Berouw, schaamte
en schuld, zeker
als ze gepaard
gaan met reacties
als huilen of blozen,
helpen om
anderen milder
te stemmen
De mens is een sociaal wezen en we verwachten
van elkaar dat we rekening houden met anderen.
Dat gaat weieens mis, maar dat kan geen kwaad
omdat onze emoties dat ook weer goed kunnen
maken. Want berouw, schaamte en schuld, zeker
als ze gepaard gaan met reacties als huilen of
blozen, helpen om anderen milder te stemmen.
Zo wordt hun vergevingsgezindheid vergroot.
Zand erover, alles weer vergeven en vergeten en
we kunnen weer verder.
gezicht opeens verstrakken.
Ze mocht geen spier vertrek
ken. Alle activiteit moest
uit haar gezicht verdwenen
zijn. Het effect daarvan op
de baby is meteen duide
lijk. Die doet direct allerlei pogingen de moeder weer
te laten reageren. Als dat niet snel genoeg gebeurt,
raakt het kleintje in paniek en gaat huilen. Overigens
voelen niet alleen baby's, maar ook volwassenen
zich ongemakkelijk bij een gezicht zonder emoties.
Dat ondervinden depressieve patiënten (mede
vanwege hun medicatie) nogal eens. Of parkinson-
patiënten en mensen die hun gezicht hebben laten
behandelen met botox.
Emoties zijn dus van belang voor ons sociale
functioneren. Ongeveer vijftig jaar geleden werd
dat prachtig en dramatisch geïllustreerd door
een even simpel als beroemd onderzoek van
de Amerikaanse psycholoog Edward Tronick.
Hij nodigde moeders samen met hun baby
van pakweg een half jaar oud uit en vroeg ze
om op normale wijze met de baby te spelen.
De moeders maakten allerlei geluidjes en
reageerden met gebaren op het gedrag
van de baby. Gewoon zoals dat gaat.
Maar op commando van de onder
zoeker moest de moeder haar
MEZZA 23
ilAWV
En dan is er nog een bijkomend probleem. Omdat
zij de emotionele gelaatsexpressies van anderen
niet meer goed kunnen spiegelen, zijn zijzelf minder
in staat de emoties van anderen te herkennen. En
dat heeft weer tot gevolg dat zij ook minder empa-
thisch zijn. Kortom, emoties zijn beduidend meer
dan alleen maar gevoelens. Ze zijn van cruciaal
belang voor ons sociaal en moreel functioneren.
Denk nog even aan de arme Phineas Gage. Personen
bij wie door bijvoorbeeld een hersenbeschadiging
de normale emotionele huishouding verstoord is,
zijn vooral in sociaal opzicht vaak ernstig gehandi
capt. Dus laten we onze emoties, en zeker ook de
zogenaamd negatieve, vooral koesteren.
De emotionele mens van Ad Vingerhoets verschijnt
bij Ambo Anthos, 21,99.
