I
7
INTERVIEW PETER VAN UHM
Peter van Uhm, de
generaal in ruste
die in de oorlog in
Afghanistan zijn zoon
verloor, is opvallend
kritisch over het
besluit alle Westerse
militairen uit het land
te halen. „Maar onze
aanwezigheid is niet
voor niets geweest.''
De oorlog in
Afghanistan
De Navo trekt in navolging
van de Verenigde Staten
haar militairen terug uit
Afghanistan, zo werd
deze week bekend. Ook
Nederlandse troepen dus. In totaal
sneuvelden afgelopen jaren 25 Neder
landse militairen tijdens de missie
in het land. Oud-Commandant der
Strijdkrachten Peter van Uhm ver
loor er in 2008 zijn toen 23-jarige
zoon Dennis, door een bermbom.
Van Uhm stond destijds volledig ach
ter de Nederlandse militaire aanwe
zigheid in Afghanistan. ,,Maar ik zou
er alles voor geven mijn zoon terug te
krijgen, laat daar geen misverstand
over bestaan.''
,,Ehm, dat zou ik zo niet willen zeg
gen. Dan moet je terug naar de reden
waarom de Amerikanen er destijds
naartoe zijn gegaan: omdat het een
broedplaats was voor terrorisme en
al-Qaeda er weg moest. Wij hebben
geprobeerd het land op te bouwen,
er veiligheid te brengen zodat de Af
ghaanse instituties, diplomaten, ont
wikkelingswerkers, hulporganisaties
er hun werk konden doen. Maar we
zijn in mijn ogen nog lang niet zover
dat de Afghaanse instituties het hele
maal zelf kunnen. Tegelijkertijd moet
er wel een keer een einde komen aan
die missie. Alleen: of dit nu het mo
ment is? Daar heb ik mijn twijfels
over. Er zijn onderhandelingen gaan
de tussen de taliban en de regering.
Vorig jaar hebben de Amerikanen ge
zegd dat ze op 1 mei zouden vertrek
ken, nu wordt dat 11 september. De
taliban zien dat de Amerikanen zich
niet aan hun woord houden en ze
zeggen daar 'jullie hebben de klok,
wij hebben de tijd'. De kans is zeer
reëel dat ze opnieuw proberen aan de
macht te komen.''
,,Een heleboel mensen beginnen de
vraag aan de verkeerde kant, ze zet
ten het af tegen de slachtoffers, de
mensenlevens die het gekost heeft.
Dat vind ik echt een foute discussie.
Als de Geallieerden zich aan het be
gin van de Tweede Wereldoorlog
hadden afgevraagd hoeveel opoffe
ringen ze zich moesten getroosten
om de West-Europeanen weer hun
vrijheid te geven, waren ze er ook
niet aan begonnen. Het is de vraag:
waar sta je voor, wat zijn je principes,
wat zijn je waarden? In de Grondwet
staat dat een van de taken van het le
ger het bevorderen en verbeteren van
de internationale rechtsorde is.''
,,We hebben fantastisch mooie din
gen gedaan voor de bevolking. Dan
wordt al snel gewezen naar school
tjes en waterputten, die zijn er ook
gekomen. Maar we hebben er ook
voor gezorgd dat mensen zien dat je
normaal economisch verkeer kunt
hebben zonder dat de taliban je
dwingen bepaalde dingen te doen,
zoals het verbouwen van heroïne.
We hebben ook laten zien dat medi-
De kans is zeer reëel
dat de taliban opnieuw
proberen aan de macht
te komen
AL-QAEDA
sche zorg zo te organiseren is dat je in
elk geval binnen een uurtje rijden
fatsoenlijke medische zorg kunt krij
gen, dat was er allemaal niet. We
hebben ze laten zien dat vrouwen
rechten wél gelden, dat ook meisjes
naar school kunnen en dat vrouwen
beroepen kunnen uitoefenen. Dat
soort immateriële zaken is niet meer
uit de hoofden van een hele generatie
te halen. We hebben ze laten zien dat
er een alternatief is.''
,,Ik kan niet in een kristallen bol
kijken, maar dat lijkt een realistisch
scenario. We hebben wel geprobeerd
om mensen te helpen, het is nu aan
de Afghanen zelf om er verder invul
ling aan te geven. Ik snap het dilem
ma ook wel: je moet een keer weg uit
dit land. Alleen, dit vind ik een onge
lukkig moment.''
,,Had op zijn minst de vredesonder
handelingen afgewacht.''
,,Nee hoor, je moet rationele afwe
gingen maken. Mijn gezin geloofde in
wat we deden en helaas is dat zo af
gelopen. Maar het heeft mijn beoor
deling van de situatie niet beïnvloed.
Ik zou er alles voor geven mijn zoon
terug te krijgen, laat daar geen mis
verstand over bestaan. Maar ik denk
dat onze hele aanwezigheid in Afgha
nistan niet voor niets is geweest.''
zaterdag 17 april 2021
GO
'Ongelukkig om nu weg
te gaan uit Afghanistan'
Eric Reijnen Rutten
Nijmegen
Is de terugtrekking verstandig, is
het niet het zinkend schip verlaten?
Het terrorisme is niet weg en begint
juist nu weer voet aan de grond te
I
Peter van
Uhm: ,,We
hebben ge
probeerd
mensen te
helpen, het
is nu aan de
Afghanen.''
FOTO HOLLANDSE
HOOGTE /HARMEN
DE JONG
krijgen. Wat heeft die twintig jaar
dan opgeleverd?
Maar dat is toch nog lang niet het
geval? Is het dan toch de moeite
waard geweest?
- Peter van Uhm,
ex-Commandant der Strijdkrachten
De oorlog in Afghanistan begon
op 7 oktober 2001, toen mili
tairen van onder meer de Ver
enigde Staten, het Verenigd
Koninkrijk, Australië en Frank
rijk het talibanregime in Afgha
nistan aanvielen. De aanval
was een reactie op de aanslagen
van 11 september in de VS, waar
de terroristische organisatie
al-Qaeda van Osama bin Laden
achter zat. De taliban, een isla
mitische beweging die een guer
rillaoorlog voert en in Afghani
stan heerste, boden een thuis
aan deze organisatie. Nederland
stuurde in 2002 voor het eerst
troepen naar Afghanistan, voor
namelijk om er te zorgen voor
veiligheid en om het land weer
op te bouwen.
Je kunt op je klompen aanvoelen
dat vrouwenrechten over een paar
jaar verdwenen zijn, want dan is de
taliban weer aan de macht. Wat is
het dan waard, dat het in de hoof
den zit terwijl je er niks mee kunt?
Wat was een beter moment ge
weest?
Uw zoon is er gesneuveld. Valt dit
besluit daardoor zwaarder?
