II
Jonge klimaatactivisten voelen zich in de kou gezet
10 NIEUWS
De radar meet in
de lucht. Dan praten
we vooral over véél
gegevens
Sinds afgelopen week wordt elke vogel die
boven dierentuin Artis in Amsterdam fladdert,
vastgelegd door een wit kastje dat bij de olifanten
staat. Met deze vogelradar willen deskundigen
inzicht krijgen in de biodiversiteit.
Niets ten nadele van de Nationale
Tuinvogeltelling natuurlijk, die da
gen eind januari waarop vogelaars
- van professionals tot enthousias
telingen - zich storten op het tel
len van alles wat langs komt vlie
gen in de tuin. Maar de vogelradar
die onlangs is geïnstalleerd in Ar
tis doet de inzet van deze liefheb
bers verbleken, in elk geval voor
wat betreft de hoeveelheid data
die hij oplevert: heel de dag door
voedt het apparaat de computers
van de vogeldeskundigen van de
Universiteit van Amsterdam
(UvA) met informatie over zo'n
beetje alles wat vleugels heeft.
Van een afstandje lijkt het een
beetje alsof R2-D2, de robot uit de
Star Wars-films, zich heeft genes
teld tussen de rotsen langs het oli-
fantenverblijf. Een kast met een
ronde bovenkant staat er maar een
beetje te staan. Een vreemde eend
in de bijt, fonkelend van wittige
nieuwigheid.
Als er bezoekers zouden zijn,
zouden ze er waarschijnlijk langs
slenteren alsof het de eerste de
beste meterkast is. Nu zijn het
slechts de olifanten aan de andere
kant van het water die zich op
Radar geeft meer
inzicht in invloed van
klimaatverandering
geen enkele wijze bewust zijn
van de technologische sprong
voorwaarts die vogelonderzoe
kers hier bewerkstelligen.
Vleermuizen
Maar het is heel wat, wat hier ge
beurt, zegt Judy Shamoun-Bara
nes, hoogleraar Animal Movement
Ecology aan de UvA. Zij is een van
de mensen die aan de basis staan
van de plaatsing van deze vogel
radar op deze precieze plek. Het
apparaat is onderdeel van Arise,
een nationaal infrastructuurpro
ject. ,,Alles wat over Artis vliegt,
wordt erdoor geregistreerd. Tot
op honderden meters hoogte. Vo
gels natuurlijk, maar ook vleer
muizen en zelfs insecten. Met de
informatie die de radar ons levert,
krijgen we veel meer inzicht in
de vogeltrek, maar ook in de in
vloed van klimaatverandering
daarop.''
Radar wordt al langer gebruikt
om inzicht te verwerven over het
gedrag van vogels. Bij luchthavens
bijvoorbeeld worden vaak soort
gelijke apparaten geplaatst, om te
voorkomen dat vogels en vliegtui
gen botsen. En ook bij het plaatsen
van windmolens wordt gebruik
gemaakt van informatie die af
komstig is van radar.
Maar zo midden in Amsterdam
is het een noviteit. Shamoun-
Baranes: ,,Artis is een soort park en
daardoor een geschikte plek voor
veel vogels.'' Het aantal vogels dat
over of rond Artis vliegt, wordt
met behulp van de moderne tech
niek opgeslagen in computers.
Net als de hoogte waarop wordt
gevlogen, de snelheid, de richting
en zelfs de vleugelslag. ,,Daardoor
kunnen we groepen vogels onder
scheiden, zoals zangvogels, grote
vogels en vogels die in groepen
vliegen. Soms kunnen we zelfs
vleermuizen onderscheiden.''
En je hebt er ook echt iets aan
om te weten hoe het zit met de in
secten, zegt Shamoun-Baranes.
„Insecten zijn er steeds vroeger in
het seizoen, doordat het klimaat
warmer wordt. Insecten dienen als
voedsel voor de vogels die langs
komen. Het heeft effect op de bio
diversiteit als dergelijke patronen
veranderen.''
Bezoekers
Er is nog een voordeel aan Artis als
locatie, zegt Shamoun-Baranes.
,,Nu gaan de gegevens nog naar
onderzoekers, maar op den duur
willen we onze bevindingen ook
beschikbaar maken voor de bezoe
kers. Op die manier brengen we de
natuur nog dichter naar de men
sen.''
En de Nationale Vogeltelling, is
die dan nog wel nodig? Shamoun-
Baranes is daarvan overtuigd. ,,Die
tellingen leveren altijd heel speci
fieke kennis op, ook bijvoorbeeld
van vogels die zich op de grond be
vinden. De radar meet in de lucht.
Dan praten we vooral over véél ge
gevens. Van 24 uur per dag, zeven
dagen per week, 365 dagen per jaar.
Ik zie de Nationale Vogeltelling als
complementair.''
Ze praatten met de voor klimaat
verantwoordelijke vicevoorzitter
van de Europese Commissie over
het Europese landbouwbeleid.
Timmermans heeft gezegd dat hij
de onderhandelingen over het Ge
meenschappelijk Landbouwbeleid
(GLB) nog een kans geeft. De voor
stellen worden niet teruggetrok
ken, zoals de activisten willen.
Greta Thunberg, Luisa Neubauer,
Adélaïde Charlier en Anuna
De Wever spraken dinsdagavond
online met Timmermans. In een
eerder onderhoud had de PvdA'er
volgens de klimaatactivisten ge
zegd dat hij de voorstellen zou in
trekken als de onderhandelingen
niet goed zouden verlopen.
Na het overleg tweette Timmer
mans dat de 'Europese Commissie
toegewijd blijft om ervoor te zor
gen dat het GLB de doelstellingen
van de Europese Green Deal zal
vervullen. Het is niet makkelijk,
maar wel mogelijk.'
Op tafel liggen onder meer voor
stellen om de uitstoot van broeikas
gassen terug te dringen en plannen
om de biodiversiteit beter te be
schermen, bijvoorbeeld door boe
ren alleen subsidie te geven als ze
ruimte houden voor natuur op hun
land. Maar de voorstellen gaan vol
gens de activisten lang niet ver ge-
noeg om de klimaatdoelen te halen.
,,Dit GLB onderhandelen staat ge
lijk aan het weggooien van de
Green Deal en het Akkoord van
Parijs'', reageert Anuna De Wever.
„Timmermans weet dat, maar hij is
veel te positief over de toekomst en
nuanceert te veel. Dat is enorm te-
t Onderhandelingen
landbouwbeleid in
Europa krijgen toch
nog een nieuwe kans
leurstellend. We hebben gezegd dat
we hem hiervoor verantwoordelijk
zullen houden.''
#WithDrawTheCap
De activisten staan achter klimaat
beweging #WithDrawTheCap
(Trek het GLB in) die een akkoord
over het Europese landbouwbeleid
'onverantwoordelijk' noemt. ,,Het
maakt de biodiversiteit kapot en
geeft geen kansen aan lokale boe
ren'', aldus De Wever. ,,We blijven
campagne voeren."
donderdag 1 april 2021
De olifanten in Artis zien weinig,
de onopvallende radar ziet juist
alles. FOTO NINA SCHOLLAARDT
-Judy Shamoun-Baranes
Ze zien ze vliegen
bij de olifanten"^!
Marc Kruyswijk
Amsterdam
- Judy Shamoun-Baranes,
hoogleraar Animal Movement
BRUSSEL De internationaal be
kende Zweedse klimaatactiviste
Greta Thunberg en drie jonge
medestanders zijn teleurgesteld
over het overleg dat ze met
Frans Timmermans hebben ge
had.
