11
Mariëtte
Hamer (62)
transformeerde
van spijkerhard
onderhandelende
partijtijger tot
verbindende
polderkoningin.
Als informateur
begint ze vandaag
aan een van haar
taaiste klussen.
'Als discussies
te lang duren
gaan de mini-
loempia's in
de frituur'.
Laatste bezoek
aan Navo-missie
Indiase variant
baart zorgen
Actie tegen
drugsbende
Ongeval in
synagoge
IPRMFIE1 MARIËTTE HAMER BEGINT NU ECHT MET DE FORMATIE
II et onderkoelde ant
I woord van Piet
I Hein Donner ver
telt wel zo'n beetje
alles over Mariëtte
Hamer de onder
handelaar. Als mi
nister van Sociale Zaken in Balke-
nende-IV komt Donner lijnrecht
tegenover de PvdA-politica te
staan in een discussie over het
ontslagrecht, jaren later blikt de
CDA'er terug. Of Mariëtte echt zo
lastig is in onderhandelingen?
,,Nee, dat valt wel mee, ze zegt ge
woon altijd nee.''
Op het Binnenhof is Hamers on
derhandelstijl haast legendarisch,
weten oud-collega's. ,,Ze stopt
nooit met onderhandelen'', zegt
PvdA'er Pierre Heijnen. ,,Men is
bang voor haar, tot premier Rutte
aan toe. Door haar vasthoudend
heid kwam het plan voor een soci
aal akkoord in het regeerakkoord
van Rutte en Samsom in 2012. Die-
derik had alles eigenlijk al rond, zij
wist dat punt er alsnog in te krij
gen, dat ene zinnetje, als harde
voorwaarde.'' Oud-CDA-Kamer-
lid Wim van de Camp: ,,Ze is in
houdelijk zeer sterk, maar ook ver
domd taai. Ze beheerst het vak van
achteruit onderhandelen, dan
denk je dat je een compromis hebt,
maar dan beginnen ze het hele
spel opnieuw. Maar nu is ze meer
de neutrale voorzitter, zonder par
tij- ofvakbondskleur."
Verbinden
Hamer moet inderdaad uit een an
der vaatje tappen. Haar opdracht is
juist om strijdende partijen met
elkaar te verzoenen. Voorganger
en partijgenoot Herman Tjeenk
Willink slaagde er in de tempera
tuur op het Binnenhof omlaag te
krijgen, maar de formatie is acht
weken na de verkiezingen allesbe
halve op stoom. Hamer moet eerst
politieke overeenstemming zoe
ken over het herstelbeleid na co
rona en over andere 'urgente, grote
thema's' die kunnen leiden tot een
'regeerakkoord op hoofdlijnen'.
Vervolgens is het haar opdracht te
onderzoeken welke partijen hier
over zouden willen onderhande
len. Dat moet allemaal in drie we
ken, al gunt ze zichzelf meer tijd.
,,Een datum is maar een datum'',
zei Hamer afgelopen vrijdag. Van
daag en morgen krijgt ze alle acht
tien fractieleiders op bezoek in de
Stadhouderskamer.
De nieuwe taak lijkt geknipt
voor de 'nieuwe Hamer'. De boks-
handschoenen heeft ze in 2014 al
uitgedaan toen ze door het kabinet
werd benoemd tot voorzitter van
de Sociaal-Economische Raad, de
champions league van de Neder
landse polder. Vakbonden, werk
gevers en kroonleden praten en
adviseren in de SER over bijvoor-
Ik moet nu dit
proces leiden.
Wellicht doe ik dat
wel verrassend
beeld arbeidsmarkt en pensioe
nen. Aan de voorzitter de missie
om steeds te zorgen dat niemand
boos van tafel wegloopt als discus
sies weer hoog oplopen. Als in
2018 de onderhandelingen over
het pensioenakkoord lijken te
stranden, slaagt Hamer er mede in
om de kwaaie koppen toch weer
aan tafel te krijgen, en met succes.
D66-minister Koolmees noemde
haar 'de doorzetter van de SER'.
Haar 'enorme ervaring' en 'gi
gantische netwerk' zijn volgens
betrokkenen goud waard. Maar
misschien nog wel belangrijker is
haar gevoel voor persoonlijke ver
houdingen. Tijdens onderhande
lingen zorgt Hamer ervoor dat er
versnaperingen op tafel staan.
,,Zodat jij niet chagrijnig wordt
omdat je maag knort'', zegt een
SER-lid. Hamer weet: wie verza
digd is, stapt makkelijker over te
genstellingen heen. En dus staan
er altijd zoetigheden op tafel. ,,En
als de vergaderingen tot laat in de
avond duren, gaan de miniloem-
pia's en kaasstengels in de frituur.''
Oud-Kamercollega Heijnen weet
dat 'het verbindende' er al langer
in zat: ,,Hamer leidde tijdens Bal-
kenende-IV onze fractie. Ga er
maar aan staan: gedonder in het
kabinet en een fractie die ook niet
makkelijk was, met mensen als
Samsom en Paul Tang.''
Nog zo'n gave van Hamer: even
op de rem trappen als de spanning
aan tafel te groot dreigt te worden.
,,Dan ziet ze dat iemand het zwaar
heeft. 'Volgens mij is het tijd voor
pauze, laten we even de benen
strekken', zegt ze dan. Om te zor-
gen dat het lijntje niet breekt.''
Een partijgenoot zegt: ,,Ze is ook
heel aards. Als iemand totaal ont
ploft kan ze heel onderkoeld rea
geren: 'Ooooh, zie je dat zo? Laat
me daar heel even rustig over den
ken'. Explosief ontmanteld, is dan
vaak de conclusie.
Opvallend
Toch is haar benoeming ook op
vallend. In een tijd dat heel poli
tiek Den Haag de mond vol heeft
van nieuw leiderschap en een an
dere 'bestuurscultuur' (zonder
achterkamers en met het parle
ment in plaats van de polder op
één) wordt juist 'polderkoningin'
Hamer naar voren geschoven om
de renovatie van de bestuurscul
tuur mede vorm te geven. Al ziet
ze daar zelf niet zo'n probleem in,
stelde Hamer vrijdag. ,,Op enig
moment wordt er een plaatje op je
geplakt, ik moet nu dit proces gaan
leiden. Misschien ga ik dat wel
verrassend doen.''
GO MAANDAG 17 MEI 2021
KABOEL
Defensieminister Ank Bijle-
veld-Schouten en com
mandant der strijdkrachten
Onno Eichelsheim hebben
een kort bezoek gebracht
aan de Nederlandse mili
tairen die zijn gelegerd in
Mazar-e-Sharif in Afghani
stan. Defensie gaat ervan
uit dat dit het laatste be
zoek is aan de militairen
daar, omdat de Navo-mis-
sie binnenkort stopt na
twintig jaar. Naar verwach
ting komen de Neder
landse militairen in juli defi
nitief terug.
LONDEN
De Britse regering neemt
14 juni een beslissing over
verdere versoepeling van
de coronamaatregelen.
Dan zouden alle beperkin
gen op sociale contacten
in Engeland moeten ver
vallen. De Indiase variant
van het virus dreigt echter
roet in het eten te gooien.
Die kan zich volgens de re
gering enorm snel ver
spreiden onder ongevacci
neerde mensen. Er wordt
onderzocht hoe effectief
de vaccins tegen de
nieuwe variant zijn.
MADRID
De Spaanse politie heeft
zestig personen aange
houden voor het witwas
sen van zeker 1 miljoen
euro. Dat geld was ver
diend met drugshandel.
Bijna alle verdachten (55)
werden aangehouden op
vakantie-eiland Mallorca,
de rest in Madrid. De poli
tie legde beslag op onder
meer 400.000 euro, luxe
goederen en 3 kilo coca
ine. Het verdiende geld
werd doorgesluisd naar
Cuba, de VS en de Domini
caanse Republiek.
GIVAT ZE'EV
Meer dan honderd mensen
zijn gisteren gewond ge
raakt door het instorten
van een tribune in een
overvolle synagoge in een
Joodse nederzetting op de
bezette Westelijke Jor-
daanoever. Twee slachtof
fers zijn overleden. De po
litie zei dat er op het mo
ment van het incident 650
gelovigen in de synagoge
waren in de nederzetting
Givat Ze'ev, ten noorden
van Jeruzalem. De tribune
werd verbouwd en was
niet berekend op het grote
aantal mensen.
'Ze stopt nooit met
onderhandelen'
Niels Klaassen
Den Haag
- Mariëtte Hamer
FOTO GUUS SCHOONEWILLE
