GGD Pandemie legt pijnpunten genadeloos bloot
CCD-
WELKOM
13
De GGD is in de coronacrisis
hét mikpunt van kritiek.
Waarom was deze
crisisorganisatie niet klaar
voor een pandemie? Vanaf
het begin van de virusuitbraak
ging het mis en het kwam
nooit meer goed. Een
onderzoek naar de oorzaken
van een falende dienst.
Hollands M
Hollands Midden
Het is een frisse
voorjaarsdag in
2020 als een jonge
medewerkster het
kantoor binnen
loopt van Paul van
der Velpen, interim-directeur van
de GGD Gelderland-Midden. Ze
weet niet meer hoe ze verder
moet Van der Velpen beseft dat
zij niet de enige is die op omval
len staat. „In het callcenter wor
den mensen verrot gescholden.
Terwijl iedereen zich kapot werkt.
En 's avonds op tv zien we alle
maal bijdehandjes die weten hoe
het beter moet. Voor ziekenhuis
personeel wordt geapplaudis
seerd, maar GGD'ers worden op
hun kop gekakt. Jonge mensen,
net gestart. Er waren momenten
dat ik dacht: hoe krijgen we dit in
de klauwen?"
Het is meer dan een jaar na het
uitbreken van corona in Neder
land en 'in de klauwen' hebben de
Gemeentelijke Gezondheidsdien
sten het nooit gehad. Nu worste
len de GGD's zich een weg door
het zwabberende vaccinatiebeleid
van het kabinet.
Deze krant sprak vanaf juni vo
rig jaar met ruim honderd betrok
kenen van binnen en buiten de
GGD. De dienst weigerde zelf
medewerking. Mede om die re
den en vooral uit bezorgdheid be
sloten tientallen medewerkers
om toch te praten. Dit is het ver
haal van een crisisorganisatie die
deels zelf verantwoordelijk werd
voor de coronacrisis in Nederland.
Als Roel Coutinho, de latere
RIVM-voorman, in 1977 sollici
teert bij de GGD, snappen col
lega-artsen er niets van. ,,Ze ver
klaarden me voor gek. Hoe kon ik
mijn leven vergooien aan zoiets
saais? De GGD was overbodig,
mensen kregen toch geen polio of
tbc meer? In de hiërarchie in de
geneeskunde stonden specialisten
bovenaan, daarna kwamen huis
artsen. Onderaan bungelde pu
blieke gezondheid."
Toch gaat Coutinho bij de GGD
Amsterdam aan de slag als hoofd
van de afdeling Volksgezondheid.
Later volgt een kaalslag. CDA-mi-
nister Elco Brinkman maakt eind
jaren 80 gemeenten, en niet lan
ger het rijk, verantwoordelijk voor
de GGD. Paul van der Velpen, die
ruim 22 jaar aan het hoofd stond
van drie GGD's: ,,Het kabinet
schoof alles naar gemeenten, zon
der duidelijke eisen en zonder
budget.''
Met de komst van de Wet Pu
blieke Gezondheid in 2008 krij
gen GGD's er taken bij voor het
landelijk bestrijden van infectie
ziekten. Maar op last van de be
trokken gemeenten - het was cri
sis - moesten alle 25 GGD's zwaar
bezuinigen. ,,GGD's moesten echt
bedelen'', zegt ex-GGD-directeur
en hoogleraar zorgfinanciën Ri
chard Janssen. Coutinho: ,,Dat is
het nadeel als je GGD's onder
brengt bij gemeenten. Die kijken
altijd: waar kan ik het met minder
doen.'' Van der Velpen: ,,In de acht
jaar dat ik directeur was in Am
sterdam, is 30 procent bezuinigd.''
GO ZATERDAG 17 APRIL 2021
Senioren laten zich vaccineren in Bergambacht. foto stephan tellier
Zorg dat u de volgende
documenten bij de hand heeft:
De afspraakbevestiging
Uw ID
Een ingevulde gezondheidsverklaring
(inclusief de achterzijde)
T
Uitgeklede
GGD kon
niet anders
dan falen
MARCIA NIEUWENHUIS
Keer op keer klinkt harde kri
tiek. Maar volgens experts ge
beurde daar tijdens de kabinet-
ten-Rutte niets mee. Noch minis
ter Hugo de Jonge, noch zijn voor
LEES VERDER OP PAGINA 14
