Dagelijks belt de afdeling planning patiënten af die wachten
'Soms
krijgen
ze zulke
zware
pijnbestrij
ding dat ze
alleen nog
versuft in
een stoel
zitten'
14
in maanden. ,,Ik kwam vanoch
tend binnen en zag gewoon drie
lege bedden. Wat een luxe.''
Zou deze rust op de ic het be
gin zijn van het einde van helse
coronamaanden? In het Albert
Schweitzer hopen ze het, want de
drukte op de ic dreunt door op
bijna alle afdelingen.
Maar een paar minuten later
gaat Van de Veldes telefoon al
weer. De Covid-verpleegafdeling
belt. Of de arts bij een patiënt
komt kijken, de man is er niet
goed aan toe en moet mogelijk
naar de ic. Verpleegkundige
Hoogkamer pakt snel een geel
rode rugzak met medicijnen, een
beademingsset.
Vorige week lagen de verpleeg-
afdelingen die voor coronapatiën
ten zijn ingericht nog stampvol.
Vanochtend lijkt er wat lucht. Op
afdeling Ci - het station vóór de
ic - zijn twee bedden vrij, C2 -
een afdeling daarvoor - heeft vijf
plekken te vergeven.
De verpleegafdeling, waar nor
maal mensen komen na een chi
rurgische ingreep, is al meer dan
een jaar omgevormd tot corona-
verpleegafdeling. Voor de ver
pleegkundigen is het een continu
aan- en uitkleden: schort voor,
medisch mondmasker voor, bril
op, handschoenen aan. ,,Dat kost
zo veel tijd en het is ook ontzet
tend heet om hierin te werken'',
zegt verpleegkundige Lisa Haver-
mans. Bovendien is het werk met
coronapatiënten bijna elke dag
hetzelfde. „Normaal zijn we be
zig om patiënten zo snel mogelijk
naar huis te krijgen, of te verzor
gen. Nu proberen we het ze
vooral comfortabel te maken.''
Het personeel is coronamoe.
Alleen al op C2 overleden sinds
maart vorig jaar ongeveer zestig
mensen. ,,Het is vooral geestelijk
zwaar'', zegt afdelingshoofd
Yvonne Driessen. ,,Het zijn heel
schrijnende, emotionele situa
ties.'' Toch lukt het om de perso
neelsbezetting rond te krijgen,
doordat mensen vrijwillig extra
diensten draaien of een vrije dag
te laten schieten. Het helpt ook
dat iedereen gevaccineerd is, het
ziekteverzuim is met 3,7 procent
relatieflaag.
Achter een deur met rode plak
ken - rood staat voor besmet,
groen voor corona-verdacht - ligt
pedisch chirurg Pieter van der
Woude merkt dat er tijdens de
pandemie lange tijd is gekeken
naar het voorkomen van overlij-
dens. Hij ziet juist patiënten die
andere zorg nodig hebben: men
sen met ontzettend veel pijn.
,,Dat is een tragedie die niet goed
in beeld is gebracht'', vindt Van
der Woude. Terwijl voor som
mige patiënten het leven letter
lijk is stilgevallen. Zij wachten op
een nieuwe heup, hebben pijn bij
het opstaan, pijn als ze proberen
te slapen, kunnen geen honderd
meter meer lopen. ,,Soms krijgen
ze zulke zware pijnbestrijding
dat ze alleen nog versuft in een
stoel zitten.''
Maar juist die 'planbare zorg',
zoals knie- en heupoperaties,
ging vorig jaar maart direct in de
ijskast. Ziekenhuizen wilden zo
min mogelijk patiënten binnen
hebben. Bovendien was er niet
genoeg personeel om deze men
sen te verplegen, want die liepen
op de corona-afdelingen.
Wachtlijsten
De wachtlijsten voor gewrichts-
vervangende operaties liepen op
van 35 tot 42 weken. Van der
Woude: ,,Je kunt in de zorg naar
overlijdens kijken, maar ook naar
links in de hoek de 68-jarige
Bram Belder uit Alblasserdam.
Hij werd vorige week binnenge
bracht. ,,Ik voelde me zo be
roerd.'' Nu ligt hij met een zuur
stofkapje op, antwoordt moei
zaam. ,,Sorry hoor, ik ben nogal
moe van de ochtend. Ik heb
slecht geslapen, gewassen en de
artsen kwamen langs. Ik ben zo
moe.'' Zijn ogen vallen af en toe
dicht. ,,Het is ongelooflijk dat ik
er zo bij lig. Ik heb mijn hele
leven nooit iets gemankeerd. Dan
word je wel even met jezelf ge
confronteerd, hoor'', brengt hij
langzaam uit.
Normaliter is in dit deel van
het ziekenhuis plek voor 31 men
sen, met corona kunnen er maxi
maal 20 patiënten terecht. En dat
heeft gevolgen voor de patiënten
planning van het hele ziekenhuis.
,,Mensen die Covid-verdacht zijn
moeten we toch apart neerleg
gen, op een eigen kamer dus. En
mensen die zo slecht liggen dat
ze komen te overlijden, willen we
ook een eigen kamer geven. Dat is
een hele puzzel'', verklaart Irma
van der Schalie, integraal capaci
teitsplanner. Bovendien zijn er
meer verpleegkundigen nodig
om de intensieve coronazorg te
kunnen geven. Omdat hun ziekte
zo grillig verloopt, krijgen ze bij
voorbeeld vaker controles.
Afzeggen
Normaal gesproken plant Van der
Schalie maanden van tevoren de
bedden die nodig zijn voor de
operaties van bepaalde patiënten.
Maar dat is in deze tijd nauwe
lijks te doen. Sterker, alle opna
mes moeten dagelijks tegen het
licht gehouden. Is er wel echt
een bed beschikbaar?
Kan deze operatie
worden uitgesteld?
,,Als we 's nachts
toch te veel mensen
op de spoedeisende
hulp binnenkrijgen,
moeten we soms
alsnog een operatie
afzeggen. Dat ge
beurt dagelijks, bij
voorbeeld bij men
sen met galstenen die
pijnaanvallen hebben'',
knikt ze.
Planbare operaties waarvoor de
patiënten een ic-plek nodig heb-
ben, gaan sowieso niet door. Alles
om te voorkomen dat de druk op
die intensieve zorg te hoog
wordt. Maar door de druk van de
coronazorg wachten sommige
mensen al maanden en maanden
op hun (niet-levensbedreigende)
operatie. Aan de overkant van de
gang bellen de ok-planners pa
tiënten af als een operatie onver
hoopt niet kan doorgaan. „Tij
dens de eerste golf was er veel be
grip, maar in het najaar kregen
we boze mensen aan die lijn. Die
zeiden: pleur op! Waarom krijgen
die coronapatiënten zoveel zorg
en wij niet?'', vertelt Wil Groen.
Er is veel leed waarover nie
mand iets hoort, maar die deze
planners via de telefoon meekrij
gen. Ze hebben mensen schel
dend, maar ook huilend aan de
lijn als ze horen dat ze wéér geen
zorg krijgen. Ouderen die al
maanden thuis zitten met een
katheter, wachtend op een urolo
gische operatie. Mensen die de
deur niet meer uit durven, omdat
ze ontlasting verliezen. Patiënten
bij wie de schildklier verwijderd
moet worden, maar waarvoor
geen tijd is. ,,Heel schrijnende
gevallen'', erkent Ria
Kieboom.
Ortho-
ZATERDAG 1 MEI 2021 GO
VERVOLG VAN PAGINA 3
Een coronapatiënt
wordt overge
bracht naar Leeu
warden omdat er in
Dordrecht onvol
doende plek is.
FOTO'S ARIE KIEVIT
