Akkoord
Iran en VS
stapje
dichterbij
NIEUWS 13
Asscher naar
Heerlen
Ingewikkelde dossiers maken snelle formatie niet kansrijk
,,Ik ben er vrij zeker van dat er
een eindakkoord komt", zei EU-
bemiddelaar Enrique Mora na
onderhandelingen tussen Iran
en Rusland, China, het Verenigd
Koninkrijk, Frankrijk en Duits
land. Er is volgens hem 'een ge
deeld begrip van wat er nog no
dig is' voor de terugkeer van de
VS als ondertekenaar van het ak
koord, het intrekken van de
sancties tegen Iran en het nale
ven door Iran van de afspraken.
Volgens onderhandelaar na
mens Rusland, Michail Oelja-
nov, denken alle onderhande
laars er zo over. Hij sprak de
hoop uit dat de gesprekken van
volgende week het sluitstuk zul
len vormen.
Het VK, Duitsland en Frank
rijk temperen het optimisme.
Welslagen is nog niet verzekerd,
menen zij. Er zijn nog enkele
moeilijke kwesties op te lossen.
Het overleg in Wenen moet
ervoor zorgen dat Iran en de VS
zich weer aan de afspraken uit
2015 houden. Iran zou zijn
atoomprogramma terugschroe
ven zodat het niet aan een kern
wapen zou kunnen werken, in
ruil voor verlichting van de eco
nomische sancties. Maar Was
hington zegde de overeenkomst
op, waarop Teheran zich ook niet
langer eraan hield.
De nieuwe Amerikaanse pre
sident Joe Biden wil het zielto
gende atoomakkoord nieuw le
ven inblazen, maar zowel Iran
als de VS eiste lang dat eerst de
ander over de brug komt. De lan
den onderhandelen niet recht
streeks met elkaar.
HEERLEN Oud-PvdA
voorman Lodewijk
Asscher gaat aan de slag in
Heerlen-Noord. In op
dracht van de gemeente
gaat hij het stedelijk ver
nieuwingsprogramma van
het stadsdeel vormgeven,
dat de problemen en ach
terstanden in veertien wij
ken moet aanpakken. eer-
len-Noord is één van de
zestien stedelijke vernieu-
wingsgebieden in Neder
land. Dat zijn de meest
kwetsbare gebieden van
het land waarin de leef
baarheid en veiligheid on
der druk staan, en waarin
het Rijk extra investeert.
Een kabinet voor de zomer. Het
zou mooi zijn als dat lukt, zei
VVD-leider Mark Rutte. Daarmee
was hij al net iets voorzichtiger
dan zijn D66-kompaan Sigrid
Kaag, die de ambitie eerder die dag
had uitgesproken. ,,Het land wil
dat we vaart maken, dat we voor
de zomer een nieuw kabinet heb
ben'', zei ze na haar gesprek met
informateur Mariëtte Hamer.
De vraag is hoe reëel dat streven
is. Het is vandaag 65 dagen geleden
dat de stembussen sloten. En de
formatie is eigenlijk pas deze week
begonnen. ,,Iedereen weet dat dit
volstrekt onrealistisch is'', zegt een
geïrriteerde coalitiebron, ,,Kaag
wil alleen maar daadkracht uit
stralen.'' Toch wil niemand aan
het Binnenhof een herhaling van
het trauma van de langstdurende
kabinetsformatie aller tijden, 225
dagen. Zeven maanden formeren
in een periode van crisis is niet uit
te leggen, vinden de leiders van
alle politieke partijen.
Maar voor de zomer klaar? Dan
zou de formatie binnen een
maand moeten worden afgerond.
Of als we het begin van de zomer
oprekken tot de dag dat de Tweede
Kamer met zomerreces gaat (op
9 juli) nog zeven weken.
Ambitieus
Het is ambitieus, maar het kan,
geloven ze binnen D66. Het idee
bij de democraten is om een re
geerakkoord op hoofdlijnen te
schrijven, net zoals de vorige in
formateur Herman Tjeenk Willink
adviseerde. Die stelde in zijn eind
verslag op 30 april aan de Tweede
Iedereen weet dat dit
niet realistisch is.
Kaag wil alleen maar
daadkracht uitstralen
Kamer voor om geen gedetailleerd
regeerakkoord te maken tijdens de
formatie maar een 'coalitieakkoord
op hoofdlijnen'. Dan kan een
nieuw kabinet deze zomermaan
den dat coalitieakkoord uitwerken
en met voorstellen komen.
Het klinkt simpel. Niet alleen
kan er zo na twee maanden van
politieke surplace aan het Binnen
hof eindelijk haast gemaakt wor
den met het oplossen van allerlei
problemen die wachten. Ook past
het bij de door de Tweede Kamer
gewenste 'nieuwe bestuurscul
tuur', waarin er meer debat plaats
vindt en beleid minder vooraf
wordt dichtgetimmerd. Bijko
mend voordeel van een snelle for
matie is ook dat een nieuw kabinet
dan al zijn stempel kan drukken
op de begroting voor volgend jaar
die deze zomer moet worden ge
maakt.
Maar voordat een kabinet kan
aantreden dat zo'n door Tjeenk
Willink voorgesteld coalitieak
koord gaat uitwerken, moeten
toch echt eerst partijen het eens
worden over wie met elkaar wil.
Kaag wil het liefst een coalitie van
VVD, D66, CDA, PvdA en Groen
Links. Maar daar denken anderen
heel anders over. Zo is de VVD nog
steeds niet happig om met zowel
PvdA als GroenLinks in het bootje
te stappen. En CDA-leider Wopke
Hoekstra heeft weliswaar een ope
ning geboden door te zeggen dat
'hij zich kan voorstellen dat zijn
partij in een kabinet gaat zitten',
maar onder welke voorwaarden is
nog volstrekt onduidelijk.
Onderlinge verschillen
En zelfs al worden partijen het er
over eens dat ze het met elkaar
aandurven de komende vier jaar,
dan nog zijn de onderlinge ver
schillen te groot om daar niet eerst
gedetailleerde afspraken over te
maken. Over verlening van de
coronasteun aan bedrijven deze
crisis zijn partijen het op hoofdlij
nen al eens. Maar hoe zit het bij
voorbeeld met het aanpakken van
de woningnood? Daarvoor moet
de stikstofcrisis worden opgelost.
En de oplossingen van links (het
mes in de veestapel) is niet de op-
lossing van VVD en CDA.
Als nieuwe ministers deze zo
mer plannen gaan uitwerken waar
in de coalitie direct ruzie over uit
breekt, zal een nieuw kabinet geen
lang leven beschoren zijn. Hoe
hoog iedereen nu ook opgeeft van
een nieuwe bestuurscultuur.
Veertig jaar geleden gebeurde dat
al bij het kabinet-Van Agt II. Nog
voor de regeringsverklaring was
uitgesproken vlogen de coalitie
partijen CDA en PvdA elkaar al in
de haren over de financiering van
een afgesproken banenplan. Nog
geen zeven maanden hield dat ka
binet het vol.
Prinsjesdag
Wie zijn oor bij andere partijen te
luisteren legt, hoort dan ook heel
wat minder optimistische ver
wachtingen over de snelheid van
de formatie. ,,Als alles meezit, zou
het in het meest gunstige geval
kunnen'', zegt een bron. ,,Maar de
kans is beduidend groter dat het
niet gaat lukken.''
Aan de huidige demissionaire
ministers zal het in elk geval niet
liggen. Die snakken naar vakantie
en zij hopen dat hun opvolgers zo
snel mogelijk op het bordes staan.
Maar ChristenUnie-voorman
Gert-Jan Segers zei al dat de de
missionaire ministersploeg moet
beginnen met het voorbereiden
van de begroting voor 2022 om te
voorkomen dat de boel te lang stil
ligt. Mocht er dan onverhoopt voor
Prinsjesdag een nieuw kabinet
zijn, dan kan dat het altijd nog
overnemen.
donderdag 20 mei 2021
GO
WENEN Er gloort overeen
stemming over het reanimeren
van het internationale atoom
akkoord met Iran. ,,Een over
eenkomst krijgt vorm'', zegt de
EU-diplomaat die bemiddelt
tussen Iran en de vijf grote
mogendheden die het akkoord
proberen te redden sinds de
VS het opzegde.
VVD-leider Mark Rutte is op weg naar informateur Mariëtte Hamer, maar staat eerst enkele omstanders te woord. foto phil nijhuis
Een kabinet voor de zomer?
Dan moet alles meezitten
In Den Haag is het hollen of stil
staan. In de verkiezingscam
pagne wilden politici een flits-
formatie. Na het sluiten van de
stembussen was er ruzie en stil
stand. En moet er nu weer gas
worden gegeven zodat de for
matie voor de zomer klaar is.
Maar kan dat?
Jan Hoedeman
Hans van Soest
Den Haag
- bron uit de coalitie
