8 NIEUWS
Coolkast, tracker, snoop. Basisschoolleraren
doen tijdens recente spellingtoetsen opmerkelijke
bevindingen: een deel van de leerlingen geeft een
Engelse draai aan Nederlandse woorden. Waar
komt dat vandaan?
VERENGELSING SPELLING
donderdag 8 april 2021
Ellen van Gaaien
Eefje Oomen
Rotterdam
Juf Monique van der Houdt
van basisschool De Parel in
Rotterdam schoot even in
de lach toen ze de spelling
toets nakeek. Een leerling
had koelkast verbasterd tot
coolkast. ,,Ja, ik moest heel
hard lachen'', bekent ze. De laatste jaren
komt deze leerkracht wel vaker bijzondere
spelling tegen. Toen ze het tijdens een les
aardrijkskunde over eb en vloed had,
schreef een leerling bijvoorbeeld app in het
schrift. En baai werd bye. „Kinderen zijn
kunstenaars met woorden hoor'', zegt ze
lachend.
Volgens Van der Houdt heeft het alles te
maken met de filmpjes die ze op YouTube
en sociale media in het Engels kijken, maar
ook de Engelstalige games die ze doen. ,,In
vlogs horen ze dan iemand zeggen: dat is
zo satisfying. Dus dat hoor ik in de klas te
rug. Maar als ik vraag wat dat betekent, is er
niemand die het weet.''
Online-oefenprogramma Squla ziet de
verengelste woorden terugkomen in de
statistieken. In de afgelopen honderd da
gen schreven kinderen in de dictees woor
den als family (familie), coffee (koffie), title
(titel),.final (finale). Ook kwamen de woor
den ocean (oceaan), tracker (trekker) en
crash (crèche) in de dictees langs.
Navraag van oefenprogramma Gynzy
onder leerkrachten bevestigt het beeld
eveneens. Kinderen schreven kill in plaats
van kil, snoep werd snoop en in groep 3
stond er geen bom maar bomb. Een andere
veelgemaakte fout is dat kinderen continue
met een -e aan het einde schrijven, net als
in games.
Volgens Marc van Oostendorp, hoogle
raar Nederlands aan de Radboud Universi
teit, is verkeerd spellen op zich niet zo'n
probleem. ,,Het is logisch dat leerlingen op
de basisschool zich nog vergissen en bij
voorbeeld creative in plaats van creatief
schrijven. Bovendien is zo'n woord als app
natuurlijk niet verkeerd gespeld. Ook app
is een Nederlands woord.''
Toch maakt hij zich wel zorgen over deze
fouten. ,,Dat kinderen een woord als com
fortabel als comfortable schrijven, zie ik als
symptoom van een onderliggend ernstiger
probleem. Het toont aan dat kinderen via
games of apps vaker Engelse woorden zien
dan Nederlandse. En dat drukt ons weer
met de neus op het akelige feit dat Neder
landse kinderen relatief weinig lezen én,
zo laat internationaal onderzoek zien, er
ook minder plezier aan beleven.''
Wie leest, leert immers spellen, bena
drukt hij. ,,Dat de meeste volwassenen pre
cies weten waar je een 'ij' of een 'ei' ge
bruikt, heeft alles te maken met het zoge
heten woordbeeld. Je hebt een woord zo
vaak zwart op wit gezien dat je precies
weet hoe je het schrijft. Als kinderen wei
nig tot niet lezen, missen ze zo'n woord
beeld.'' Daarbij: lezen is cruciaal voor het
Het toont aan dat kinderen
via games of apps vaker
Engelse woorden zien
dat Nederlandse
- Marc van Oostendorp,
hoogleraar Nederlands
vergroten van de woordenschat. ,,Als je
niet bij de zee woont, weet je misschien
niet wat getijden zijn. Als je leest is de kans
groot dat je het woord eb wel tegenkomt.''
De oplossing voor het probleem is vol
gens hem dan ook simpel: kinderen moe
ten meer lezen. ,,Dat moet een belangrijk
onderdeel van de taalles op school zijn.
Juist omdat het klaslokaal een omgeving is
zonder prikkels als apps. En ouders moeten
er thuis werk van maken. Lees je kind voor.
Dan leert het hoe leuk een boek is en gaat
het vaak uit zichzelf meelezen. En lees zelf.
Kinderen die hun ouders met een boek
zien, gaan zelf ook lezen.''
Volgens Hedi Kwakkel, promovendus op
tweetalig onderwijs en lerares op de twee
talige afdeling van een Jenaplanschool, is
het niet zo vreemd dat jonge kinderen En
gelse en Nederlandse woorden door elkaar
halen. ,,Anders dan bijvoorbeeld Turks en
Nederlands liggen Engels en Nederlands
als taal vrij dicht bij elkaar en dan heb je
ook nog eens woorden als family en familie
of koel en cool die hetzelfde of bijna het
zelfde betekenen.'' En, ja, dat een kind eb
tegenwoordig als app spelt, is ook niet gek.
,,Ze hebben immers dagelijks te maken
GO
jkUAMslsLj
