Uitrol Janssen-vaccin in Europa uitgesteld
NIEUWS 3
Rekenkamer komt met snoeihard rapport over bezuinigingen Defensie
woensdag 14 april 2021
De voorgenomen verhuizing van
de marinierskazerne van Doorn
naar Vlissingen, die begin 2020
werd teruggedraaid, heeft een
kleine 1 miljard euro méér ge
kost dan werd verwacht. De Al
gemene Rekenkamer noemt dat
in een hard rapport over bezuini
gingen bij Defensie 'ontluiste
rend'. De extra kosten waren
deels te voorzien geweest en
'vermijdbaar'.
Hanneke Keultjes
Den Haag
Met de verhuizing van het complex
naar Vlissingen hoopte Defensie in
2012 eenmalig 23 miljoen euro te
bezuinigen ten opzichte van reno
vatie van de oude marinierska
zerne. Jaarlijks moest nog eens 2,7
miljoen worden bespaard op de ex
ploitatiekosten. Daar kwam alle
maal niks van terecht, stelt de Re
kenkamer. Het kabinet had haast
met het besluit, onderzocht geen
alternatieve locaties en had 'geen
volledig inzicht' in de kosten.
In plaats van geld besparen kostte
de geannuleerde verhuizing alleen
maar meer geld. Het bedrag van 1
miljard euro is inclusief de 670 mil
joen euro die het Rijk uittrok om de
provincie Zeeland te compenseren
voor het annuleren van de verhui
zing. Ook is de raming voor de
bouw van de nieuwe kazerne, die
nu in Nieuw-Milligen moet komen,
meegenomen. Die is door een
nieuwe berekening twee keer zo
duur als de kazerne in Vlissingen
zou hebben moeten kosten.
Er werden ook meer kosten ge
maakt, stelt de Rekenkamer, die te
voorkomen waren geweest door
'een zorgvuldigere besluitvor
ming'. Zo bleek dat slechts de helft
van de grond die ter beschikking
werd gesteld bruikbaar was. De
overige grond was verontreinigd en
lag pal naast een rioolwaterzuive
ring. Ook zaten er oude explosieven
en archeologische vondsten in de
bodem. Het kabinet trok 12,8 mil
joen euro uit voor sanering en
nieuwe grond en stak later nog eens
28 miljoen euro in het bouwrijp
maken.
,,Het is ontluisterend dat wij
moeten concluderen dat als gevolg
van onzorgvuldige besluitvorming,
het niet volgen van eigen normen
en vanwege deels voorzienbare en
vermijdbare meerkosten door het
Rijk inmiddels een kleine 1 miljard
euro meer moet worden uitgegeven
dan in 2012 aan de Tweede Kamer is
voorgesteld", schrijft de Rekenka
mer in het rapport Uit het vizier.
Ruimhartig
De geschiedenis herhaalt zich, ziet
de Rekenkamer, bij het compensa
tiepakket voor Zeeland. Toen de
verhuizing eenmaal van de baan
was, wilde de Kamer dat de provin-
In plaats van geld
besparen kostte de
geannuleerde
verhuizing alleen
maar meer geld
- Conclusie Rekenkamer
cie snel ruimhartig gecompenseerd
zou worden. Binnen vier maanden
werd onder meer een justitieel
complex met gevangenis en recht
bank beloofd, ter waarde van 670
miljoen euro. De Rekenkamer ziet
in 'het hoge tempo' waarmee die
compensatieplannen tot stand
kwamen, 'parallellen met het pro
ces waarmee in 2011 werd besloten
tot de verhuizing van de mariniers
naar Vlissingen'.
Daarbij had verhuizing een be
sparing van de exploitatiekosten
van 2,7 miljoen per jaar moeten op
leveren, maar dat doel verdween al
snel uit zicht. Intern was al sinds
2015 bekend dat de bezuiniging niet
zou lukken, maar het zou nog tot
2018 duren voor de Tweede Kamer
daarover (vertrouwelijk) werd
geïnformeerd. De exploitatie bleek
in 2012 te laag geraamd en zou - na
een herberekening - juist 3,5 mil
joen euro hoger uitvallen.
Na de kredietcrisis moest het
toenmalige kabinet-Rutte I in 2010
bezuinigen. Defensie moest vanaf
2011 structureel 1 miljard euro inle
veren. De Rekenkamer nam die be
zuinigingen onder de loep aan de
hand van vier casussen. Naast de
verhuizing van de marinierska
zerne werd gekeken naar het afsto
ten van tanks, mijnenvegers en
transporthelikopters. De Rekenka
mer concludeert dat in geen van de
vier voorbeelden de doelstelling
werd behaald. Er werd zo ongeveer
de helft, 423 miljoen euro, minder
bezuinigd dan het plan was.
Verkoop van tanks
Zo heeft de Rekenkamer geen goed
woord over voor de verkoop van alle
Nederlandse tanks waartoe in 2011
werd besloten. De krijgsmacht be
sloot drie jaar later om Duitse tanks
te gaan leasen, om de kennis over
tanks bij Defensie op peil te hou
den. De Rekenkamer noemt het
eerst verkopen en daarna terug-
leasen 'kapitaalvernietiging' en 'on
doelmatig beheer van publieke
middelen'. Inmiddels wil Defensie
zelfweer tanks kopen. ,,Wij conclu
deren dat dit bijna achtmaal duur
der uitvalt dan wanneer de na
2011 door Nederland verkochte
tanks waren geüpgraded naar het
zelfde type in plaats van verkocht."
Demissionair minister Ank Bijle-
veld van Defensie stelt in een reac
tie op het rapport dat er binnen
haar ministerie 'intern een start is
gemaakt' met het verbeteren van
'de informatiehuishouding en
transparantie'. Daarvoor is een
taskforce opgericht. Ook wijst ze
erop dat Defensie er bewust voor
koos om minder te bezuinigen dan
in 2011 was afgesproken, omdat de
veiligheidssituatie in de wereld ver
slechterde. De Rekenkamer schrijft
dat 'verwacht mag worden' dat bij
Defensie 'strategisch handelen en
omgaan met een onzekere toe
komst in het bloed zit'.
Chris van Mersbergen
Leiden
Farmaceut Johnson Johnson stelt
de uitrol van het Janssen-corona-
vaccin in Europa uit voorzorg uit
vanwege mogelijke bloedproppen
die kunnen ontstaan bij gevacci-
neerden. Vandaag wordt meer dui
delijk over de consequenties die dat
kan hebben voor het priktempo in
Nederland.
De farmaceut gaat over tot uitstel op
advies van medische instanties in de
Verenigde Staten. De reden is dat in
de VS zes gevallen opgedoken zijn
van een ernstige complicatie, cere
brale veneuze sinustrombose (CVST)
in combinatie met een laag aantal
bloedplaatjes (trombocytopenie).
In Europa komt het Europese
Medicijn Agentschap (EMA) waar
schijnlijk vandaag met een advies
over gebruik van het vaccin, aldus
minister Hugo de Jonge (Volksge
zondheid) gisteravond op de pers
conferentie. Hij kon nog niets zeg
gen over eventuele gevolgen van
uitstel van levering op het vaccina
tietempo in Nederland.
'De veiligheid en het welzijn van
de mensen die onze producten ge
bruiken zijn onze nummer één pri
oriteit', meldt Johnson Johnson,
het Amerikaanse moederbedrijf
van Janssen, in een verklaring.
Het in Leiden ontwikkelde Jans
sen-vaccin is in de Verenigde Staten
aan bijna zeven miljoen mensen
toegediend. De prik biedt in tegen
stelling tot andere vaccins al met
één inenting genoeg bescherming
tegen het coronavirus.
Het College ter Beoordeling van
Geneesmiddelen (CBG), dat voor
Nederland de balans tussen werk
zaamheid en bijwerkingen en ri
sico's van geneesmiddelen beoor-
deelt en bewaakt, stelde gistermid
dag in een verklaring dat het
'te vroeg is om conclusies te trek
ken'.
Nederland kreeg maandag de eer
ste doses van het Janssen-vaccin ge
leverd. Zeker 35.000 doses zouden
naar de ziekenhuizen gaan, waar ze
zouden worden gebruikt om perso
neel in te enten. In totaal heeft ons
land 11,3 miljoen doses van het vac
cin besteld.
Mark Rutte spreekt in maart 2020 de bezoekers in het Arsenaaltheater toe naar aanleiding van het afblazen van de komst van de mari
nierskazerne naar Vlissingen. foto lex de meester
GO
Teruggedraaide verhuizing
kazerne kostte bijna 1 miljard
