Janus en Arij de Kubber sneuvelden in Duits werkkamp
3
Janus en Arij de Kubber sneuvelden in de Tweede
Wereldoorlog bij een bombardement in
Tsjechoslowakije. Aan de vooravond van
Dodenherdenking een verhaal over het leven en lijden
van twee Middelburgse broers.
'Eind jaren dertig
stonden ze plots
op de stoep. Zij
waren zoons uit
het eerste
huwelijk van mijn
vader'
Jo de Kubber zegt het
een aantal keren tij
dens een wandeling
door hartje Middel
burg. ,,Die jongens
hadden gewoon nooit moeten
gaan. Nóóit.'' De 91-jarige Middel
burger - zijn benen willen niet
meer zo, maar zijn hoofd is helder
en snel - heeft het over zijn half
broers Janus en Arij (spreek uit:
Arie). Op donderdag 8 juli 1943
gaven zij braaf gehoor aan de
Duitse oproep aan Nederlandse
militairen om zich te melden in
Amersfoort. ,,Ze hadden gewoon
hier moeten blijven, bij een boer
of zo.'' Jo schudt zijn hoofd en
zwijgt.
Maar Janus en Arij gingen wel.
Ze pakten hun koffers. 'Maximaal
twee normale handkoffers' stond
in de oproep. En ook: 'Dringend
wordt aangeraden daagsche en
Zondagsche kleren, wollen de
kens, ondergoed en extra schoei
sel, alsmede kookgerei en lepel
mee te brengen'. Daarmee meld
den ze zich op 8 juli tussen 8.00
en 12.00 uur in de ochtend keurig
bij de Waterloo-kazerne in
Amersfoort. Daar werden ze met
een in krijgsgevangenschap geno
men. En daar begon hun onmen
selijke reis naar een onmenselijk
einde.
De nabestaanden hebben nooit
weet gehad van de erbarmelijke
omstandigheden waarin Janus en
Arij na die 8ste juli anderhalf jaar
moesten leven. Halfbroer Jo her
innert zich wel hun 'slaapfeest-
jes', de chocolaatjes die hij van
hen kreeg en de trouwerij van Ja
nus. Dat zijn dingen die een tien
jarige - zo oud was Jo toen - zich
herinnert. Maar wat er in de oor
log is gebeurd? ,,We kregen te ho
ren dat ze in Tsjechoslowakije
waren gedood bij een bombarde
ment. Maar verder.Daarover
werd niet gesproken.''
Uitgebreid onderzoek van deze
krant heeft een beeld opgeleverd
van het leven en lijden van de
broers. Het Nederlands Instituut
voor Militaire Historie (NIMH)
GO ZATERDAG 1 MEI 2021
--
Jo de Kubber met zijn zoon Ed
ward' (rechts) en kleinzoon Joost in
de Zacharias Jansenstraat in Mid
delburg, voor het huis waar zijn
halfbroers Janus en Arij onver
wachts voor de deur stonden.
FOTO DIRK-JAN GJELTEMA
'Ze hadden
gewoon nooit
moeten gaan'
RUDY BOOGERT
Jo de Kubber, halfbroer
LEES VERDER OP PAGINA 4