II
II
10 NIEUWS
Veel ex-
INTERVIEW KOOKBOEKENAUTEUR
coronapatiënten
kunnen ook na
langere tijd niet
meer ruiken. Zon
10 tot 15 procent
houdt langdurig
klachten. Dat tast hun
levensgeluk aan.
Joke Boon schreef
een boek om hen te
helpen.
Laat je on
derzoeken.
„Ik raad
iedereen met
klem aan: laat de
wetenschap meekijken. Het is altijd
zinvol te onderzoeken waarom je niet
kunt ruiken. Misschien heb je wel
poliepen waardoor je reukzintuig
niet te beluchten valt en kun je daar
door niet ruiken.''
Laat de moed niet zakken. ,,Ook als
het voor altijd is, dan is dat vervelend,
maar je kunt er heel gelukkig mee
leven'', vertelt Boon uit ervaring. ,,En
kennis is macht.'' In haar boek Eerste
hulp bij reukverlies legt Boon op een
toegankelijke manier uit hoe je neus
werkt, waarbij ze net zo makkelijk
een anekdote over Napoleon als een
gedicht van Shakespeare aanhaalt.
Mensen zonder reuk snakken naar
informatie, weet ze uit ervaring. ,,Ik
,,Mijn recepten zijn kleurrijk en heb
ben veel structuur. Er gebeurt iets in
je mond. Het zijn geen subtiele sma
ken, dus niet geschikt voor baby's.''
Boon maakt slim gebruik van de
drielingszenuw die naar je oog, je
neusbodem en je kie
zen loopt. Die ze
nuw reageert op
scherpe sma
ken zoals mos
terd en wasabi,
maar ook op
peper en munt.
„Daarnaast ge
bruik ik uiteraard
zoet, zuur, bitter,
zout en umami.'' Je oren doen ook
mee bij Boons gerechten. ,,Als ik er
iets knapperigs bij kan doen, dan doe
ik dat.'' De keuze van de gerechten
liet de kookboekenauteur over aan
haar fans: de mensen die haar kook
boeken al met plezier gebruiken:
recepten die het meest aanspreken.
,,En allemaal hoog op smaak.''
Verder, tipt Boon, is aandacht van
belang. ,,Betrek de entourage erbij.
Dus geen telefoon aan tafel en ook
geen televisie. Door snelle muziek ga
je snel kauwen en daarom is lang
zame klassieke muziek geschikt
tijdens het eten. En leg linnen neer in
plaats van een plastic zeiltje. Mis
schien raar, maar gebruik glazen voor
je water en geen beker. Dat maakt
zo'n verschil. Het smaakt echt
anders.''
geef al jarenlang raad aan mensen die
soms radeloos zijn, vooral sinds mijn
eerste twee boeken over anosmie niet
meer verkrijgbaar zijn.''
Juist mensen bij wie het draait
om gastronomie en met
vrienden eten, kan
reukverlies een hard
gelag zijn. Zeker voor
degenen bij wie de reuk
is verstoord en die ineens
anders zijn gaan ruiken,
bijvoorbeeld een nare put-
lucht als er koffie op tafel
komt. Het lijkt of de zenuwen niet
helemaal goed geschakeld zijn, zegt
Boon. ,,Sommigen zijn ontredderd.
Het is ook lastig, omdat we veel nog
niet weten. Corona is nog maar zo
Het is altijd zinvol te
onderzoeken waarom
je niks ruikt, misschien
heb je wel poliepen
- Joke Boon,
kookboekenauteur
kort bij ons.'' Toch blijft er culinair
genoeg te genieten over, weet Boon.
,,Ik heb mijn beste recepten voor ont
bijt, voor soep, voor salades, voor
hoofdgerechten en desserts in het
boek opgenomen.''
Als ^emand begrijpt hoe
ellendig mensen zich
kunnen voelen als ze
ineens niets meer
ruiken, dan is het Joke
Boon wel. Ze verloor haar reukver
mogen op haar vierde en is nog altijd
af en toe bang dat ze niet lekker ruikt.
Je hebt je neus nodig om te over
leven, legt ze uit. ,,Reuk waarschuwt
je voor gevaar: voor gas bijvoorbeeld
of voor brand. Als je niet meer ruikt,
tast dat je basale veiligheidsgevoel
aan. Je kunt niet meer op jezelf
vertrouwen.''
De gevolgen kunnen desastreus
zijn. „Depressie komt veel voor bij
Als je niet meer ruikt,
tast dat je gevoel voor
veilgheid aan, je kunt
niet meer op jezelf
vertrouwen
mensen met reukverlies. Je kunt ook
relatieproblemen krijgen door
een verminderd libido. Opge
wonden raken heeft veel met
geur te maken. Zelf heb ik
mijn seksualiteit opgebouwd
zonder, dus dan nemen je
andere zintuigen het over.
Die compenseren het
verlies. Dan kan het
belangrijker zijn hoe
iemand beweegt met zijn
hand of hoe iemands stem klinkt."
Dat het leven minder leuk kan zijn,
bleek ook uit de gesprekken die de
Amsterdamse voerde met mensen
die corona hadden gehad. „Soms
zeiden mensen dat ze niet wilden
zeuren, maar dan bleek toch - als ik
vroeg om hun leven een cijfer te
geven van o tot 10 - dat het cijfer
lager uitviel dan voordat ze ziek
werden.''
Het goede nieuws: ,,Je kunt er leuk
mee leven'', zegt Boon, die dat
bewijst door haar carrière als - nota
bene - kookboekenauteur. „Het ligt
niet in mijn aard om negatief te zijn.
Ik denk altijd: wat kan ik oplossen?"
Voor wie het aangaat, heeft ze drie
praktische tips.
Begin met reuktraining en houd
dat vol, ga naar een kno-arts en
wanhoop niet. Over haar eerste
tip: „Reuktraining kan ertoe lei
den datje reukvermogen terugkomt.
Het is wel een kwestie van discipline,
want je moet het lang volhouden en
je weet niet óf het gaat werken. De
training houdt in dat je twee keer per
dag aan vier verschillende geuren
ruikt die je goed kent. Koffie, kaneel
of pindakaas bijvoorbeeld. Het is de
bedoeling dat je ook naar het product
kijk en eraan denkt, zodat je alle zin
tuigen erbij betrekt."
woensdag 21 april 2021
GO
Smaakverlies door corona?
Joke Boon biedt eerste hulp
Kan goed eten dan nog wel als je
niks proeft?
Ellen den Hollander
Amsterdam
- Joke Boon, kookboekenauteur
Reuktraining vergt
discipline, maar kan
de moeite waard zijn,
zegt Joke Boon.
FOTO IRIS DRIESSEN
