Astronoom ziet 'buitenaardse
De gerenommeerde astronoom Avi
Loeb zorgt voor beroering onder
vakgenoten. Het voorwerp dat in 2017
met enorme snelheid door ons
zonnestelsel vloog en de naam Oumuamua
kreeg, was volgens hem geavanceerde
technologie van een buitenaardse
beschaving.
18
'Ik denk dat mijn
meest luidruchtige
critici middelmatige
wetenschappers zijn'
9 oktober 2017. Sterrenkundigen
van de universiteit van Hawaii
zien in hun observatorium een ob
I j ect dat door ons zonnestelsel
klieft. Ze geven het object de naam
Oumuamua, Hawaïaans voor
'boodschapper die van ver komt'.
Als het wordt ontdekt, schiet het al
bijna weer de duisternis in van de
ruimte. Een reconstructie van het
bliksembezoek leert het volgende:
Oumuamua komt uit de richting
van Vega, een ster op een afstand van 25
lichtjaren. Op 6 september 2017 dringt het
object ons zonnestelsel binnen, op 9 sep
tember komt het het dichtst bij de zon om
vervolgens met een snelheid van 94.800
kilometer per uur op 7 oktober het baan-
vlak van de aarde te kruisen. Als de mens
heid er erg in krijgt dat zij voor het eerst
'bezoek' heeft van buiten het zonnestelsel,
schiet het alweer de ruimte in. Astrono
men hebben Oumuamua met hun radio
telescopen maar elf dagen in het vizier.
Het gaat allemaal zo snel, dat niet met
een kan worden bevestigd waar het nu ei
genlijk om gaat. De meest voor de hand
liggende verklaring is evenwel dat het een
interstellaire komeet of asteroïde betreft.
Maar op basis van alle waarnemingen
groeit de twijfel. Oumuamua vertoont al
lerlei eigenaardigheden. Met de dag wordt
het object geheimzinniger.
Ook Abraham (Avi) Loeb, hoogleraar as
trofysica verbonden aan de gerenom
meerde Harvard University in Amerika,
worstelt hevig met de beschikbare gege
vens. De vorm van Oumuamua is wel erg
bijzonder. Zij moet 'óf even langgerekt
ziin als een sigaar, óf zo plat als een pan
nenkoek', aldus Loeb (59). Asteroïden
daarentegen zijn (bijna) rond. Bovendien
had de bezoeker geen staart van stof en of
gas, waaraan kometen zijn te herkennen.
Toch schaart de wetenschappelijke ge
meenschap zich in grote meerderheid
achter de conclusie dat Oumuamua van
natuurlijke oorsprong is. Een buitenissig,
interstellair rotsblok.
'Eerste teken van leven'
Het is een conclusie waar Avi Loeb niet
mee kan leven. Er zijn zoveel afwijkingen
dat hij de hypothese uitwerkt dat Oumua
mua 'het eerste teken van leven van een
buitenaardse beschaving is'. Daarmee zet
hij de astronomische gemeenschap op
scherp. Erger, ze schiet in een kramp en
weigert er geloof aan te hechten. Maar
Loeb laat hen niet met rust. In zijn boek
Buitenaards stapelt hij de bijzondere ken
merken op van het object: de extreme
vorm, de helderheid ('Oumuamua weer
kaatst het zonlicht tien keer zo sterk als
doorgaans het geval is bij kometen en as
teroïden'), de ongebruikelijke baan en zijn
bijzondere snelheid. Het object wijkt af
van de baan die door de zwaartekracht
van de zon zou zijn bepaald. Het ob
ject versnelt ook uit de richting van
de zon vandaan. Met een extra stuw
kracht die niet kan worden verklaard
door uitgassing (het 'raketeffect' van
door de zon verdampend ijs) want
die werd niet waargenomen.
„Daarom moeten we rekening
houden met de mogelijkheid dat het
hier gaat om technologie van een
buitenaardse beschaving", aldus Loeb.
Om meer precies te zijn: een mogelijk
groot zeil in de vorm van een pannen
koek. nos geen millimeter dik en aan-
gedreven door zonnekracht. Daarmee zou
de afwijkende baan en snelheid kunnen
worden verklaard. Loeb: ,,Als de zonne
zeilhypothese klopt, zijn er twee verkla
ringen. De bouwers hebben opzettelijk
koers gezet naar het binnenste van ons
zonnestelsel, of het gaat om ruimteafval
dat toevallig op ons pad is beland.''
Collega's willen niets weten van Loebs
hypothese. ,,Wij vinden geen overtuigend
bewijs om een buitenaardse verklaring
voor Oumuamua waarschijnlijk te ach
ten'', luidt een reactie in Nature Astronomy
in 2019. Loebs hypothese wordt 'prikke
lend' genoemd, maar ook 'zonder enige
grond'. Maar ook de collega's hebben geen
verklaring voor alle afwijkingen.
Afkeuring
,,Mijn zonnezeilhypothese oogstte, zacht
jes uitgedrukt, nogal wat afkeuring'', er
kent de astronoom. Maar volgens hem
heerst binnen het behoudende deel van
de wetenschap 'een versteende wijze van
denken'. Hij beschuldigt collega's van
vooringenomenheid. ,,De vooruitgang in
de wetenschap is al vaak gesmoord door
het optreden van poortwachters die de
ZATERDAG 17 APRIL 2021 GC
WETENSCHAP
Middellijn; 150 meter
Lengte: 400 meter lang
Draait in 7,3 uur om zijn as
Uranus
Saturnus
Aarde
Mars
jrius
Oumuamua,
de sigaar die
uit de ruimte
Oumuamua (C/2017 U1)
(Artist impression)
HANS VAN ZON
Wetenschap
pers tasten in
het duister over
het voorwerp
dat de naam Ou
muamua (bood
schapper die
van ver komt)
kreeg.
Avi Loeb, astrofvsicus
