II
12 ZEELAND
WINDPARK KRAMMER PIONIER TIJMEN KEESMAAT VERTREKT
Tijmen Keesmaat werd in 2013
directeur van een windpark dat nog
moest worden gebouwd. Op een
ingewikkelde plek ook: de
Krammersluizen. Maar Windpark
Krammer verrees er, zelfs hier en daar
letterlijk uit het water. Nu de puzzel is
gelegd vertrekt Keesmaat.
,,In het begin niet. We hadden te
maken met allerlei instanties:
Rijkswaterstaat, de provincie en
drie omliggende gemeenten. Het
was best een uitdaging om die op
één lijn te krijgen, ook omdat
groene energie destijds minder
urgent werd bevonden dan nu.
Dit plan lag ver buiten de com-
fortzone van Rijkswaterstaat."
,,In Anna Jacobapolder en op
Overflakkee was er veel weer
stand. Wat hielp is dat iedereen
besefte dat dit windpark er hoe
dan ook ging komen. Met de
Stichting Windmolens Nee zijn
we al vroeg rond de tafel gekro
pen. Uiteindelijk hebben ze zich
erbij neergelegd, maar wel onder
de voorwaarde dat wij op de hui
zen in Anna Jacobapolder zonne
panelen zouden leggen."
,,Ik denk het wel. De windmolens
staan precies op plekken waar vo
gels niet vliegen. Daar hebben we
grondig onderzoek naar gedaan.
Om die reden zijn er geen 35
aan 't Haringvliet - aardgasvrij
maken. Zeeuwind is bezig met
allerlei zonneprojecten. Een an
der voorbeeld is carbon farming.
Vijftien boeren werken met
Windpark Krammer samen om
koolstofdioxide (CO2) uit de
lucht halen en door speciale bo
demmaatregelen langdurig vast
leggen in de klei. Met het proef
project willen deze koolstofboe-
ren de komende vijfjaar 2750 ton
CO2 in de bodem opslaan. Dat is
goed voor het klimaat, maar ook
voor bodemvruchtbaarheid die
in Zeeland al jaren afneemt. De
winst uit Windpark Krammer
wordt in de regio geïnvesteerd,
die gaat niet naar hoofdkantoren
in het buitenland. En dat is maar
goed ook, anders verdwijnt elk
draagvlak voor dit soort wind-
parken."
,,Het achterliggende idee is om
zoveel mogelijk mensen te laten
profiteren van de windenergie
productie op de Krammerslui
zen. Obligatiehouders krijgen
een marktconforme rente op hun
lening. Zo betrek je burgers bij
wat je aan het doen bent."
,,Ik ga door met mijn eigen be
drijf Green Trust dat nieuwe
zon- en windplannen van bur
gercoöperaties van de grond wil
krijgen. Ik ga deze plek wel mis
sen. Ik ben er verliefd op gewor
den."
maar 34 windmolens neergezet.
Die ene verviel omdat die in de
baan van een eendensoort - de
middelste zaagbek - zou staan. De
leden van Zeeuwind en Delta-
wind hebben een groot hart voor
de natuur. Ze willen ook niet dat
er vroeg of laat een dode zeearend
aan een mast hangt."
„Zeeuwind en Deltawind zouden
graag op twee bekkens van de
Krammersluizen drijvende zon
nepanelen leggen. We zijn niet
de enige die dat willen, maar het
zou mooi zijn als we dit voor el
kaar kunnen krijgen, zeker als
burgercoöperaties. Zon en wind
vullen elkaar mooi aan. 's Nachts
waait het harder, overdag is er
De leden van
Zeeuwind en
Deltawind hebben
een groot hart voor
de natuur. Ze willen
ook niet dat er vroeg
of laat een dode
zeearend aan een
mast hangt
zon. Voor de seizoenen gaat dat
ook op. Met wind en zon op één
plek gebruik je je netaansluiting
optimaal. Het geeft je de kans om
verder uit te breiden en lokaal te
investeren in verduurzaming van
de regio. Dat is de kracht van bur
gercoöperaties."
„Deltawind wil een dorp - Stad
Technisch natuur
kundige Tijmen
Keesmaat uit Arn
hem zwierf over de
wereld om er wind-
parken uit de grond
te stampen. Hij verbleef in België,
Italië en ook Zuid-Afrika. Met op
groeiende kroost leek het hem
beter om terug te keren naar Ne
derland. Hij vond er een bijzon
dere baan.
,,Zeker. Het was een dappere en
stoere beslissing van burgercoö
peraties die al grote parken had
den gebouwd, maar geen gigan
tisch windpark als Krammer. Het
idee kwam van Zeeuwind-man
John Springer. Hij keek meteen
naar een partner als Deltawind
op Goeree-Overflakkee, want bij
de Krammersluizen raken de
twee eilanden elkaar. Zo hebben
de twee coöperaties elkaar op de
provinciegrens de hand geschud
en kwam het grootste Neder
landse windpark dat wordt ge
dragen door burgers tot stand.''
,,Toen ik hier voor het eerst
kwam, dacht ik: zijn ze gek ge
worden? Weten die coöperaties
wel hoe groot een windmolen is?
Die past hier niet op. Je moet er
ook met gigantische kranen
langs. We maakten ons tevens
zorgen over de basaltblokken on
der de dammen. Waar lagen ze
precies en wat zouden we tegen
komen? Gelukkig hebben we
nergens een tweede paal moeten
slaan. De bouw is niettemin een
huzarenstukje geweest."
donderdag 15 april 2021
'Ik ben verliefd
op deze plek geworden'
FOTO MARIEKE
MANDEMAKER
Waren de geesten er rijp voor in
Zeeland?
En dan had je ook te maken
met omwonenden die toren
hoge windmolens niet zagen
zitten. Hoe heb je die aan je
zijde gekregen, want het verzet
tegen windmolens op land is er
zeker niet minder op gewor
den?
Bij de opzet van het windpark
zijn alle zeilen bijgezet om de
natuur en zeker ook de vogels
zoveel mogelijk te sparen. Kre
gen jullie zo ook natuurorgani
saties mee?
M Tijmen
Keesmaat:
,,De windmo
lens staan
precies op
plekken waar
vogels niet
vliegen.''
Windpark Krammer geeft op
nieuw obligaties uit. Voor bijna
12 miljoen euro. Wat gaan jullie
met dat geld doen?
Jij verdwijnt nu uit Zeeland?
Wat ga je doen?
Tijmen Keesmaat wordt opge
volgd door Marlies Sikken. Zij
komt van Vattenfall. Onder de
vlag van de Zweedse energie
reus werkte ze de laatste zes
jaar in de windenergiesector.
Windpark Krammer heeft een
eigen 13 kilometer lange kabel
naar het hoogspanningsnet van
TenneT in Middelharnis. Die
stroomkabel heeft nog capaci
teit. Plannen?
- Tijmen Keesmaat
Noem eens voorbeelden.
Frank Balkenende
Bruinisse
Er werd een directeur gezocht
voor het grootste burgerinitia
tief van Nederland. Jij werd het.
Dat moet speciaal hebben ge
voeld?
De windmolens staan onder
meer op de smalle dammen
van het sluizencomplex. De
fundamenten zijn zelfs deels in
het water gebouwd. Dat is toch
een knotsgekke plek voor zo'n
park?
