II
Bevrijdend bevrijdingsfestival?
10 ZEELAND
MUSEUM VEERE STAALKAART AAN BENADERINGEN
Wat moet je in
coronatijd als
museum? In Veere
hebben ze er een
aardig antwoord op
gevonden.
Monnikenwerk
De winkel mag open en
de belendende 'beel
denzaal' ook. Daar
richtte men een ten
toonstelling in van
kunstenaars uit de regio, met werk
dat op corona is geïnspireerd. De
zaal is eigenlijk niet geschikt als
kunstexpositieruimte, dus er zijn
schotten geregeld. Er is een zitje
gemaakt met informatie. Daar kun
je ook de catalogus inzien, met een
afbeelding van de werken, elk
voorzien van een korte tekst die
de relatie met de coronaperikelen
uit de doeken doet. Een deel van
de 29 kunstenaars die na een op
roep werk instuurden is amateur.
Het resultaat is een bonte verza
meling werk, rijp en groen. Het
ontbreken van een gemeenschap
pelijke artistieke noemer heeft ook
een voordeel. De expositie biedt
een staalkaart aan benaderingen,
van hyperrealistisch tot geome
trisch abstract. Je merkt dat er
geen selectie heeft plaatsgevon
den.
De deelnemers reageren heel
verschillend op corona. De angst
komt naar voren, de verplichte af
stand, het verlangen naar aflei
ding, naast het zoeken naar plek
ken waar het virus afwezig lijkt te
zijn of het noodgedwongen ont
dekken van nieuwe mogelijkhe
den en plaatsen waar je normaal
niet komt. Anderen gaan juist on
verstoorbaar door waarmee ze be
zig waren, zijn geraakt door stille
straten of memoreren een belang
rijke persoonlijke ervaring. Er zijn
ook exposanten die nieuwe in
zichten verwierven of oude ver
diepten, zoals de onlosmakelijke,
maar in praktijk vaak ontkende
wisselwerking tussen mens en
Er zijn ook
exposanten die
nieuwe inzichten
verwierven of oude
verdiepten
aarde. Die treffend vorm kreeg in
het beeld van Betsy de Jonge De
aarde dat zijn wij.
Er zijn meer overtuigende wer
ken. Marion Crezée startte in 2019
een serie tekeningen met de wolf
als onderwerp. Natuurgetrouw,
maar toch open tekende ze een
huilende wolf op een wit vlak. Bo
ven in de compositie zijn zwarte
vlekken te zien, als vallende rots
blokken die voor even stil in de
lucht hangen. Een aangrijpende
herinnering aan het verdriet om
een verloren partner en een over
leden vriendin. Werk dat het per
soonlijke verbindt met het univer
sele leed dat het coronavirus te-
Komende woensdag, is er
tóch een bevrijdingsfestival
in Zeeland. Met een puik
online programma en van 15 tot 16
uur een dialoog over hoe vooroor
delen onze vrijheid beknotten.
Deelnemers zijn Donovan Olijf
veld (rapper Donson), Marjan Rui
ter (Zeeuws Museum), Muriël van
Halen (ondernemer) en Steffen
Brinkhaus (documentairemaker).
Houdt de vrijheid van de één even
veel vrijheid in voor de ander? Of
gooit onze koloniale geschiedenis
roet in het eten?
Sinds het aprilnummer van
AdRem op de mat viel blijf ik er
over denken. Het thema van dit
tijdschrift van de Remonstranten is
'Door mijn schuld'. Niet echt iets
waar vrijzinnige christenen om be
kend staan, bezig zijn met schuld.
Het thema schuld wordt nadrukke
lijk verkend aan de hand van het
Nederlandse slavernijverleden. In
Zeeland kun je daar niet omheen.
Gebouwen die herinneren aan de
West-Indische Compagnie, de re
gisters die in het Zeeuws Archief te
vinden zijn en de verhalen die bo
ven komen. Verhalen die niet al
leen meer vanuit 'zwart' perspec
tief worden verteld. In de podcast-
serie 'De plantage van onze voor
ouders' die in AdRem werd aanbe
volen is er ook een Zeeuwse con
nectie. En afgelopen weekend
stond in Trouw het verhaal van Flip
van Doorn, die ontdekte dat zijn
voorvader Frederik Woutman als
kapitein van het schip Zeeuws
Welvaren tussen Ghana en de
Cariben had gevaren. Met mensen
als handelswaar. Het artikel sluit
hij af met de woorden "Het maakt
dat ik voortaan met geen mogelijk
heid onverschillig kan blijven als
het Nederlandse slavernijverleden
ter sprake komt. Het is er en het is
een monster dat we in de bek zul
len moeten kijken. Om het te kun
nen overwinnen en om richting te
kunnen geven aan onze toekomst."
Het gesprek aangaan is lastig. Wat
kun je veranderen aan de kleur van
je huid of je familiegeschiedenis?
Als je 'wit' bent, kun je dan wit pri
vilege van je afschudden of uittrek
ken als een jas? Zoals een vis geen
weet heeft van water, omdat het
hem altijd omgeeft, is het ook don
ders moeilijk om wit privilege te
herkennen. Je vanzelfsprekende
voordeel onder ogen zien is even
lastig als je vooroordeel onder ogen
zien. Zo had ik eens een afspraak
voor een interview met een marke
tingmanager uit de geneesmidde
lenindustrie. We hadden afgespro
ken in een grand café in Almere. Ik
ben het grand café twee keer in en
twee keer uitgelopen. Mijn afspraak
was er niet, dacht ik. Ik belde de
vrouw, ze zat binnen, zei ze. Weer
binnen stond er nu een vrouw met
een donkere huid op om me te be
groeten. Het was niet in mijn hoofd
opgekomen dat ik met hddr een af
spraak had. Zo simpel dus, maar je
moet je er eerst bewust van wor
den.
Het lijkt mij goed het gesprek aan
te gaan, thuis bijvoorbeeld met de
vragen uit AdRem. Maar ook op 5
mei tijdens het bevrijdingsfestival.
Een dialoog biedt ruimte om naar
elkaars ervaringen te luisteren. Stel
dat we leren erkennen wat de ge
volgen zijn van wat er in het verle
den is fout gedaan. Daar oog voor
krijgen, bereid zijn te leren, ons te
verbeteren. Kunnen we dan vrij
heid herverdelen, zodat we bevrij
ding echt samen kunnen vieren?
De dialoog meemaken? Volg
stream 3 op bevrijdingsfestival-
zeeland.nl
weeg heeft gebracht en nog steeds
doet. Ramon de Nennie schilderde
een wachtende vrouw, met mond
kapje, in een desolate omgeving.
De voorstelling gaat wat mij be
treft tevens over het lange wach
ten op het einde van ongelijkheid
op basis van etniciteit. Hoop komt
ook aan bod: in de expressieve por
tret dat Christina de Vos maakte
van een jonge vrouw van wie het
hart zichtbaar is. En in het speelse
object van hoedenont-
werpster Hanny
Mallekote
waarin kla
vertjes-
vier door
de
ruimte
dansen.
Er is
een aan
tal land
schappen
waarbij dat
van Lilith de
Jonge
mij het
meest
over
tuigt. Op
zijn wij.
de grens van figuratie en abstractie
schilderde zij een klein zeegezicht,
dat opvalt door een sterke verfbe-
handeling. Het roept een plek op
waar je alles wat triviaal is achter
je kunt laten. Addie Veldhorst ver
werkte het landschap in een
draagbaar landschap, samenge
steld uit allerlei typen glas. Zo
deelt zij haar herinnering aan haar
lockdown-fietstochten. Opvallend
zijn ook de gestempelde symboli
sche tuinen van Yvette Lardinois,
op papier dat ze schepte van
planten uit haar eigen
omgeving. Het zijn
plekken die voortko
men uit de ontmoe
ting van waarne
ming en verbeel
ding, plekken waar
je in gedachten
naar toe kunt gaan.
Dat soort werk
maakt deze tentoon
stelling de moeite
waard.
zaterdag 1 mei 2021
Kunst die coronatijd reflecteert
Yvette Lardinois, Tuin.
Nico Out
Recensie
Ramon de Nennie, Geduld. fotos nico out
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
afspraak even
bellen 0118 -
501744.
Betsy de
Jonge, De
aarde dat
T/m 30/5.
Winkel
Museum
Veere, Kaai
25-27. Dage
lijks 10.00
17.00 uur. Voor
