Paasbrunch komt dit
jaar in een maaltijdbox
ECONOMIE 19
Banken: staatssteun aan
bedrijven keihard nodig
Met heffingen
kunnen straks
alleen rijke
mensen vliegen
steun krijgen. Het is een risico voor ons."
De strijd tegen staatssteun aan de luchtvaart is
een rode draad in easyJets bestaan. Toen de maat
schappij begin april 1996 voor het eerst neerstreek
op Schiphol, richtte die het vizier direct vol op
KLM, dat toen voor ruim 38 procent in handen
was van de Nederlandse staat.
Diezelfde aandeelhouder - die nu 6 procent van
KLM en 12,7 procent van moederbedrijf Air
France-KLM bezit - leent KLM in coronatijd een
miljard euro en stelt zich garant voor nog eens 2,4
miljard euro aan commerciële kredieten. De Ne
derlandse staat werkt op dit moment aan een
nieuw, miljarden kostend steunpakket in ruil voor
een groter belang in Air France-KLM.
,,Sommige overheden trekken hun maatschap
pijen al jaren voor", verzucht Lundgren. ,,Het is de
omvang van de steun die het nu anders maakt.
Hoe wordt dit geld gebruikt? Wat
is de kans dat deze maatschap
pijen de schuld zullen terugbeta
len? Worden ze tot die tijd over
eind gehouden?"
Lundgren is niet tegen over
heidshulp. ,,De risico's van deze
crisis gaan veel verder dan rede
lijk is voor welke onderneming
ook. Wij hebben in Nederland
gebruikgemaakt van salarissteun,
maar daarmee wordt niemand
voorgetrokken; met staatssteun
wel. Dat maakt het oneerlijk."
Ook easyjet haalde onlangs
geld op, 1,2 miljard euro, met
de uitgifte van obligaties via
haar Nederlandse investe
ringsdochter. Dat deed het op ei
gen kracht. ,,Dat geeft aan dat fi
nanciers óns vertrouwen. We zijn een van de wei
nige luchtvaartmaatschappijen die nog een posi
tieve kredietbeoordeling hebben. Daaraan hebben
we voor de coronapandemie jaren gewerkt. Andere
maatschappijen hebben dat niet gedaan, en wor
den daarvoor nu met overheidssteun beloond."
Lundgren vindt de tegenprestatie die Brussel af
dwingt voor directe staatssteun mager. Zo moest
Lufthansa in ruil voor 6 miljard euro Duitse over
heidshulp duizenden starts en landingen (slots
genoemd) opgeven. KLM hangt in de nieuwe
steunronde een vergelijkbare ingreep op Schiphol
boven het hoofd.
EasyJet, achter KLM-groep de nummer twee op
Schiphol, staat volgens de 54-jarige Zweed klaar
om die vrijgekomen vluchten van de concurrent
te claimen. ,,We zijn altijd geïnteresseerd in een
grotere aanwezigheid in Amsterdam." De Neder
landse fanbase, zes miljoen klanten per jaar, is
volgens hem loyaal.
Dat de Britse prijsvlieger er beter voor staat dan
de meeste van zijn Europese concurrenten, bete
kent niet dat easyJet niet door een diep dal gaat.
Het heeft vorig jaar fors gesaneerd, en daarbij zijn
4500 banen verdwenen - maar niet op Schiphol.
Orders voor nieuwe leveringen van vliegtuigen
heeft het uitgesteld. ,,De impact van de pandemie
is groot. Onze vliegtuigen hebben weken aan de
grond gestaan. We gebruiken nu nog geen 10 pro
cent van onze capaciteit."
Het herstel kan volgens Lundgren worden ver
stoord doordat dezelfde overheden die nu met
staatssteun smijten, ook met al
lerlei heffingen, belastingen en
beperkingen schermen om de
milieubelasting van de luchtvaart
in te tomen. ,,De gedachte achter
de Nederlands vliegtaks van 7,45
euro per ticket is afschuwelijk. Ik
raak daar upset van. Duurdere
tickets leiden ertoe dat vliegtui
gen met minder inzittenden vlie
gen, terwijl ze hetzelfde blijven
uitstoten. Doordat inkomsten da
len, wordt luchtvaartmaatschap
pijen het vermogen ontno
men om in duurzaamheid
te investeren."
Easyjet doet dat door
met Airbus en het Ameri
kaanse Wright Electric vlie
gen op waterstof en elektriciteit
te ontwikkelen. Lundgren: ,,In het huidige tempo
komen zulke oplossingen tussen 2030 en 2040 be
schikbaar voor vluchten in Europa." Tot die tijd
belooft de maatschappij zijn CO2-uitstoot finan
cieel te compenseren.
Net als bij elektrische auto's zouden overheden
volgens Lundgren bij de luchtvaart duurzaam
heid moeten belonen. ,,Maar je ziet politici steeds
weer in dezelfde val trappen: de gedachte dat duur
goed zou zijn voor het milieu. Met heffingen zorg
je ervoor dat straks weer alleen rijke mensen kun
nen vliegen. De hele ethos achter easyJet is de af
gelopen 25 jaar juist geweest iedereen in staat te
stellen om te reizen."
Het is een klassieker, de paas-
brunch bij Van der Valk. Voor de
tweede keer kunnen de restau
rants geen gasten ontvangen tij
dens het paasfeest. ,,Vorig jaar
hadden we onvoldoende tijd om
een brunch voor thuis samen te
stellen. Nu hadden we die tijd wel.
Het is de eerste actie die we cen
traal regelen, alle 36 restaurants
van onze keten doen mee'', vertelt
woordvoerder Daan van den Hul.
,,Een paar weken geleden had
den we zoveel animo niet ver
wacht. we zijn zo goed als uitver
kocht.'' Volgens Van den Hul
wordt het de komende dagen
spannend in de keukens van de 36
restaurants. ,,We zijn al een tijdje
gesloten, nu kunnen we weer la
ten zien dat Van der Valk er nog
steeds is. Logistiek gezien is het
best een uitdaging met die
boxen.''
Ook andere horecazaken mel
den dat er veel wordt besteld. De
brunches die restaurants speciaal
voor dit weekend aanbieden op
het platform thuisuiteten.nl, zijn
daarbij populairder dan de diner
boxen die op de website staan. Het
platform begon in de zomer van
2020 en werkt inmiddels samen
met zo'n veertig gastronomische
restaurants. Dit paasweekend be
zorgen de aangesloten restaurants
drie keer meer dan op een normale
zaterdag. Wat opvalt, is dat men
sen nu meer geld besteden per be
stelling dan met Valentijnsdag.
,,Dat betekent dat ze met Pasen
meer vrienden en familieleden te
eten hebben", zegt een woord
voerder van het platform.
Ook platform Cooklikeachef, dat
thuisgerechten van sterrenchefs
aanbiedt, ziet veel orders voor
meer dan twee personen. Bij het
platform wordt zo'n drie keer
meer besteld dan vorig jaar met
Nu kunnen we weer
laten zien dat Van der
Valk er nog steeds is
Pasen. ,,We merken dat meer
mensen liever een uitgebreide
lunch willen dan een diner, van
wege de avondklok", laat het plat
form weten.
Het valt ook Koninklijke Horeca
Nederland (KHN) op dat de horeca
rondom Pasen met 'creatieve ini
tiatieven', komt. ,,We zien dat
steeds meer ondernemers zich
richten op afhaalmaaltijden en
-boxen. Maar we moeten daarbij
opmerken dat dat lang niet voor
iedereen lonend is", zegt een
woordvoerder van de brancheor
ganisatie. ,,Het gaat de chefs en ei
genaren er ook om contact te hou
den met hun vaste gasten."
52.000 bedrijven voor zo'n 44,3
miljard euro leningen verstrekt. In
maart zouden zo'n drieduizend on
dernemingen zijn geholpen.
Daarnaast kregen tot nu toe
129.000 bedrijven een betaalpauze
voor in totaal 3,1 miljard euro. Hier
mee staat de teller sinds het begin
van de coronacrisis in maart vorig
jaar op in totaal 47,4 miljard euro
voor 181.000 ondernemers.
Banken kunnen niet alle bedrij
ven helpen. ,,Het financieren van
niet-levensvatbare bedrijven zou
ten koste gaan van de mogelijkhe
den van banken gezondere onder
nemingen te helpen zich de crisis
uit te investeren", onderstreept
Buijink.
De banken benadrukken dat het
waarschijnlijk ook lang gaat duren
voor alle getroffen bedrijven hun
omzet weer op peil hebben. ,,Het
doorlopen van het steunpakket van
de overheid is dus essentieel", zegt
NVB-voorzitter Chris Buijink.
Volgens de NVB zijn sinds het
begin van de crisis al aan circa
zaterdag 3 april 2021
GO
M Johan Lundgren
staat er met Easyjet
klaar voor om de vrij
gekomen vluchten op
Schiphol te claimen.
- Johan Lundgren, easyJet
Uitgebreide restaurantboxen
zijn dit jaar erg populair voor op
de paastafel. Nu eetgelegenhe-
den gedwongen dicht zijn, bie
den de luxe maaltijdpakketten
horecaondernemers een kans
nog wat geld te verdienen. Al
leen al bij de restaurants van
Van der Valk zijn bijna 30.000
brunchboxen besteld.
Sanne Schelfaut
Nieuwerkerk aan den IJssel
- Daan van den Hul, Van der Valk
M Mensen
geven dit
jaar eerder
geld uit aan
een paas-
brunch dan
aan een
diner.
FOTO GETTY
IMAGES
Banken zijn nog steeds veel geld
kwijt aan het ondersteunen van
bedrijven om de coronacrisis
door te komen. Dat heeft de Ne
derlandse Vereniging van Ban
ken (NVB) gisteren laten weten.
Economieredactie
Amsterdam
FOTO GETTY IMAGES
