Philip
1921
2021
8 NIEUWS
IN
MEMORIAM HERTOG VAN EDINBURGH
Weinig beroemdheden stonden hun leven
lang zó constant in de schijnwerpers en
tegelijkertijd ook zo constant in de schaduw als
prins Philip, de echtgenoot van de Britse
koningin Elizabeth. De hertog van Edinburgh
(99) overleed gisteren op Windsor Castle.
Prins Philip was de laat
ste jaren breekbaar en
werd vanwege de coro-
napandemie extra in
bescherming genomen.
Met Elizabeth leefde hij
een tijdje afgezonderd
in Windsor Castle. De laatste tijd
kampte hij met een slechte gezond
heid: hij werd half maart uit het zie
kenhuis ontslagen na een verblijf van
bijna een maand. Gisteren meldde
Buckingham Palace zijn overlijden.
Het feit dat de Netflix-serie The
Crown drie acteurs nodig had om de
rol van prins Philip te spelen, zegt
iets over de lange periode waarin de
echtgenoot van koningin Elizabeth II
naast haar over het wereldtoneel
schreed. De man die als prins van
Griekenland en Denemarken ter we
reld kwam, speelde ruim zeventig
jaar virtuoos de tweede viool naast
de machtigste vorstin ter wereld. An
ders dan koninklijke lotgenoten die
daar frustraties aan overhielden, ge
noot Philip van zijn officiële rol en
koesterde hij voldoende afleiding.
Zijn leven stond ook bol van polo
wedstrijden, vierspanraces, door
hem gevlogen privéjets (hij maakte
ruim vijfduizend vlieguren), bolides,
exotische avonturen, jachtpartijen en
er waren wat onbevestigde geruch
ten over een amoureus slippertje.
Imago
Vooropstond zijn toewijding aan The
Firm, het meestbesproken konink
lijke huis ter wereld, maar ook een
miljoenenonderneming ter onder
steuning van het Britse imago. Toen
Philip in 2017 met pensioen ging,
was hij beschermheer, president of
erelid van meer dan 780 organisaties.
In zijn functies had hij 22.000 afspra
ken en vergaderingen, hield hij bijna
5500 toespraken, schreef hij veertien
boeken en maakte hij 637 buiten
landse reizen. Die laatste naast de
bijna honderd staatsbezoeken (drie
keer naar Nederland) die hij met de
Britse koningin maakte.
De latere hertog van Edinburgh
werd geboren op 10 juni 1921 op Kor-
foe. Hij was in lijn voor zowel de
Griekse als de Deense troon, maar
het liep allemaal anders. Zijn ouders
ontvluchtten zijn geboorteland toen
zijn oom, koning Constantijn, daar
na de oorlog met de Turken werd af
gezet. Philip groeide op in een deftige
voorstad van Parijs, waar zijn ouders
een villa leenden van een tante. De
jongen bezocht de Amerikaanse
school. Zijn vier zussen trouwden
Duitse prinsen en vertrokken. Drie
van de vier hadden connecties met
nazi's. Philips moeder werd schizo
freen en belandde in een inrichting,
zijn vader vertrok naar Monte Carlo
met een Franse minnares.
Zijn Duitse grootvader Ludwig
Alexander von Battenberg (gelieerd
aan Duitse en Zweedse adel) veran
derde - vanwege anti-Duitse senti
menten in de Eerste Wereldoorlog -
de familienaam van Von Battenberg
in het degelijk Engels klinkende
Mountbatten. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog vochten takken van de
familie zowel aan Duitse als aan
Britse zijde. Philip zat bij de Britse
marine tijdens de Slag om Kreta. Met
een ander Brits oorlogsschip was hij
later in de baai van Tokio, toen daar
de Japanse overgave werd getekend.
De 13-jarige Elizabeth was in die tijd
al stapelverliefd geworden op haar
vijf jaar oudere achter-achterneef,
met wie ze correspondeerde. De
twee trouwden in 1947 en zouden
vier kinderen krijgen die minstens zo
veelbesproken werden als zij.
Studentenhumor
Ondanks zijn komaf deed Philip
nimmer uit de hoogte, wat bijdroeg
aan zijn populariteit onder de Brit
ten. Het verstikkende protocol kreeg
weinig greep op Philip. Tijdens een
bezoek aan het Witte Huis raakte hij
in gesprek met twee butlers, die hij
ook een glas inschonk. Reden voor
royal watchers om een hartaanval te
krijgen, maar Philip had er lak aan.
De prins sloeg ook wel eens door
met botte studentenhumor. „Logisch
dat jullie doof zijn'', grapte hij tegen
een groep dove kinderen bij een pop
concert in Wales. Later moest hij als
gewaardeerde beschermheer van het
Koninklijke Doven Instituut nog
even uitleggen dat het een geintje
was. Of toen hij tegen Britse studen
ten in China grapte: 'Blijf hier niet te
lang, anders krijg je ook spleetogen'.
Niet kies, maar de grappen waren
volgens ingewijden ook een manier
om mensen die heel zenuwachtig
waren vanwege koninklijk aanwezig
heid op hun gemak te stellen. Een
beetje minder formeel mocht wel
van Philip. Zijn 100ste verjaardag zou
ook geen 'groot ding' worden, ver-
telde een medewerker van Bucking
ham Palace aan de Britse krant The
Telegraph. ,,Hij is met pensioen, heeft
een stap terug gedaan.''
Doordat een jonge generatie televi
siekijkers hem pas ontdekte in de
Netflixserie The Crown - die voor
menigeen moeilijk van werkelijkheid
bleek te onderscheiden - ontstond
ook een wat negatief beeld van de
prins. In de serie lijkt Philip arrogant
en een enthousiast participant in de
Profumo-affaire - het schandaal rond
seksfeesten dat de Britse politiek
schokte in de jaren 60 - maar in wer
kelijkheid was daarvoor geen enkel
bewijs. Wat wél klopt, is dat Philip
zich meer over prinses Diana ont
fermde dan andere leden van de fa
milie, ook na haar scheiding.
Volgens ingewijden is The Duke
instrumenteel geweest voor het in
stand houden van The Firm. Was Phi
lip jonger geweest ten tijde van de
crisis met Meghan, dan zou die door
zijn actieve rol in de kiem zijn ge
smoord. Naar verluidt was hij zeer
aangedaan over het feit dat kleinzoon
prins Harry en zijn vrouw afstand
namen van het koninklijke bedrijf.
Philips op één na oudste zoon, An
drew (60), riskeert nog steeds juridi
sche problemen vanwege zijn con
tacten met de veroordeelde zedende
linquent Jeffrey Epstein. Los daarvan
had Philip zelf voor controverse ge
zorgd door op 97-jarige leeftijd een
ongeluk te veroorzaken met zijn
Range Rover. Het incident leidde tot
een debat over senioren achter het
stuur én tot controverse toen de
prins korte tijd later weer vrolijk
rondreed - zonder veiligheidsgordel.
Wat blijft is het beeld van een ele
gante, typisch Britse verschijning vol
humor, die Elizabeth altijd terzijde
stond. Bij een van zijn allerlaatste of
ficiële optredens pakte Philip alle
aanwezigen weer eens in met de
gortdroge opmerking: ,,Voor u staat
de meest ervaren plaquette-onthul
ler ter wereld.''
zaterdag 10 april 2021
GO
£5 -4 Het
koninklijk
paar in
1965, met
de kinde
ren (vlnr)
Anne,
Edward
(in de
kinder
wagen),
Charles
en An-
fl drew.
li FOTO AP
De
prins
naast
koningin
Elizabeth,
vooraf
gaand
aan de
'Britse
troon
rede'.
FOTO REUTERS
Trouwe dienaar
van The Firm
met lak aan
het protocol
Bob van Huët
Prins Philip
stond bekend als
een typische
Britse gentleman,
gezegend met
een gortdroog
gevoel voor
humor.
FOTO REUTERS
