aan overwaarde
Onder politici
Wantrouwen kan vechtkabinet
én eeuwige rancune opleveren
'Winst zit
tussen
de oren'
Persoonlijk
vertrouwen
maakt of kraakt
de samenwerking
tussen
partijen
Woningmarktanalist
Uw NVM makelaar
Bank denkt dat de politiek fiscaal
moet ingrijpen om het niet verder
uit de hand te laten lopen. Tussen
huurders en huiseigenaren ont
staat een kloof, zei DNB-president
Klaas Knot pas. ,,De vermogensop
bouw van de huizenbezitters
wordt deels door de belastingbeta
ler betaald." Hij pleit voor verdere
afbouw van de hypotheekrenteaf
trek.
Wensenlijst
,,Het is oneerlijk dat mensen die
een paar jaar geleden een huis
hebben gekocht, nu zoveel meer
voorsprong hebben op leeftijdsge
noten die huren", stelt Martens,
die wel een wensenlijst bij de poli
tiek wil neerleggen. ,,Maak beleg
gen in woningen minder aantrek
kelijk. Je kunt de huurinkomsten
gaan belasten als omzet of inko
men. Je zou ervoor kunnen kiezen
om de winst bij verkoop te belas
ten, de jubelton af te schaffen, de
hypotheekrenteaftrek verder te
beperken en je kunt denken aan
een hogere vastgoedbelasting."
Niet allemaal tegelijk natuurlijk,
nuanceert ze. ,,Maar bedenk wat er
gebeurt als je niks doet. Dan gaat
deze krankzinnige situatie door en
wordt de klap alleen maar harder
als het tij keert. Koopstarters die
maximaal lenen zijn de dupe om
dat hun huis snel onder water
komt te staan op het moment dat
kopers de prijs gaan bepalen op de
huizenmarkt." Een verschil met de
vorige crisis is wel dat huizenko
pers nu verplicht hun hypotheek
aflossen, erkent ze.
Wat nu op de huizenmarkt ge
beurt, is een vorm van inflatie,
stelt Marcel Warnaar van het Nati
onaal Instituut voor Budgetvoor
lichting (Nibud). ,,Er is niet een
enorme kwaliteitssprong geweest
die de hoge prijzen rechtvaardi
gen. Het is de lage rente die enorm
veel kapitaal naar de huizenmarkt
brengt. Dan ontstaat schaarste en
staan de mensen met de dikste
portemonnee vooraan. De inko
mens zijn niet zo hard meege
groeid, dus als je het alleen van de
hypotheek moet hebben, kom je er
bijna niet tussen."
Ook Warnaar zou het niet erg
vinden als de jubelton verdwijnt.
En hij denkt dat gemeentelijke
verplichtingen om in het gekochte
huis te wonen, ook kunnen helpen
de prijzen in de hand te houden.
Hoe dan ook is betaalbaarheid niet
het probleem in de letterlijke zin
van het woord: de hoge prijzen
zijn het bewijs dat veel
jjv mensen genoeg te beste-
.T* den hebben. „Woningen
zijn juist te betaalbaar, zo
kun je het zeggen", aldus
Paul de Vries van het Ka
daster. „Hoe dan ook, de
jonge doorstromers kun je
niets kwalijk nemen."
Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft elke week over wat er speelt in Den Haag.
Deze week: waarom politici het nóóit persoonlijk moeten maken.
Vark Rutte kijkt in zijn
vrije tijd met zijn
vriend Jort Kelder
naar oude Kamerde
batten van Joop den
Uyl. Historicus Rutte weet als
geen ander waarom de voormalig
PvdA-leider in 1977 niet nog een
keer premier werd, ook al werd
zijn partij bij de verkiezingen de
grootste. De persoonlijke verhou
dingen met mogelijke coalitiepart
ners waren stuk.
Deze week refereerde hij er zelf
nog aan in een debat over de hui
dige formatieproblemen. De PvdA
wilde destijds niet dat het CDA
Dries van Agt naar voren zou
schuiven als minister in het
tweede kabinet-Den Uyl. Daarop
ging Van Agt met de VVD - zón
der de PvdA - regeren.
De relatie tussen Den Uyl en
Van Agt zou nooit meer herstellen.
Weliswaar zouden ze nog een keer
samenwerken in het tweede kabi
net-Van Agt, maar dat spatte bin
nen acht maanden al door ruzie
uiteen. De haat zat zo diep, dat Van
Agt later ook niet welkom was op
Den Uyls begrafenis.
De vergelijking met nu is snel
gemaakt. Alle andere partijen lie
ten vorige week weten geen trek
meer te hebben in Rutte. D66-lei-
der Sigrid Kaag zei dat als zij in
Ruttes schoenen had gestaan, ze
was vertrokken. ChristenUnie-lei
der Gert-Jan Segers (foto) kon
digde aan niet in een nieuw kabi
net te gaan zitten als Rutte pre
mier wordt.
Het leidde tot pislinke VVD'ers,
vooral over Segers' actie. Je hoeft
de VVD niet leuk te vinden. Maar
hun voorman zo afserveren? ,,Ik
was ook persoonlijk gegriefd'',
zegt Hans van Baalen, voormalig
fractievoorzitter van de VVD in
het Europees parlement. Liberalen
gingen van de weeromstuit om
Rutte heen staan, zonder dat daar
afstemming voor nodig was. Van
Baalen: „Iedereen vindt het onte
recht dat het zo keihard op de man
is gespeeld. Al die partijen lijken
vergeten dat ze jarenlang met
Rutte samenwerkten.''
Voormalig PvdA-Kamerlid
Jacques Wallage weet uit ervaring
hoe belangrijk het is om de per
soonlijke verhoudingen goed te
houden. Na de verkiezingen van
1994 lag er net als nu een razend
ingewikkelde legpuzzel. PvdA en
VVD voelden aanvankelijk weinig
voor samenwerking. Wallage had
echter een goede band met Bolke-
stein. Door Wallages bemiddeling
ging PvdA-leider Wim Kok over
stag en begonnen de onderhande
lingen alsnog. En met succes.
,,In de politiek is het overbrug
gen van politieke verschillen al
lastig zat'', blikt de inmiddels ge
pensioneerde Wallage terug. ,,Als
daar ook nog persoonlijke geschil
len bij komen, wordt het al snel
onoplosbaar.''
Espresso
Wallage besefte dat toen hij en
Bolkestein nog gewoon Kamerlid
waren. ,,We waren allebei woord
voerder onderwijs. Alleen zat zijn
partij in de regering en de mijne in
de oppositie. Tijdens een debat
weigerde minister Wim Deetman
mijn vragen te beantwoorden.
Toen nam Bolkestein het openlijk
voor me op en eiste dat ik gewoon
antwoord zou krijgen. Dat maakte
indruk op mij. Je kunt dus blijk-
baar ondanks alle verschillen fat
soenlijk met elkaar omgaan.''
Tijdens de formatie van 1994 be
taalde die vertrouwensband zich
uit. De onderhandelingen verlie
pen uiterst moeizaam. Wallage
onderhandelde mee: ,,Dan liep
Bolkestein aan het einde van de
middag weg en bromde richting
mij: we moeten morgen maar even
een espresso doen. Dan begonnen
we de de volgende morgen samen
met een espresso om de plooien
weer glad te strijken.''
Uiteindelijk zouden twee paarse
kabinetten volgen. Maar als de on
derlinge verhoudingen met goed
zijn, is het doorgaans zo gedaan
met de samenwerking tussen par
tijen. Mede daardoor ging het mis
in het vechtkabinet-Balkenende
IV. Het onderlinge vertrouwen
kon niet worden hersteld nadat
CDA-leider Jan Peter Balkenende
PvdA-leider Wouter Bos in de
campagne had uitgemaakt voor
leugenaar en draaikont.
Het persoonlijke doet ertoe in de
politiek. Persoonlijk vertrouwen
maakt of kraakt de samenwerking
tussen partijen. Het afserveren van
Rutte dreigt daarom een hypo
theek te leggen op een volgend ka
binet, waar de VVD gezien de ver
kiezingsuitslag deel van zal moe
ten uitmaken. PVV en FvD zijn
immers al melaats verklaard.
Volgens Van Baalen is her
nieuwde samenwerking
met de Christenunie niet
uitgesloten. „Al heeft
Segers het niet makke
lijker gemaakt."
LJ(—- Bij de Christenunie zelf
houden ze er rekening
mee dat samenwer
king nu voor ja
ren onmogelijk is
geworden, aldus
een prominent
partijlid deze
week.
„Dit gaan die
VVD'ers ons niet
vergeven."
GO ZATERDAG 10 APRIL 2021
winnaars
De vraag is of jonge
doorstromers echt
de jackpot winnen,
zegt woningmarkt
analist Jasper du
Pont. ,,Hun winst is
vooral psycholo
gisch, want het
nieuwe huis is óók
fors duurder. Zonder
prijsstijging hadden
ze ook kunnen ver
huizen. Het is dus
vooral zo dat leef
tijdsgenoten die niet
op tijd konden in
stappen in de koop-
markt, de prijzen bui
ten hun bereik zien
raken."
FOTO PETER HILZ/HH
