23
Bond komt na rapport met excuses voor ex-turnsters, nu nog compensatie
Oud-turnsters
vinden in het
rapport 'Ongelijke
leggers' eindelijk
erkenning voor
jarenlange fysieke
en vooral mentale
mishandeling. Het
wachten is nog op
genoegdoening.
Het onderzoeksrapport 'Ongelijke
leggers' legt in 414 pagina's de vin
ger op de zere plek in de gymsport.
Gymnastiekbond KNGU ging van
daag bij de presentatie in Utrecht
diep door het stofvoor 'het duistere
verleden van onze gymsport'.
,,Een rollercoaster van emoties",
zo omschreef Loes Linders de sfeer
onder oud-turnsters. ,,Opluchting,
frustratie, woede, verdriet. Alle
emoties komen voorbij. Het is fijn
dat we elkaar hebben", zei Linders,
die even was weggelopen uit de na
zit met bondsbestuurders in Sta
dion Galgenwaard.
Daar waren ook mensen van
Slachtofferhulp bij. De gymsport,
vooral het vrouwenturnen, heeft de
afgelopen decennia in ons land veel
slachtoffers gemaakt. Dat was een
keiharde conclusie van het weten
schappelijke onderzoek onder lei
ding van Marjan Olfers, hoogleraar
Sport en Recht. Vernederen, bele
digen, voor de groep voor gek zet
ten, schreeuwen, manipuleren, in-
timideren, uitschelden, chanteren,
isoleren, doortrainen met blessu
res, aanzetten tot ongezond ge
wichtsverlies. Het zat allemaal in
gebakken in de trainingscultuur in
hermetisch afgesloten gymzaaltjes.
Namen en rugnummers worden
niet genoemd.
Topsport als excuus
,,Dit onderzoek geeft de erkenning
die we nooit gehad hebben. Een
beetje laat, maar we zijn er wel blij
mee", reageerde Stasja Köhler. Zij
en collega-oud-turnster Simone
Heitinga deden in 2013 letterlijk al
een boekje open over misstanden
in de turnsport in 'De onvrije oefe
ning'. ,,Ik ben vooral heel blij dat
Olfers specifiek zegt dat deze aan
pak niet hoort bij topsport. Ik word
heel erg boos als mensen zeggen
over mijn ervaringen: 'Misschien
kun je niet tegen topsport'. Het was
gewoon mishandeling, punt. Top
sport werd als excuus gebruikt. Het
heeft bij mij ook tien jaar geduurd
voordat ik dat in de gaten had."
Köhler sluit niet uit dat de hui
dige generatie turnsters in de
(sub)top over tien jaar met soortge
lijke ervaringen naar buiten komt.
,,Er is wel een professionele slag ge
maakt, maar de trainers over wie
wij het hebben, staan nog steeds in
de zaal. Je kunt mij niet vertellen
dat mensen zomaar veranderen.
Een verschil is wel dat de sporters
nu allemaal mobiele telefoons heb
ben en in contact staan met de bui
tenwereld. Wij moesten smeken
om een keer onze ouders te bellen."
Loes Linders ziet in het rapport
de bevestiging dat de huidige gene
ratie er ook nog onder te lijden
heeft. ,,Het is niet alleen iets van
vroeger. Het idee dat alles nu beter
is, is weggenomen. Ik zie dat aan
heel veel dingen. Daar ontwikkel je
voelsprieten voor."
Namens de KNGU bood een geë
motioneerde voorzitter Monique
Kempff oud-turnsters excuses aan.
,,Mede dankzij jullie is grensover
schrijdend gedrag in de sport op de
politieke agenda gekomen. Behalve
respect verdienen jullie ook erken
ning en excuses voor de pijn die jul
lie ervaren. Niemand mag nu meer
wegkijken." Kempff beloofde alle
aanbevelingen uit het rapport over
te nemen. ,,Er gebeurt al veel, maar
meer is nodig."
,,Goed dat de KNGU nu spijt be
tuigt, maar waarom heeft dat zo
lang moeten duren?", vroeg Linders
zich af. ,,Het is niet de eerste keer
dat ze deze verhalen gehoord heb
ben. Dat is een frustratiepuntje van
mezelf. Waarom is er een weten
schappelijk onderzoek voor nodig
geweest om sorry te zeggen? Dit is
pas het begin, nu kunnen en moe
ten ze echt aan de slag."
Als genoegdoening hebben oud
turnsters vooral nood aan een fi
nanciële vergoeding voor nazorg.
Köhler: ,,De turnsters die nu hulp
krijgen, betalen het uit eigen zak.
Dat is natuurlijk niet redelijk. Som
migen hebben geen baan. Het moet
Dit onderzoek geeft
de erkenning die we
nooit gehad hebben.
Een beetje laat, maar
we zijn er wel blij mee
AANBEVELINGEN
heel specialistische hulp zijn. Niet
heel veel oud-turnsters kunnen
verwoorden wat er nu exact is ge
beurd." Kinderen is hun identiteit
afgenomen in de turnzaal, zo ver
woordde Olfers het. Köhler: ,,Dat is
de spijker op zijn kop. En niet vanaf
je twaalfde, zoals in het rapport
staat, maar het begint al bij een jaar
of zes, zeven."
Kempff gaf vandaag al aan dat de
KNGU alleen financieel niet bij
machte is om alle aanbevelingen
voor haar rekening te nemen. Lin-
ders: ,,Als ze eerder geluisterd had
den en actie ondernomen, was het
nooit zover gekomen. Het is hun ei
gen rotzooi die ze op mogen rui
men. Ze kunnen aan ons niet ver
kopen dat ze wel zoveel uittrekken
voor de huidige selectie, maar niet
willen afrekenen met het verleden.
Dat gaat er bij mij niet in."
donderdag 29 april 2021
KNGU mag zijn eigen
Marcel Luyckx
Rotterdam
- Stasja Köhler
De belangrijkste aanbevelin
gen in het onderzoeksrapport
'Ongelijke leggers' op een
rij gezet:
Er is minimaal een tegemoet
koming op zijn plaats als erken
ning van het leed dat is aange
daan aan oud-sporters.
Er moet een goed hulptraject
komen voor de slachtoffers.
Zorg voor goede nazorg, het
liefst sportbreed via NOC*NSF,
zodat sporters ook na hun
sportcarrière een weg vinden
naar een passende functie in de
maatschappij.
Meer-ogen-principe: in begin
sel is een trainer niet alleen in
een turnhal. Hoe hoger het aan
tal uren dat een sporter in de
turnhal besteedt aan de sport,
des te belangrijker is het dat
naast de trainer iemand anders
aanwezig is.
Geef de sporter en ouders
een stem. Stel met de talent
volle jonge sporter een individu
eel plan op waarin voldoende
aandacht bestaat voor de balans
tussen topsport en andere acti
viteiten.
Betere scholing en bijscho
ling voor trainers, vooral in
pedagogisch opzicht.
Een meer gecentraliseerd
systeem in het vrouwenturnen,
naar het voorbeeld van de man
nen, waar de trainers in dienst
zijn van de KNGU en in erkende
centra werken.
Verhogen van de minimum
leeftijd voor het seniorentur-
nen, van 16 naar 18 jaar. De
KNGU is daarvoor al een inter
nationale lobby gestart.
KNGU-voorzitter Monique Kempff (r) luistert naar Marjan Olfers,
die het rapport presenteert. foto anp
