10 NIEUWS
Rechter: Schadelijk product tegen bloedluis bewust gebruikt
'Waarom stak
provincie geld
in lustpil voor
vrouwen?'
Hoe verloor
schip vijf
containers?
Het duo had vier weken geleden,
tijdens de rechtszaak, hardnekkig
ontkend. Volgens hen waren ze niet
op de hoogte dat er fipronil in hun
wondermiddel zat. Volgens de
rechter hadden ze dit, als leidingge
venden van een professioneel be
drijf, wel móéten weten. ,,Er is geen
onderzoek gedaan naar de samen
stelling van het middel.''
De rechter stelt ook dat fipronil
niet voor niets verboden is. Het
middel kan andere dieren, zoals
bijen, in gevaar brengen en in som
mige doses zelfs mensen. Er zijn
geen zaken bekend waarbij mensen
of dieren in gevaar zijn gekomen.
,,Maar het had wel gekund'', aldus
de rechter. Hij stelde verder dat IJ.
en Van de B. bewust de inhoud van
hun middel geheim hebben gehou
den tegenover klanten.
Het fipronilschandaal stortte de
complete Nederlandse pluimvee
sector in 2017 in een grote crisis. In
eieren werd de verboden stof fipro-
nil gevonden. Honderden bedrij
ven gingen (tijdelijk) op slot, mil
joenen eieren werden teruggeroe
pen en vernietigd, en kippen wer
den preventief geruimd. De schade
is later geraamd op 70 miljoen euro.
Mathijs IJ. (28) uit Nederhemert
en Martin van de B. (35) uit Barne-
veld runden het bedrijf Chick-
friend, waarmee ze stallen maan
denlang bevrijdden van bloedluis.
Bloedluizen, eigenlijk een mijt,
vormen een groot probleem voor
de pluimveesector. Ze maken kip
pen ziek en onrustig, waardoor de
dieren minder eieren leggen of zelfs
sterven.
Effectief
De methode van IJ. en Van de B.
bleek uiterst effectief. Met hun spe
ciaal gemaakte spuitmachine spo
ten ze hun wondermiddel in hon
derden stallen. De bloedluis bleef
vervolgens maandenlang weg, iets
wat met andere middelen niet
lukte. Chickfriend was zo succesvol
dat het ook over de grens in Duits
land opereerde.
In 2016 ontstonden de eerste
twijfels over het middel van Chick-
friend. Een anonieme tipgever
meldde zich bij de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA). Maar die greep niet on
middellijk in. Pas toen de Belgische
autoriteiten in 2017 bij een controle
op eieren de verboden stof fipronil
aantroffen, werd er actie onderno
men. De Belgen kwamen bij hun
onderzoek uit bij leverancier Pa
trick R.. Op zijn terrein werden va
ten met fipronil gevonden.
De Belg leverde aan Chickfriend
en dus werd opnieuw de NVWA
getipt. Ditmaal volgde er wel actie.
De NVWA nam de administratie
van Chickfriend in beslag en ont
dekte dat ze honderden stallen be
handeld hadden. Bij die 'inval' lie
ten IJ. en Van de B. nog enkele vaten
met fipronil door een kennis weg-
smokkelen, zodat ze niet ontdekt
zouden worden. Tijdens de rechts
zaak lieten de twee weten dat dit
een paniekreactie was geweest.
Bij die rechtszaak deden ze ook
voor het eerst uitgebreid hun ver
haal. De twee boden hun excuses
aan aan de pluimveesector en be
zwoeren alleen maar te hebben
willen helpen. Ze stelden lang niet
op de hoogte geweest te zijn van de
aanwezigheid van het verboden fi
pronil in hun wondermiddel. IJ. en
Van de B. wezen vooral hun Belgi
sche leverancier als hoofdschuldige
t Niemand is er ziek
van geworden en ook
de NVWA heeft
steken laten vallen,
zegt hun advocaat
aan. Justitie geloofde niets van hun
versie en stelde dat de twee be
wust het verboden middel hadden
gebruikt.
De celstraffen vallen lager uit dan
de eis. Justitie eiste vier weken ge
leden twee jaar cel tegen IJ. en Van
de B., waarvan een half jaar voor
waardelijk. De straf is lager, zo stelt
de rechter, omdat ook IJ. en Van de
B. zelfhard zijn getroffen door de fi-
pronilcrisis. De tijd dat de twee na
hun aanhoudingen in 2017 vastza
ten (enkele maanden), wordt afge
trokken van de celstraf die ze opge
legd kregen.
Hun bedrijven, naast Chick-
friend ook Chickclean, is een volle
dig voorwaardelijke boete van
25.000 euro opgelegd. Die hoeven
de eigenaren, IJ. en Van de B., dus
alleen te betalen als ze nogmaals in
de fout gaan. De rechter wilde geen
onvoorwaardelijke boete opleggen,
omdat de eigenaren nog in gesprek
zijn met gedupeerde pluimveehou
ders voor compensatie.
Teleurstellend
Het is nog niet duidelijk of de twee
of justitie in hoger beroep gaan. Ad
vocaat Aart van Voorthuizen, die
Van de B. bijstaat, noemt de straf
maat 'teleurstellend'. Vooral omdat
veel andere partijen, zoals de
NVWA, steken hebben laten vallen,
zo stelt de raadsman. En doordat er
uiteindelijk geen mensen daadwer
kelijk ziek zijn geworden.
Het moest Viagra voor vrouwen
worden, de lustopwekkende pil
die het Almeerse bedrijf Emo
tional Brain in 2013 aankondigde.
Uitvinder Adriaan Tuiten kreeg
dat jaar bij De Wereld Draait Door
uitgebreid de tijd om de twee va
rianten aan te prijzen. Er kwam
een pil voor 'vrouwen die lijden
aan geen zin in seks' en een voor
vrouwen met 'een aangeleerd
remsysteem', beloofde hij.
Het was een vrolijk item, een
succesvolle introductie van de
pil. ,,U gaat rijk worden van dit
probleem'', grapte presentator
Matthijs van Nieuwkerk. ,,Dat
weet ik'', zei Tuiten met een
grijns. Hij had alle reden om blij
te zijn, want de investeerders
stonden in de rij. Aandeelhou
ders hebben ruim 42 miljoen
euro in het bedrijf gestoken,
meldt de Volkskrant.
Ook de provincie zou in 2001
al aandelen hebben gekocht, ge
volgd door een lening van enkele
tonnen. Dit geld lijkt verdampt,
want Emotional Brain staat op
omvallen. Het bedrijf heeft uit
stel van betaling aangevraagd.
JA21, de tweede partij in Flevo
land, verbaast zich over de pro
vinciale bijdrage. ,,Varen we
blind op een investeringsmaat
schappij?'' vraagt fractievoorzit
ter Gert-Jan Ransijn zich af.
„Provinciale Staten hebben hier
mee ingestemd. Ik vraag me af
waarom de provincie dit heeft
gedaan. Ik mis een visie.''
AMELAND De Maritieme Poli
tie doet in samenwerking met de
Inspectie Leefomgeving en
Transport (ILT) een onderzoek
naar het incident met container
schip Baltic Tern. Dat schip ver
loor vorige week woensdag vijf
containers op de Noordzee ten
noorden van Ameland.
Het onderzoek richt zich op de
vraag of de ontstane schade het
gevolg is van strafbaar handelen,
en of daar mogelijk iemand ver
antwoordelijk voor kan worden
gehouden. Zo wordt er onder
zocht hoe het schip zo veel con
tainers kon verliezen en of bij
voorbeeld de Wet ter voorko
ming verontreiniging door zee
schepen of de Waterwet is over
treden. Inmiddels zijn drie van
de vijf overboord geslagen con
tainers gevonden en geborgen.
dinsdag 13 april 2021
Jaar cel om verkoop
middel met fipronil
Miljoenen eieren
moesten worden
vernietigd.
FOTO VIDEOSTILL
De eigenaren van Chickfriend, Mathijs IJ. (l) en Martin van de B., bieden de pluimveesector excuses aan. illustratie nicole van den hout
Mathijs IJ. en Martin van de B.,
die met hun bedrijf Chickfriend
de fipronilcrisis veroorzaakten,
zijn veroordeeld tot een jaar cel.
Volgens de rechter hebben ze
willens en wetens een schadelijk
middel - fipronil - gebruikt bij
het bestrijden van bloedluis in
stallen. Daardoor had de ge
zondheid van mens, dier en
planten in gevaar kunnen
komen.
Arjen ten Cate
Zwolle
GO
Hoeveel geld stak de provin
cie Flevoland in de geflopte
lustpil voor vrouwen? En
waarom? Dat wil de partij
JA21 weten van Gedepu
teerde Staten nu het bedrijf
Emotional Brain, ontwikkelaar
van de pil, op omvallen staat.
Herre Stegenga
Lelystad
