Wetenschappers verwachten dat samenleving met horten
16
Volle ziekenhuizen, virusmutaties: je zou denken dat corona niet meer
weggaat. Maar het gaat gebeuren. Hoe bang moeten we écht zijn voor
mutanten? Wie liggen er dit najaar in de ziekenhuizen? Een vooruitblik
op de rest van 2021, langs vier beargumenteerde voorspellingen.
Vaccins
De varianten
MtS>\
virussen niet konden worden doorgegeven als
iemand geen symptomen heeft, en daar heeft
dit coronavirus ons ook mee verrast.''
Ze behouden hun waarde net als onze
opgebouwde immuniteit
Patricia Bruijning,
CHRIS VAN MERSBERGEN
Tot nu toe ging het alleen mis in
sciencefictionfilms
moleculaire virologie in Leiden. ,,We hebben
nu de technieken om ze eindeloos te bestude
ren, en in de media wordt er vervolgens uitge
breid aandacht aan besteed. Daardoor bestaat
ook de kans dat we het fenomeen overbelich
ten.''
Als er dan toch mutaties plaatsvinden, is het
voor een virus logischer om zich langzaam te
ontwikkelen tot een infectie die besmettelij
ker maar milder is, denken veel virologen.
Snijder: ,,De boerenverstandbenadering die
daarachter schuilgaat is dat virusvarianten die
je veel zieker maken sneller uitdoven, omdat
mensen die het krijgen ziek in een hoekje
gaan zitten.''
Pandemieën uit het verleden die we nu ken
nen als griepjes en verkoudheden, bleven in
leven door steeds een beetje te veranderen, zo
dat er elke winter mensen zijn die niet im
muun zijn voor het virus. Zo gaat het met in
fluenza (griep), dat volgens Fouchier zo eens
in de drie jaar een echte verandering door
maakt. Maar ook met vier coronavirussen die
vóór de 20ste eeuw ontstonden, en die nog al
tijd onder ons zijn.
Wetenschappelijk gezien lijkt het aanneme
lijk dat de virussen die deze stokoude corona-
pandemieën veroorzaakten langzaam milder
werden. Echter: voor 1900 bestond de virus
wetenschap nog niet, er is daarom niets over
vastgelegd. ,,En een virus beslist zelf helemaal
niks'', zegt Snijder. ,,Het dobbert mee op de
golven van de evolutie en verandert door toe
val, waarbij sommige mutaties overleven/Wij
kunnen wel proberen te bereden^eri
welke ontwikkelingen logisch zijn,
AteMfcs maar onze viruskennis is getyoon
'KÊÊI nog beperkt. Men dacht voor2bao
OBPw ook zeker te weten dat luchtweg#
Eric Snijder.
Peter Rottier.
Misschien wordt de Braziliaanse variant straks
in Nederland wel dominant in plaats van de
Britse, wie zal het zeggen. Misschien gaat die
twijfelachtige eer wel naar een nieuwe mu
tant, en heel misschien is die mutant ongrijp
baarder dan de varianten die we al kennen.
Maar het ultieme rampscenario, dat er een
variant komt die al onze ingekochte vaccins en
de immuniteit van naar schatting inmiddels
3 miljoen Nederlanders die corona hebben ge
had waardeloos maakt, is dus zeer onwaar
schijnlijk, verwachten de deskundigen.
Bij sommige mutanten, met name de Zuid-
Afrikaanse, is de effectiviteit van de meeste
vaccins 'ietsje minder', zo'n 5 tot 10 procent,
zegt Peter Rottier, emeritus hoogleraar virolo
gie in Utrecht. ,,Maar ze bieden nog steeds re
delijk goede bescherming.''
Een logische conclusie: als het virus lichtjes
van aard verandert, worden de vaccins ietsjes
minder effectief, en is de immuniteit van ie
mand die eerder corona had dus een beetje la
ger. ,,Maar ook dan zul je waarschijnlijk zien
dat vaccins of natuurlijke immuniteit ervoor
zorgen dat de meeste mensen niet meer ern
stig ziek worden'', verwacht Patricia Bruij
ning, kinderarts-epidemioloog aan het UMC
Utrecht.
Hoe lang bescherming door het vaccin of
een infectie aanhoudt is nog niet bekend.
Sommige virologen, zoals Fouchier, verwach
ten dat die langdurigis-tot wel enkele jaren.
Zeker is hetnogmetTomdat we het virus pas
Ze boezemen ons angst in, de nieuwe virus
varianten. De Britse is volgens veel weten
schappers besmettelijker dan de oorspronke
lijke Wuhan-variant, de Braziliaanse zou zor
gen voor veel herbesmettingen bij mensen
die al corona hebben gehad, en de Zuid-Afri
kaanse heeft dan weer lak aan de ontwik
kelde vaccins, is de vrees. En dan heb je nog
de Filipijnse variant, de Bretonse, de Califor-
nische
Moeten we ons na een traumatisch jaar vol
lockdowns voorbereiden op nieuwe corona-
golven die ons weer dezelfde of misschien wel
meer ellende gaan brengen? Vanuit weten
schappelijke hoek klinkt geruststelling. ,,Ik
acht het zeer onwaarschijnlijk dat het virus
binnen een paar jaar enorm verandert'', zegt
bijvoorbeeld de Rotterdamse hoogleraar mo
leculaire virologie Ron Fouchier. ,,Waarom?
Omdat we zulke grote mutaties in de regel
niet zien. Een virus kan niet zomaar totaal ver
anderen. De enige plek waar je het ziet gebeu
ren, is in sciencefictionfilms.''
Wat Fouchier zegt, wordt bevestigd door an
dere virologen, én door het verleden. Geen van
de historische epidemieën die bestudeerd
zijn, ontwikkelde zich halverwege tot een va
riant die mensen veel zieker maakte of veel
dodelijker was.
„Het punt is ook dat wat nu een variant
wordt genoemd, vroeger niet als zodanig
werd herkend", zegt Eric Snijder, hoogleraar
Ron Fouchier.
Hoe dan ook lijkt het aannemelijk dat het
coronavirus in Nederland door het
mooiere weer snel aan een terug
tocht begint, en dat het toedie
nen van miljoenen vaccinaties
ZATERDAG 24 APRIL 2021 GO
Het wordt écht beter,
