7
FOUR FREEDOMS AWARD SANDER DE KRAMER
Idealen omzetten in
daden: ja, hoe doe je dat
eigenlijk? Tien motto's
van journalist/weldoener
Sander de Kramer (47),
die vandaag de Four
Freedoms Award krijgt.
IDenk aan majoor
Bosshardt (of je moeder)
,,Het begint natuurlijk allemaal met
iemand die je inspireert en voor mij
was en is dat mijn moeder Magda.
Die was vroeger als zwemjuf voor ge
handicapten ontzettend maatschap
pelijk betrokken en sleepte mij met
acht jaar al mee naar een demonstra
tie in Rotterdam voor Amerikaanse
Indianen die van hun land gejaagd
werden. Van haar kreeg ik van jongs
af mee: ópstaan tegen het onrecht. En
dan heb ik nog die andere inspiratie
bron, Majoor Bosshardt. Een rasidea
list die zoals we allemaal weten haar
hele leven gaf voor verslaafden, dak
lozen en prostituees. Als ik twijfel,
denk ik aan haar.''
2 Ga tegen de stroom in
,,Ken je die mop van die
automobilist die op de radio over een
spookrijder hoort en dan denkt: ik
zie er niet één maar wel duizend?
Nou, dat gevoel moet je dus
vasthouden. Jij bent niet gek, de
ónderen zijn gek. Als jij niet tegen het
onrecht op staat, wie dan? Dat was
precies wat ik dacht toen ik voor het
eerst in die diamantmijnen in Sierra
Leone stond en weeskinderen zich
daar letterlijk dood zag werken. Als
deze Jan Lul uit Rotterdam niks doet,
wie dan?''
3 Leef alsof het je laatste
dag is
,,Je zult mij niet horen zeggen dat het
makkelijk is om je idealen in de
praktijk te brengen. Ik heb zelf een
hele apothekerskast vol traumaatjes.
Over die ene keer in Zuid-Soedan
bijvoorbeeld. Toen maakte iemand
van mijn team, ondanks al mijn
waarschuwingen, tóch een foto van
een van de locals en kwam die met
zo'n koeienslachtmes op ons
afgerend. Echt foute bingo. Toch heb
ik nooit gedacht: laat maar. Sterker:
toen ik een paar jaar geleden heel
ziek werd en er bijna 'op z'n
Romeins' uit wilde, niet meer eten,
niet meer drinken, daalde er een rust
over me. Als dit het dan was, was het
goed. Zoveel mooie dingen gedaan.''
4 Begin met één zeester
,,Een parabel: na een storm
liggen op het strand duizenden
zeesterren uit te drogen. Een jongetje
pakt er telkens een op en brengt hem
naar de zee, waarop een man zegt dat
'dit allemaal geen zin heeft' en de
jongen reageert met 'voor die ene
wel'. Dat is dus het punt hè. Dat het
niet altijd groots hoeft. Je kan in
coronatijd bijvoorbeeld gewoon al
eens boodschappen voor je oude
buurvrouw doen. Ik vind het zelf
trouwens echt moeilijk om mijn
grote plannen te laten varen maar
soms kan het niet anders. Zo heb ik
een plan voor ambachtsscholen in
Afghanistan moeten laten gaan. Er
was op dat moment een te hoog
risico dat er bommen op werden
gegooid, omdat ze door westerlingen
zouden worden gebouwd.''
5 Verhuur een lemen hut
,,Een beetje creativiteit is wel zo
handig als je geld wil ophalen voor
een goed doel. Zo hebben we met de
Sunday Foundation ooit bedacht om
voor 7500 euro reizen naar een lemen
hut in de jungle van Sierra Leone aan
te bieden aan zakenmensen die
normaal naar St. Tropez gaan. Het
motto: 'het kost een paar centen maar
dan heb je ook niks'. Of het liep? En
of. We hebben al zo'n dertig mensen
gehad en er zullen er zeker meer
volgen.''
6 Wees geen gekke Henkie
,,Ik ben een blij ei maar naïef
ben ik niet. Ik heb vroeger veel over
ontwikkelingsprojecten geschreven
en weet precies waar het fout kan
gaan. En ik ben natuurlijk vijftien
jaar hoofdredacteur van De
Straatkrant voor daklozen geweest.
Daar had ik dag in dag uit te maken
PASPOORT
met mensen die bij de dag leven en
dat is in Afrika ook zo. Dat betekent
dus dat ik een aannemer voor een
school nooit op dag i uitbetaal, want
dan is het: geld weg, aannemer weg.
Nee, ik betaal in porties uit en ik laat
bewoners meewerken: het moet iets
van iedereen worden.''
7 Rijd een oud barrel
,,Herinner je je nog dat
schandaal? Van die manager die bij
Foster Parents Plan 18.000 euro per
maand verdiende voor een
driedaagse werkweek? Dat kan dus
niet. Als je voor een goed doel werkt,
gaat dat niet samen met een dik
salaris. Ik leef zelf van de
journalistiek en doe mijn projecten
in Afrika als vrijwilliger. Het scheelt
dat ik niet om luxe geef. Ben nog
altijd heel blij met mijn oude barrel,
een Panda uit 1988.''
8 Do as the locals do
,,Als je in arme landen wil
helpen, kan je niet overdag met een
dikke SUV door de dorpen scheuren
en 's avonds in een hotel van 100
dollar in de stad slapen. Nee, je moet
opgaan in de community, slapen in
een hut. Dan krijg je een klik, dan zie
je wat nodig is. Soms is dat iets
simpels. In een dorp in het noorden
van Sierra Leone hebben we de
mannen visnetten gegeven en de
Voor maar tienduizend
euro hebben we een
hele gemeenschap van
de geeuwhonger gered
vrouwen een microkrediet om de vis
te verhandelen. Voor maar
tienduizend euro hebben we een
hele gemeenschap van de
geeuwhonger gered én zelfredzaam
gemaakt.''
9 Stuur geen kleren naar
Afrika
,,Met goede bedoelingen kan je veel
verkeerd doen. Neem van die
mensen die tweedehandskleding
inzamelen voor Afrika. Ja, die kleding
is gratis, maar dan.Dan moet het
zeetransport betaald worden, moet
de douane vaak worden omgekocht,
moet vervoer worden geregeld en
dan is die kleding dus eigenlijk al
superduur. En dan wordt die kleding
ook nog eens uitgedeeld op een plek
waar een van de weinige beroepen
kleermaker is. Geef mensen
naaimachines en stof. Dan kunnen ze
het zelf maken.''
Waarom zijn de
bananen krom
,,Mensen willen altijd weten waaróm
ik dit allemaal doe maar zelf interes
seert dat me totaal niet. Voor mij is
alleen belangrijk dat ik het doe en dat
er in Sierra Leone nu 350.000 men
sen in onze projecten zitten.''
woensdag 31 maart 2021
GO
Tien lessen van een
onverbeterlij ke wereldverbeteraar
Eefje Oomen
Rotterdam
Sander de Kramer (foto links) en zijn pa (rechts) in Afrika. prvefoto's
Sander de Kramer
(Rotterdam, 18
mei 1973), is
columnist bij de
Telegraaf, auteur
'Van Miljonair tot
Krantenjongen',
presentator bij
KRO-NCRV Ont
ving Rotterdamse
Laurens-penning
(2009) en Majoor
Bosshardt Prijs
(2013), en krijgt
vandaag de Four
Freedoms Award
voor Sunday
Foundation (SF) in
Sierra Leone.
SF haalt kindslaven
uit mijnen, bouwt
scholen, regelt
werk voor gehandi
capten en micro
kredieten voor
oorlogsweduwen.
Net verschenen
boek over De Kra
mer: 'Welcome to
the Jungle'.
