleid door de angst die
alle mannen hebben voor vrouwen. Er
is geen bestraffende of verleidende blik.
Misschien is het niet gelukt om helemaal
in een vrouwenziel af te dalen, zoals
het misschien nooit lukt om ooit echt
helemaal iemands ziel te snappen, maar
ik heb het wel geprobeerd.'
Maartje Wortel en Sofie Lakmaker heb
ik wel gelezen. In het volgende deel van
De tandeloze tijd laat ik Zwanet constate
ren dat vrouwen zich in de hedendaagse
literatuur inderdaad steeds sterker
uitspreken. Maar dat komt dus pas in
het vervolgdeel. 'Heb geduld', zeg ik
hier dan maar schoolmeesterachtig.'
MEZZA 37
Uw vrouw Mirjam Rotenstreich en u zijn
bijna 42 jaar samen. Wat is het geluk in
uw relatie?
Is deze roman over de erotische liefde
een cadeau aan uw vrouw?
U verwijst in Stemvorken naar Harry
Mulisch en zijn roman Twee vrouwen,
maar niet naar een jonge generatie
schrijvers, vooral vrouwen, die heel
vanzelfsprekend over biseksualiteit en
seks tussen vrouwen schrijven. Opzet?
'Zoveel mogelijk volg ik de nieuwste
literatuur, maar ik lees niet alles.
