Syrische vluchteling
wordt levend kunstobject
Britse buschauffeurs
brengen filmklassieker
15
Jongleeract in hel Srebrenica
gesmokkeld daar. Dat is héél anders
dan je in de film ziet.''
Hij zegt goed te beseffen dat het
slechts een interpretatie van de wer
kelijkheid betreft. ,,Toch kan de on
wetende kijker volgens mij moeilijk
bevatten dat de Nederlanders daar
alleen maar een beetje stonden en
zich verrot lieten schelden.''
Blowen
Ook zijn oud-collega en bestuurslid
Olaf Nijeboer van Vereniging Dutch-
bat III baalt dat de Hollanders als
'bange vogeltjes' worden afgeschil
derd. ,,Waar is de VN, waarom werd
er niet ingegrepen; ik hoop dat kij
kers zich dat afvragen en op zoek
gaan naar de antwoorden.'' Meer spe
cifiek: „Waarom zien we de vertaal
ster hier blowen? Dat is stigmatise
rend voor Nederland en geloof me,
daar waren écht geen softdrugs aan
wezig. Ook kwamen de Serviërs die
binnen waren niet in de buurt van de
vluchtelingen. En de chaos in de
compound was vele malen groter.''
Zo'n 30.000
mensen
overleefden
Srebrenica wel
omdat wij
er waren
,,Het komt veel te vriendelijk over
allemaal'', vervolgt een kritische
Nijeboer (47) die ook wijst op de ma
nier waarop de deportatie verliep.
,,Het werd Dutchbat kwalijk geno
men dat wij een corridor vormden
om mensen naar de bussen te leiden.
Dat deden we natuurlijk niet voor
niets, ze werden namelijk geschopt
en geslagen door Servische soldaten.
Zijn dit allemaal heel grote afwijkin
gen van de film? Misschien niet, maar
juist die details zijn zo belangrijk
voor de hele context.''
Zowel Nijeboer als De Bruijne zegt
wel met klem dat de film in brede zin
van groot belang moet zijn voor de
Bosnische bevolking. Zo vaak bran
den filmmakers zich niet aan wat
toch de grootste genocide in Europa
sinds de Tweede Wereldoorlog was.
De Bruijne: ,,De overlevenden en na
bestaanden krijgen terecht meer aan
dacht. Voor hen is deze film juist
twee stappen vooruit en dat is het
belangrijkste. Ik ben er zelf niks ver
loren, alleen mijn onschuld.''
QUO VADIS, AÏDA?
The Man Who Sold His Skin
,,Ben je uit op mijn ziel?'' vraagt
de van Syrië naar Libanon ge
vluchte Sam Ali aan een kunstho
temetoot. ,,Nee, op je rug'', luidt
het antwoord. Het voor een Oscar
genomineerde The Man Who Sold
His Skin van de Tunesische regis
seur Kaouther Ben Hania is zo'n
film die alleen al door zijn intrige
rende vertrekpunt de moeite is.
Het betreft een Faustiaans aan
bod, losjes gebaseerd op het relaas
van een getatoëerde Zwitser die
als levend kunstobject de wereld
over ging. Ben Hania voorziet
haar filmverhaal van een politieke
lading. Sam Ali's tatoeage is na
melijk een reusachtig Schengen-
visum. Met die afbeelding op zijn
rug kan hij zijn grote liefde Abeer
achterna reizen.
Het is verbazingwekkend dat
zo'n prikkelend plot resulteert in
een nogal rechtlijnig en braaf
drama. Ben Hania's smaakvol ge
filmde Oscarkandidaat blijft
boeien, maar wie écht een provo
cerende film over de schijnheilige
kunstwereld wil zien, komt beter
aan zijn trekken bij de Zweedse
Gouden Palm-winnaar The Square
uit 2017. - G.T.
Alien on stage
De scenarist twijfelde nog: we
kunnen ook Quentin Tarantino's
Kill Bill naar het theater vertalen.
Maar het Britse amateurtoneel
gezelschap, dat hoofdzakelijk
bestaat uit buschauffeurs, stortte
zich op de sf-klassieker Alien van
Ridley Scott. Dat is inclusief de
beroemde scène waarin een bui-
tenaards wezen zich een weg
vreet uit de borst van een beman
ningslid van het ruimteschip.
Destijds goed voor flauwvallende
bioscoopbezoekers, maar op de
planken werkt het nagebootste
moment met een soort rubberen
worm aan visdraad vooral op de
lachspieren. De voorstelling werd
uiteindelijk een culthit op het
Londense West End. Begrijpelijk.
Het is aandoenlijk en bij vlagen
zelfs ontroerend om te zien hoe
deze nuchtere arbeiders zich vol
overgave op het curieuze project
storten. -G.T.
donderdag 15 april 2021
GO
44
Remco de Bruijne,
ex-Dutchbat
Scène uit Quo Vadis, Aïda? waarin Dutchbatters een haag vormen
rond gevluchte Bosniërs. foto cineart
DRAMA
Regie: Jasmila Zba-
nic. Hoofdrollen:
Jasna Duricic, Boris
Isakovic en Raymond
Thiry.
Wie gewoon de vraag
- 'Waarheen gaat gij,
Aïda?' - letterlijk
neemt, komt uit op
een wrang antwoord:
overal en tegelijk hele
maal nergens. Deze
Aïda is een Bosnische
tolk die heen en weer
schiet tijdens de val
van Srebrenica. Ze
probeert haar werk als
tolk naar behoren te
doen, de Dutchbatters
tevreden te stellen,
zich tactvol op te stel
len wanneer de Ser
viërs arriveren, maar
ook de veiligheid van
haar op de enclave
aanwezige echtgenoot
en zoons te waarbor
gen.
Aïda fungeert ook als
gids voor de kijker. Tij
dens haar jongleeract
in deze hel krijgen we
alles voelbaar mee. De
doodsangsten onder
de Bosniërs, de on
macht in de blikken
van de Hollanders, het
gruwelijke wachten.
En toch ook de poli
tieke ondertonen van
deze gevoelige ge
schiedenis: de onver
schilligheid van de bui
tenwereld en het
falen. -G.T.
DRAMA
Regie: Kaouther Ben Hania.
Hoofdrollen: Yahya Mahayni, Dea
Liane, Koen De Bouw en Monica
Bellucci.
Te zien op het online gehouden
festival Movies That Matter
Sam Ali krijgt een tatoeage
van een visum op zijn rug.
FOTO CINEART
DOCUMENTAIRE
Regie: Lucy Harvey en Danielle
Kummer.
Online te zien op Imagine Film
Festival
