8 ZEELAND
STADSWANDELING VIJF EEUWEN VORSTELIJK BEZOEK/
Ooit lag er een
kaatsbaan in de
Oude Giststraat
in Middelburg.
Prinsen speelden
op het Abdijplein.
Vijf eeuwen
Oranjes in de stad.
Waar zijn hun
sporen?
Ik woon vlakbij de Dam, waar
Willem van Oranje 450 jaar
geleden liep. Wat gebeurde
daar, vroeg ik me af toen ik
een foto van hem daar zag. Ik
heb fascinatie voor geschiedenis
en iedere kei in Middelburg ademt
geschiedenis. Dus ben ik gaan zoe
ken naar Oranjes in onze stad. En
dat blijken er al vijf eeuwen lang
veel te zijn. Middelburg zit vol
Oranje voetsporen." Aan het
woord is burgemeestersvrouw
Marjolijn Bergmann die het niet
bij een zoektocht liet.
Een nieuwe stadswandeling on-
stond: In de voetsporen van Oranje.
Vijf eeuwen vorstelijk bezoek aan
Middelburg. Van 'Kanalenkoning'
Willem III tot 'Prins Pils' en van
Catharina Belgica naar Catharina-
Amalia. Een tocht door het stads
hart langs bekende beelden als dat
van Emma op het Damplein. Maar
ook inmiddels verdwenen sporen:
een rotsfontein op de Balans en de
kaatsbaan bij de voormalige moes
tuin van de Abdij aan de Korte
Giststraat, waar nu kantoren zit
ten.
Op het Abdijplein rinkelen fiets
bellen en schetteren groepen
schoolkinderen enthousiast. ,,Hé,
mogen wij ook een rondleiding?",
roept een jochie stoer als hij de
burgemeestersvrouw ontwaart.
Vol enthousiasme vertelt zij over
'haar' wandeling. Startend bij het
Gravenlogement, het latere Prin
senlogement in een vleugel van de
Abdij. In de hoek achter het glas de
twee reliëfs van Willem van
Oranje en Charlotte de Bourbon
en hun zes dochters.
„Willem van Oranje kocht in
1567 het herenhuis Groot Raves-
teyn, aan de Lange Delft op de
hoek met de Sint Janstraat, en
woonde daar af en aanmet Char
lotte en hun kinderen." Het huis
werd in 1883 afgebroken. Nu zitten
daar winkels. Op de Dam een be
kend adres: Dam 21, waar Loontjes
gevestigd is. ,,Daar logeerden veel
Oranjes. Stadhouder Willem V als
eerste en prins Bernard in 1944 als
laatste. Zij keken allemaal uit op de
Dam, waar nu het beeld van Emma
staat. De hopman die in 1937 de
onthulling ervan door Wilhelmina
in goed banen moest leiden, hield
de toegestroomde 1200 burgers in
het gareel. Stijf opgesteld, zes rijen
dik."
,,Als koningin-regentes Emma
met de 14-jarige koningin Wilhel-
mina in 1894 de stad bezoekt,
wordt aan de Balans een rotsfon
tein gebouwd ter ere van dat be
zoek. Moet je nagaan! Vroeger
werden alle registers opengetrok
ken bij vorstelijke bezoeken.
Grootse dejeuners in de Sint Joris-
doelen of het pand waar nu het
Centrum voor Beeldende Kunst
zit en in een feestelijk verlichte
tuin van het Van de Perrehuis, nu
het Zeeuws Archief.''
Vrijheid van godsdienst
,,Och, er is nog zo veel te zien",
verzucht ze. ,,Een kopie van de
brief van 'Guillaume de Nassau'
achter het kleine raam naast de
voordeur van de Doopsgezinde
kerk aan de Lange Noordstraat. Hij
bepleitte begin 1577 een zaak voor
de Doopsgezinden, die hun win
kels moesten sluiten van de Gere
formeerden. Vrijheid van gods
dienst zouden wij dat nu noemen.
Eén van de Four Freedoms die zo
met Middelburg zijn verbonden."
En vergeet vooral niet te
zwaaien vanaf het bordes van het
stadhuis, waar Beatrix Middelburg
na afloop van Koninginnedag 2010
de stad bedankte met legendari
sche woorden: 'U heeft ons Ko
ninginnedag teruggeven'.
BRIEVEN
Vossen (2)
In het commentaar (10 april)
over vosen stelt de krant dat
Zeeuwse boeren schuld dragen
aan de teloorgang van de vogel
stand. De feiten. Ruim 330 agra
riërs beheren binnen Polderna-
tuur Zeeland gezamenlijk 540 ha
aan akkerranden en vogelakkers
en 475 ha aan dijken, weilanden
en andere landschapselementen.
Samen zorgen ze zo voor een ex
tra impuls aan biotoopverbete
ring. Ze zijn goed voor boeren
landvogels, bijen, insecten en
zorgen voor natuurlijke plaagbe-
strijding. ZLTO werkt actief aan
een agrarisch natuur- en land
schapsbeheer. Dat doen we sa
men met agrarische natuurver-
enigingen en (boeren)vrijwilli-
gers. Bij het maaien, zaaien en
oogsten zijn boeren uiterst alert
om patrijs, veldleeuwerik, gras
pieper en gele kwikstaart tijdig te
lokaliseren en (tijdelijk) te verja
gen, opdat deze vogels niet ge
raakt worden. Erfbeplanting en
nestkasten zijn faunapareltjes in
het agrarisch landschap.
De agrarische sector heeft naast
gezond voedsel en groen ant-
woorden op veel vraagstukken:
natuurbeheer is er daar één van.
Dat verdient een eerlijke en geba
lanceerde berichtgeving.
Drs. Kathleen Goense, Algemeen Di
recteur ZLTO, 's-Hertogenbosch
Vossen (3)
Opnieuw houden de vossen (10
april) de gemoederen bezig in
Zeeland. Zitten er te veel of niet,
afschieten of nietMensen van
links tot rechts geven daar hun
mening over, vaak zonder enige
kennis van zaken. Daarom zal ik
voor iedereen een logische reken
som maken: 843 vossen gescho
ten vorig jaar, dan zitten er toch
wel minstens het dubbele, 1700
stuks. Stel deze eten eenmaal per
week een dier dat groter is dan
een muis dan zijn dat per jaar
88.400 dieren die sneuvelen! En
als ze tweemaal per week een
prooi pakken komen er weer
88.400 dieren bij! Dat kan geen
enkel gebied volhouden!! Het bij
zondere is dat niemand het ziet
gebeuren. Aan een paar uur mid
den in de nacht hebben de vossen
genoeg om hun werk te doen. En
het stopt pas als de provincie gaat
luisteren naar de mensen uit de
praktijk en de vossenjacht 's
nachts opent
Mart den Hollander, Oostkapelle
Rekenkamer
Bij Defensie (14 april) wordt
blijkbaar niet op een miljoentje
gekeken. Het is toch maar ons be
lastinggeld en het deelt gemakke-
lijk uit als het van een ander is.
Van bezuiniging tot een uitgave
van 1 miljard! Hoe is het eigenlijk
mogelijk dat niemand op hoog
niveau dit tegenhoudt? Gewoon
omdat er op regeringsniveau geen
capabele mensen zitten, want die
zitten in het bedrijfsleven. Als je
een bedrijf zou runnen als de mi
nisteries dan waren die binnen
korte tijd failliet. Bovendien kan
je als minister of staatssecretaris
ook nog gewoon blijven zitten of
wachtgeld ontvangen! Wat een
stelletje amateurs die zich goed
kunnen verkopen als minister of
zogenaamde topambtenaar op
hoog niveau! Niet is minder waar.
Misschien een 'functie elders'?
Maar niet in het bedrijfsleven.
Kees Beenhakker, Heinkenszand
Onderwijs
Dat de kansenongelijkheid in het
onderwijs de laatste jaren toe
neemt is het logische gevolg van
het neoliberale beleid, waarbij
het reguliere onderwijs steeds
meer concurrentie ondervindt
van het zogenaamde schaduwon-
derwijs, dat in de vorm van huis
werkbegeleiding en examentrai
ning door tal van commerciële
instellingen wordt aangeboden
(15 april). Die instellingen hebben
ervoor gezorgd dat het onderwijs
niet langer zijn sociale hefboom
functie kan vervullen. Sterker
nog, door het aanbieden van vaak
dure cursussen dreigen zij het
onderwijs voor leerlingen met
een lage sociaal-economische po-
sitie eerder tot een sociale duik-
plank te maken. De coronacrisis
heeft dit proces versneld. Om de
emancipatorische functie van het
onderwijs te herstellen zijn niet
alleen forse kapitaalinjecties ver
eist, waar inspecteur Oppers voor
pleit, maar zal de regering er
vooral op moeten toezien dat het
geld op de juiste plek terecht
komt, namelijk op de werkvloer.
En niet in de handen valt van ma
nagers of allerlei op winst ge
richte onderwijsbureautjes.
Albert Kort,
Kapelle (oud-docent geschiedenis)
Cadzand-Bad
Cadzand-Bad het nieuwe Beni-
dorm? 'Het duurste appartement
van Nederland is te vinden in
Cadzand-Bad', meldden de Ne
derlandse media recent. En on
langs (9 april) kopte deze krant:
'Cadzand het nieuwe Benidorm?'
Waar gaat dat heen met mijn ge
liefd Cadzand-Bad waar ik zoveel
fijne vakanties doorbracht? De
uitbreiding van hotel Noordzee
en de bouw van appartementen
complex De Nieuwe Wielingen
vind ik onvoorstelbaar. De gevol
gen: een kolos van tien verdiepin
gen hoog en uitbreiding tot dicht
bij de zee. En dat op een van de
mooiste onbedorven punten van
Cadzand-Bad vanwaar ik duin
wandelingen maak en geniet van
de eindeloze zee en Het Zwin.
Het uitzicht hier, binnenkort een
bouwput, is weergaloos. In de
verte zie ik de kust van Walche
ren en naar het westen de muur
met appartementen van Knokke.
Is deze Atlantic Wall de toekomst
van Cadzand-Bad?
Ad van Schaik, Utrecht
D66
D66, de partij waar integriteit
hoog in het vaandel staat, heeft
inmiddels afscheid genomen van
de strafrechtadvocaat die AL twee
weken in de Tweede Kamer zat
(16 april). In februari had iemand
al melding gemaakt van de grens
overschrijdende praktijken, maar
daar is achteraf ten onrechte niets
meegedaan. Resteert de vraag hoe
integer D66 is. Krijgt deze man
wachtgeld? Hij heeft tenslotte
toch wel een paar weken in de
Tweede Kamer gebivakkeerd en
het stemvee betaalt toch wel. Of
betaalt D66 het wachtgeld? De
partij is immers in gebreke geble
ven? Zo langzamerhand bekruipt
me het gevoel dat zodra je jezelf
politicus mag noemen vrijwel al
les geoorloofd is. Hoezo, de poli
tiek staat ver van de burger?
A. de Waele, Koewacht
woensdag 21 april 2021
'Middelburg zit vol Oranje voetsporen'
Annemarie Zevenbergen
Middelburg
Marjolijn
Bergmann ver
telt bij het
Prinsenloge
ment aan het
Abdijplein over
de vele Oran
jes die Middel
burg de afge
lopen vijf eeu
wen aande
den. foto
LEX DE MEESTER
®Kijk op
de site
bij
/video
De stadswandeling is verkrijg
baar bij de Drukkery en in de win
kel van het Zeeuws Archief.
U kunt uw brief (maximaal
150 woorden) richten aan:
lezersredacteur@pzc.nl
of per post aan
Lezersredacteur PZC
Edisonweg 37e
4382 NV Vlissingen
08801-30210
Cadzand-Bad
