'Soms mist
iemand door
onderwater
raken'
kampen met zware angstsympto
men; door een microscoop is waar
te nemen dat de witte bloedcellen
in een constante staat van paniek
verkeren.'
Hij ziet dat het aantal patiënten
toeneemt. Dat juist door nieuwe
technologie steeds meer mensen
wegzakken in een digitaal moeras.
'Corona zet alles op scherp, laat de
ontwikkeling zien die al gaande
was. Meer en meer afstand, ieder
een zijn eigen bubbel. Maar men
selijke communicatie is meer
dan berichten uitwisselen. Het
gaat ook om aanraken, gezichts
uitdrukkingen of gebaren zien.
Bij elkaar zijn.'
Ook tijdens zijn nieuwe project
stuit Joris van Casteren regel
matig op eenzaamheid. Voor een
omvangrijke, waargebeurde roman
ploegt hij honderden persoonlijke
verslagen door uit het Dagboek
Archief van het Meertens Insti
tuut. 'Een dagboek, bestaande uit
een paar honderd cahiers, geheel
in spiegelschrift geschreven
omdat de auteur worstelde met
zijn homoseksualiteit en bang was
dat iemand dat zou ontdekken.
Een verpleger uit Nijmegen die na
zijn pensioen zelfmoord pleegde.
Hij was totaal van de wereld ver
vreemd, vaak verliefd, had zijn
uiterlijk niet mee en vond nooit
een partner. Daardoor werd hij
komen. Het raakt me ook als het om
jongere mensen gaat. Op zoek naar hun
geschiedenis kom ik soms in totaal ver
vuilde woningen en vraag me af: hoe is
dit in godsnaam mogelijk? We proberen
die overledenen door de ceremonie een
gezicht en bepaalde waardigheid te
geven. Zodat diegene niet, zoals in veel
gemeenten in Nederland nog steeds
gebeurt, op maandagochtend naamloos
in een kuil wordt gegooid. Ook zorgen
we er zo voor dat eventuele nabestaanden
later weten wat de overledene is over-
komen. Het meest schrijnende vind ik
dat de gemeente Amsterdam zo'n 400
tot 500 keer per jaar in actie moet
komen omdat er niemand anders is of
wil zijn. Dan zie je dat dit virus groeit.'
Want na research moest hij erkennen
dat eenzaamheid een ziekte is. 'Eerder
was ik nogal sceptisch als dat werd
geroepen. Maar wetenschappelijk
onderzoek toont aan dat mensen er
letterlijk ziek van worden. Dat er een
soort oerstress ontstaat als zij geen
aansluiting bij een groep vinden. Ze
steeds bozer en gefrustreerder.
Ik zit dat soms met een brok in
mijn keel te lezen.
Dan komt binnen
hoe hard de wereld
voor sommigen
kan zijn.'
Eenzaamheid van
Joris van Casteren
verschijnt bij
De Bezige Bij
16,99
MEZZA 37
