|j y:
t» V
Prikstraten
zijn te leeg:
extra groep
uitgenodigd
Librisprijs
voor Jeroen
Brouwers
NIEUWS 3
Premier binnenkort in gesprek met Pieter Omtzigt
Een panklaar recept om het ver
trouwen in hem te herwinnen,
had Rutte duidelijk niet. Wel er
kende hij gisteravond dat 'dingen
niet zijn goed gegaan'. Sinds zijn
verkiezingsoverwinning stortte
Ruttes optreden de formatie en het
vertrouwen van collega-politici in
diepe crisis.
Hij bleek binnenskamers over
het lot van CDA'er Pieter Omtzigt
('functie elders') te hebben gespro
ken - ook al zei hij eerst van niet.
En toen de woede daarover am
per geluwd was, borrelden er ook
nog notulen op van ministerraden
over de Toeslagenaffaire. Weer was
het beeld dat Kamerleden zijn te
gengewerkt door de machinerie
onder Ruttes leiding.
Andere partijen verwijten Rutte
dat het een patroon van jaren is: te
veel leugens, te veel sorry's en te
vaak geheugenverlies.
Op dat laatste punt vroeg Rutte
om begrip. Volgens de premier
komt er 'heel veel op zijn bureau
langs'. ,,Ik lieg niet, ik probeer geen
dingen toe te dekken." En met
meer deemoed: ,,Ik moet me veel
fundamenteler afvragen: ken ik
alle details? Dat is een paar keer
niet goed gegaan.''
Tegelijk ging Rutte niet diep
door het stof. Al sinds de jaren 80,
haalde hij aan, werd informatie aan
publiek en pers onthouden om
ambtenaren te beschermen, omdat
hun opvattingen daarin te lezen
waren. ,,Ik ben hier ook niet om
boete te doen."
Droogjes merkte hij op dat de
'VVD de verkiezingen heeft ge
wonnen'. ,,Ik heb twee miljoen
voorkeursstemmen. Het zou raar
zijn als ik nu zou zeggen: ik stap
op."
Wel zei de VVD-leider dat er de
komende jaren dingen anders
moeten om het vertrouwen in de
politiek te herstellen. Zo was er tij-
Ik heb bijgedragen
aan het wegebben
van de tegenstel
lingen in de politiek
dens zijn eerdere kabinetten te
weinig ruimte voor debat in de
Tweede Kamer. Te veel was vooraf
in achterkamertjes al uitonderhan
deld. Volgens Rutte geen kwade
opzet: hij deed hij dat zodat 'de
sfeer goed bleef en omdat hij 'snel
besluiten wilde nemen'. ,,Ik heb
bijgedragen aan het wegebben van
de tegenstellingen in de politiek.''
Rutte kondigde eerder 'radicale
ideeën' aan, maar deed weinig
nieuwe uit de doeken. Zo her
haalde hij voorstander te zijn van
dunnere regeerakkoorden, zodat
beleid niet al van meet af vastligt.
Ook moet een nieuw kabinet vol
gens hem minder beslissingen
overlaten aan maatschappelijke or
ganisaties, zoals destijds bij het
Klimaatakkoord. De Tweede Ka
mer kon hooguit nog wat komma's
verplaatsen.
Wel pleitte hij gisteravond ook
nog voor 'minder regels', zodat
agenten en zorgmedewerkers
minder tijd kwijt zijn aan papier
werk. En de VVD-leider opperde
een 'club' die bemiddelt als bur
gers geen gehoor krijgen als ze de
Belastingdienst of andere over
heidsorganisaties bellen.
Ruttes interview is vooral een
charmeoffensief in de verschrikke
lijk moeizame formatie. Die zit
muurvast omdat meerdere par
tijen hebben aangegeven niet met
Rutte in een kabinet te willen
stappen - er was te veel gebeurd.
Ruttes ideeën over die zoge
noemde 'nieuwe bestuurscultuur'
kunnen dat chagrijn maar deels
wegnemen, waarschijnlijk.
PVV, SP en Bijl sluiten samen
werking met Rutte uit. Partij voor
de Dieren, Denk en BBB zeggen
samenwerking 'niet geloofwaar
dig' te vinden.
Deur
Toch zit bij andere partijen de deur
niet helemaal dicht: PvdA en
GroenLinks wilden eerst van
Rutte horen hoe hij zelf dacht het
vertrouwen te kunnen herstellen.
Dat heeft hij nu gedaan. Rutte
moet beseffen dat het pas stap één
is, morgen komt hij de andere par
tijen onder ogen tijdens een debat
over de formatie.
Rutte durfde alweer vooruit te
kijken naar die coalitievorming,
waarbij hij ook graag het CDA wil
betrekken, mét de veelbesproken
Pieter Omtzigt. Sinds dat populaire
Kamerlid thuis zit, nu al weken,
houdt het CDA de boot af. Omtzigt
voelt naar verluidt weinig voor
hernieuwde samenwerking met
Rutte, maar heeft ook nog geen de
finitief veto uitgesproken.
Rutte durft wel te verklappen
dat hij ook op dat front zint op
stappen. Na 'sms-contact' heeft hij
binnenkort een gesprek met Pieter
Omtzigt.
In totaal zouden ongeveer 750.000
mensen met een kwetsbare ge
zondheid deze week een uitnodi
ging voor een coronaprik krijgen,
dat worden er nu een miljoen. Het
gaat om mensen met een medische
indicatie die bijvoorbeeld suiker
ziekte of problemen aan hart, lon
gen of nieren hebben.
Ouderen en mensen met een
hoge medische indicatie, zoals
mensen met het downsyndroom
en ernstige ziekten als duchenne,
ALS en leukemie zijn als eerste aan
de beurt geweest. Nu zijn dus ook
andere kwetsbare groepen aan de
beurt. De groep ontvangt via de
huisarts een uitnodiging.
De GGD-koepelorganisatie laat
weten dat van de 525.000 mensen
die al zijn uitgenodigd, maar onge
veer één op de drie daadwerkelijk
een afspraak heeft ingepland. ,,Wij
hebben van die groep 180.000 af
spraken staan'', aldus GGD Ghor-
woordvoerder Suzan Demirhan.
„Mogelijk komt dit doordat de uit
nodigingen zijn verstuurd in de va
kantieperiode. Als er capaciteit over
is, wil je die natuurlijk zo snel mo
gelijk opvullen.''
AMSTERDAM De Libris Litera
tuurprijs 2021 (50.000 euro) is
voor Jeroen Brouwers en zijn
boek Cliënt E. Busken.
Dat is gisteravond bekendgemaakt
door de jury onder voorzitter
schap van Lilianne Ploumen.
'De roman is een ware krachttoer,
hilarisch, ontroerend, griezelig en
ontluisterend tegelijk. Met deze
unieke verkenning toont Jeroen
Brouwers dit jaar als geen ander wat
literatuur vermag: een reis te ma
ken door een binnenwereld van een
ander. Het is fenomenaal, wild, on
geremd: het is de ultieme beheer
sing van ongeremdheid', aldus de
jury over het boek van de 81-jarige
laureaat.
In Cliënt E. Busken zit de hoofd
persoon vast in de gordels van zijn
rolstoel op de gesloten afdeling van
een instelling. Hij zegt niets, maar
neemt scherp waar en inwendig
voorziet hij zijn medebewoners en
het personeel van commentaar. In
tussen spelen in zijn hoofd ook ver
ontwaardiging, machteloos verzet
tegen zijn situatie en troebele her
inneringen. Het boek beschrijft een
dag van zijn verblijf in de inrich
ting. De jury was verbluft door de
veelzijdigheid van de inzendingen.
dinsdag 11 mei 2021
GO
Demissionair premier Mark Rutte gisteravond bij Nieuwsuur. fotos npo
Via de tv hoopt Rutte
formatie bij te sturen
Via een tv-optreden bij Nieuws
uur probeerde VVD-leider Mark
Rutte gisteravond de formatie
op de rails te houden. Hij stelt
een nieuwe 'bestuursstijl' in het
vooruitzicht, maar vroeg tege
lijk begrip voor zijn oude mis
stappen. Zo is zijn haperende
geheugen 'geen maniertje om
dingen toe te dekken'.
Hans van Soest
Tobias den Hartog
Hilversum
- Mark Rutte
Er worden deze week 250.000
uitnodigingen voor vaccinaties
extra verstuurd, omdat prikstra-
ten onvoldoende worden benut
en er te weinig afspraken zijn in
gepland.
Marcia Nieuwenhuis
Den Haag
