Lego-bendes bouwen met rooftochten aan eigen imperium
NIEUWS 13
MYANMAR ONDERDRUKKING
De beelden uit Myanmar zijn gruwelijk. Het
leger dreigde demonstranten door het hoofd te
schieten en deed dat ook. Daarbij werden
kinderen niet gespaard. Door wreed op te treden
hopen de machthebbers betogers te stoppen.
Elke Kuijper houdt zich al lange
tijd bezig met het lang gesloten
land in Zuidoost-Azië. Voordat ze
bij mensenrechtenorganisatie
Amnesty International aan de slag
ging, trok ze zich het lot aan van
de bewoners van het voormalige
Birma. Haar gesprekken in vluch
telingenkampen langs de grens
legde ze - samen met de Birmese
monnik Ashin Kovida - vast in
Burma Voices.
Dat Engelstalige boek werd ille
gaal het land binnengesmokkeld,
wat er later toe leidde dat Kuijper
zou worden tegengewerkt en ook
bedreigd door de autoriteiten. Som
mige mensen die ze destijds inter
viewden zag ze jaren later terug in
de regering van de onlangs afge
zette regeringsleider Aung San Suu
Kyi die vandaag voor het eerst weer
met de buitenwereld communi
ceert.
In Myanmar draait alles om het
leger, dat volgens schattingen
500.000 man sterk is. Militairen
beheren in het land de economie.
Ze leiden eigen banken, hebben
eigen ziekenhuizen en sluiten
lucratieve deals met buitenlandse
investeerders, met name uit
China.
Of het nu etnische groepen zijn
die voor hun rechten opkomen of
jongeren die de afgelopen weken
de straat opgingen uit protest te
gen de staatsgreep van i februari:
wie de macht van het leger aan
tast, wordt met grof geweld afge
straft, weet Kuijper. ,,Het leger
heeft het land altijd met keiharde
hand geregeerd vanaf het moment
dat het in 1962 de macht greep. Er
zijn studentenopstanden geweest
in de jaren tachtig. In 2007 was er
een monnikenopstand. Nu gaan
vooral jongeren de straat op. Je ziet
dan een patroon. Ook na de pro
testen tegen de staatsgreep in fe
bruari was het weer wachten op
bloedbaden. En die kwamen.''
,,Ik heb destijds een gedeserteerde
legercommandant geïnterviewd.
Het leger functioneert volgens de
regels van het oude Japanse leger,
zei hij. Een legeronderdeel wordt
collectief afgestraft als een indivi
du niet gehoorzaamt aan een or
der.
,,Beruchte legereenheden die we
kenden uit onze rapporten over
wreedheden in etnische gebieden
zijn nu ingezet in de steden. Veel
van die soldaten zijn arm. Het le
ger is een optie om je gezin te kun-
Soms krijgen
soldaten drugs om
in een bepaalde
toestand gruwelijke
dingen te doen
nen voeden. Soms krijgen ze drugs
om in een bepaalde toestand de
meest gruwelijke dingen te doen.
In het verleden bleef dat geweld
buiten beeld, vooral in etnische
gebieden en in de jungle. Er was
geen internet. Myanmar was lang
afgesloten. Nu gebeurt het voor
het oog van de wereld.''
,,Er is een grote propagandama
chine gaande om het geweld te
rechtvaardigen. De militairen ge
bruiken ook heel erg het boed
dhisme om mensen eronder te
houden. Hun ideaalbeeld is dat ie
dereen Birmees en boeddhist is.
Alle andere etnische groepen wil
len ze eigenlijk niet zo. Het leger is
een soort aparte kaste in het land.
In de onafhankelijksoorlog had je
de vader van Aung San Suu Kyi,
generaal Aung San. Hij was echt
een held van het volk. Het leger
heeft ook heel lang een goede sta
tus gehad. Het had de mensen be
vrijd van de Britten. Dat imago is
nu anders.''
,,We merken dat er op sociale me
dia veel aandacht is onder jongen.
Als je het hebt over politiegeweld
hier en politiegeweld daar, dan is
het heel heftig wat er in Myanmar
gebeurt. Amnesty vraagt al heel
lang aandacht voor de situatie, in
heel het land, van Rohingya-ver-
volging tot mensenrechtenschen
dingen in andere etnische gebie
den. We willen dat allemaal door
verwijzen naar het Internationale
Strafhof, maar in de Veiligheids
raad gaan China en Rusland dan
dwarsliggen. Er zijn grote zakelijke
belangen. Dit speelt al veel langer.
Vaak zie je dat het leger zo hard en
wreed ingrijpt, dat de bevolking
weer een tijdje stil is. En dan is alle
macht weer bij het leger. Het is
ook complex, omdat Myanmar een
land is met etnische groepen. Ge
vechten laaien weer op. Je hebt nu
wel een jonge generatie die de af
gelopen tien jaar met veel meer
vrijheid heeft geleefd en die geen
zin heeft om die op te geven. Ik
vraag me wel af hoe lang ze het op
deze manier volhouden.''
,,Ze heeft ooit ook van ons een be
langrijke prijs gekregen voor haar
strijd voor mensenrechten. Die
prijs hebben we teruggenomen
omdat zij zich niet heeft uitge
sproken tegen de vervolging van
de Rohingya. We hebben nu geen
problemen met haar en doen op
roepen voor haar vrijlating. Maar
we hebben er wel moeite mee dat
ze zich niet heeft uitgesproken
over de andere gruwelijkheden die
zijn gebeurd. De vraag is wel of je
dat van haar kan verwachten als
politicus. Ze is geen mensenrech
tenactivist meer. Het is begrijpe
lijk dat ze voorzichtig is.''
Ze bestaan, Lego-dieven. Zoals de
47-jarige Poolse Margololza, die te
gen de lamp liep in een speelgoed
winkel in Orgeval, zo'n 50 kilome
ter ten westen van de Franse hoofd
stad Parijs. De vrouw wandelde er
tussen de kinderen, langs de schap
pen, pikte er een aantal dozen Lego
en wilde daarmee ongemerkt en
zonder te betalen de winkel uit lo
pen. Bewakers betrapten haar. De
politie werd gebeld en tegenover de
agenten legde ze een bekentenis af,
onthulde dagblad Le Parisien.
De vrouw maakte deel uit van
een 'speelgoedbende', samen met
twee andere Polen. Met hun auto
reden ze rondjes langs Franse win
kels en Lego was één van hun favo
riete doelwitten. ,,Ze voerden ware
strooptochten uit. Ze kwamen in
Frankrijk aan, vestigden zich in een
hotel in de omgeving van Parijs,
schuimden dan speelgoedwinkels
in de omgeving af en reden met
hun buit terug naar Polen'', vertelt
een agent in de krant.
De politie van de Canadese stad
Lévis kwam eind vorig jaar zelfs
met een opsporingsbericht. Er wer
den foto's verspreid van een zwaar
lijvige grijze man die voor 3000
euro aan Lego zou hebben gestolen
bij twee winkels. ,,De verdachte
verplaatst zich soms in een scoot-
mobiel en de politie heeft uw hulp
nodig om hem te vinden'', schreef
de Canadese pers destijds.
In Canada, de VS en Australië zijn
net als in Frankrijk al Lego-bendes
opgerold. In San Diego kwam de
politie al in 2015 een gespeciali-
seerde 'vrouwenbende' op het
spoor. Er werd voor 200.000 euro
aan gestolen speelgoed gevonden.
De criminele belangstelling is lo
gisch, zeggen specialisten. Veel
Lego-producten zijn relatief exclu
sief. Het Deense merk produceert
de speelgoeddozen vaak maar ge
durende twee jaar in een grote op
lage. Daarna stopt het. Op gespecia
liseerde sites bestaat daardoor een
lucratieve handel in tweedehands
Lego. Zo kostte het populaire Mine-
craft Mountain Cave in 2017 in de
winkel 250 euro, liefhebbers beta
len er nu 1000 euro voor. Boven
dien gaf de coronatijd Lego een ste
vige duw in de rug. Zo kost zelfs een
'simpel' tweedehands schaapje op
internet 49 euro, meldt een verbou
wereerde Fransman in Le Parisien.
donderdag 1 april 2021
GO
Leger smoort protesten
al bijna zestig jaar in bloed
CHINA
MYANMAR
CAMB.
Bob van Huët
Rotterdam
Die soldaten schieten op kinde
ren. Is er dan geen mededogen?
- Elke Kuijper, Amnesty
De militairen presenteren zich
zelf ondertussen als helden die
het land beschermen tegen al
lerlei bedreigingen.
Myanmar is een tamelijk onbe
kend land dat heel lang afgeslo
ten is geweest, het is complex
met al die verschillende etni-
sche groepen, er is veel ander
nieuws en het land is ver weg.
Hoe staat het met de aandacht
voor Myanmar?
Amnesty International is geen
fan meer van Nobelprijswinna
res Aung San Suu Kyi.
Lego is zeer in trek, óók bij cri
minelen. Bendes stropen win
kels in Europa en Amerika af om
er met liefst de exclusievere
producten vandoor te gaan. De
diefstal is lucratief: voor twee
dehands Lego wordt vaak flink
de portemonnee getrokken.
Frank Renout
Parijs
De Lego-Eiffeltoren. foto lego
Weer verdriet bij weer een begrafenis van een betoger tegen het regime, gisteren in Yangon. foto afp
