Zo motiveer je je tiener in huis
De eindexamens staan voor de deur.
Waar haal je in deze tijd de motivatie
vandaan? Een korte handleiding
voor leerlingen zelf, en hun
ouders natuurlijk.
27
Maak een planning
Neem de regie
vooral niet over
Eindexamen doen in allerlei verschil
lende vakken kan overweldigend
voelen. Waar moet je in hemelsnaam
beginnen? Schrijf eens op wat je alle
maal moet leren en hoeveel tijd dat
ongeveer kost. Deel het vervolgens in
per dag, zodat er een overzichtelijk
schema ontstaat. Zorg dat je niet te
veel uren achter elkaar hoeft te leren.
Volgens de Hersenstichting zorgt te
veel stress of spanning ervoor dat je
hersenen minder goed functioneren.
Wie een fris hoofd wil houden, moet
tussendoor even ontspannen.
Kijk naar wat er wel kan
In deze tijd missen veel jongeren de
feestjes en de sportschool, maar
volgens Bressers blijven er genoeg
mogelijkheden over om sociaal en
actiefbezig te zijn. ,,Vraag bijvoor
beeld een klasgenoot om samen te
studeren; dat is gezellig, breekt de
dag én je kunt elkaar helpen.''
Bewegen doet wonderen voor je
geestelijke conditie, dus ga vooral
dat rondje hardlopen of fietsen. Zet
muziek aan tijdens het leren voor een
vrolijke sfeer en eet niet te ongezond.
Van al die suikers word je alleen maar
sloom.
Steun je kind
Wanneer jouw kind ongemotiveerd
of gestrest raakt, is het belangrijk dat
je als ouder ontdekt wat de reden is.
Heeft je kind inderdaad, zoals de
leerlingen achter de petitie, het
gevoel onvoorbereid te zijn? Of is het
zo veel werk dat je zoon of dochter
het simpelweg niet overziet?
Volgens pedagoog Krista Okma
(44) moet het uitgangspunt in zo'n
gesprek positief zijn. ,,Al zie je onge
motiveerd gedrag, er ligt altijd een
reden achter. Begin niet met zeuren,
ga vanuit vertrouwen in gesprek.''
Afgelopen januari gingen
meerdere petities rond,
opgezet door eindexa
menleerlingen. Ze riepen
op de eindexamens af te
schaffen, net als vorig jaar. De be
langrijkste reden? Door het gewissel
tussen online onderwijs en les op
school voelden ze zich onvoldoende
voorbereid. Dat zorgde voor stress en
gebrek aan motivatie. Inmiddels we
ten we dat de examens gewoon door
gaan. Hoe kunnen al die leerlingen
zich het beste motiveren?
Wees 30 seconden dapper
Kleine stapjes zetten is volgens
spreker en inspirator Jaap Bressers
(37) belangrijk. „Iedereen die worstelt
met een gebrek aan motivatie raad ik
aan om dertig seconden dapper te
zijn'', zegt hij.
,,Bel iemand die je kan helpen,
stuur een mailtje of lees een eerste
hoofdstuk. Je voorbereiden op het
eindexamen kan zo groot voelen,
dat het voor sommige leerlingen
moeilijk is om te beginnen. Maar als
je eenmaal de eerste stap hebt gezet,
volgt die tweede stap vanzelf.''
'Beloon hoge cijfers niet
met cadeaus. Kinderen
kunnen dan de interne
motivatie verliezen'
Pas op met belonen
elke complete puzzel, de andere helft
niets. Verrassend was wat er gebeurde
toen Deci bij beide groepen het einde
van het onderzoek aankondigde. De
groep die geld kreeg stopte bijna twee
keer zo vaak met puzzelen als de groep
die geen geld had gekregen.
Wie wil dat zijn kind op langere ter
mijn enthousiast blijft om te leren, kan
beter geen geld of cadeaus beloven voor
hoge cijfers. ,,Al is het ook weer niet zo
dat je als ouders niets kunt doen. Je kind
complimenteren omdat het zo hard
werkt, is ook een vorm van belonen en
dat kan juist weer wel motiverend wer
ken voor het leren.''
RIANNE VAN DER MOLEN
De grote valkuil voor
ouders is dat ze zo'n
gesprek helemaal over
nemen. Dat is funest voor
het verder ontwikkelen
van zelfstandigheid. Okma
gelooft dat je de puber simpel
weg kan vragen naar zijn of
haar mogelijke oplossingen.
Bij de een helpt het om een
planning te maken, een ander vindt
het fijn als je ze af en toe overhoort
en weer een ander wil een beetje
hulp via bijles. ,,Je mag best ideeën
aandragen in zo'n gesprek, maar laat
de keuze bij het kind. Laat gewoon
zien dat je er bent voor ze.''
Goede cijfers belonen met cadeaus is
riskant, vindt hoogleraar onderwijs
wetenschappen Jan van Tartwijk (60)
van de Universiteit Utrecht. ,,Daar-
door kunnen kinderen de interne
motivatie verliezen.''
Hij verwijst naar een onderzoek
uit 1972 van Edward Deci. Die Ameri
kaanse psycholoog gaf proefperso
nen een puzzel van houtblokjes waar
ze een kubus van moesten maken.
De helft van de groep kreeg geld voor
GO ZATERDAG 8 MEI 2021
- JAN VAN TARTWIJK
Laatste zetje
richting het
eindexamen
