niet veel)
Onder politici
De splinterpartijtjes zullen
vooral met zichzelf bezig zijn
We moeten
minder bezig
zijn met de
waan van
de dag en
meer met
controleren
Langstzittende Kamerleden
Top 10 dagen
PVDA
ook meer Kamerleden met een
exacte opleiding. In 2017 werd nog
geklaagd over het handjevol bèta's
in de Kamer, terwijl hun kennis
best van pas komt nu Pfas, stikstof
Enschede en CO2-uitstoot een steeds belangrij-
ker rol in de Haagse politiek spelen. De
Kamer krijgt in ieder geval versterking
van een bouwkundige, chemicus en lucht
en ruimtevaarttechneut.
Mbo'ers moet je daarentegen met een
lampje zoeken, dat zijn er een handje vol.
Wél nieuw in de nieuwe Kamer: een oud-juf
en een verpleegkundige. Maar zij leggen het in
aantal af tegen de zoveel Kamerleden die - net
als Heerma - al voor hun Kamerlidmaatschap
op of rond het Binnenhof werkzaam waren,
als beleidsmedewerker, voorlichter of politiek
assistent. Dat zijn er zo'n 23, meest VVD'ers.
Zittenblijvers
Er zijn nog altijd meer zitten-
blijvers dan nieuwkomers,
maar ervaring neemt nauwe
lijks toe (de gemiddelde zit
tingsduur stijgt van 4 jaar en
een maand naar 4 jaar en drie
maanden), nog altijd zijn er
meer zittenblijvers dan
nieuwkomers. Heerma, sinds
2012 actief, is daarop geen uit
zondering. Bij de PVV en de
SP zijn zelfs helemaal geen
nieuwe Kamerleden te vinden.
Ook zijn de meeste Kamerleden net als
Heerma wit. In totaal hebben 22 Kamerleden
een migratieachtergrond, van Polen tot Ma
rokko en van Israël tot Turkije. Terug van weg
geweest zijn de Kamerleden van kleur: Sylvana
Simons (Bijl) en Raoul Boucke (D66) werden
in Suriname geboren. Don Ceder (Christen
Unie) is van Ghanese/Surinaamse komaf. En
PvdA'er Habtamu de Hoop werd geboren in
Ethiopië. Ook het Caribisch deel van het Ko
ninkrijk is vertegenwoordigd: Jorien Wuite
(D66) komt van Sint Maarten. GroenLinkser
Kauthar Bouchallikht wordt het eerste Kamer
lid dat een hoofddoek draagt.
59
Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft elke week over wat er speelt in Den Haag.
Deze week: zorgen over de versplintering van de Tweede Kamer.
De afgelopen dagen werd
er volop gesjouwd met
verhuisdozen in het
Tweede-Kamerge
bouw. SP-Kamerlid
Ronald van Raak zit inmiddels in
een lege kamer. Dinsdag wordt er
van hem en van dik zestig andere
Kamerleden afscheid genomen.
De dag erna wordt de nieuw geko
zen Kamer geïnstalleerd.
En daar zitten behalve veel
nieuwkomers ook veel partijen in.
Zeventien in totaal, een record. En
het zullen er nog meer worden als
de Nederlandse traditie zich
voortzet en Kamerleden zich de
komende jaren afsplitsen en zelf
standig verder gaan.
,,Zorgelijk'', vindt Van Raak
(veertien jaar ervaring) die ver
splintering. Het ondermijnt de
kracht van het parlement. ,,De
kracht van de Kamer is het collec
tieve geheugen en dat verdwijnt
voor een groot deel. En de kracht
van een individueel Kamerlid is
onderzoek doen. Daar moet je tijd
voor kunnen maken. Dat is lastig
als je onderdeel bent van een
kleine fractie. Daar komt bij dat
zeker kleintjes vooral bezig zullen
zijn met zich te profileren. Zij zien
het parlement als een podium om
zichzelf voor het voetlicht te bren
gen. Maar je zit er om het kabinet
te controleren.''
Extra zorgelijk vindt Van Raak
het dat door de versplintering de
meeste grotere partijen in de rege
ringscoalitie zullen komen. ,,De
controle moet dan vooral van de
kleintjes in de oppositie komen.''
Die profilering waar Van Raak
voor waarschuwt, is geen onge
gronde angst. Veel nieuwe partijen
zijn verkozen op één thema. Hun
achterban verwacht dat ze hard
opkomen voor dat deelbelang. De
ervaring leert waar dat toe leidt:
nog meer felle debatjes waarin
Kamerleden elkaars verschillen
uitvergroten, daar filmpjes van
maken en die vervolgens versprei-
den om te laten zien hoe goed ze
toch bezig zijn.
Spektakel, maar het is geen op
lossing voor het probleem waar na
de toeslagenaffaire door meerdere
partijen op werd gewezen: we
moeten minder bezig zijn met
spoeddebatjes en de waan van de
dag en meer met het controleren
van wetten. Pakken ze wel recht
vaardig uit? Werken ze wel?
Even verderop in het gebouw
heeft Caroline van der Plas van de
Boer Burger Beweging (BBB, foto)
een tijdelijke ruimte toegewezen
gekregen. Ze erkent dat ze straks
als eenmansfractie niet alle wetge
ving van departementen even
goed zal kunnen volgen. ,,We zul
len ons vooral moeten richten op
die dingen die voor onze achter
ban van belang zijn, zoals land
bouw en economische zaken.'' Om
toch ook bij vergaderingen over
andere onderwerpen een inbreng
te kunnen hebben, hoopt ze op sa
menwerking met andere fracties
en op hulp van partijgenoten. ,,Zo
heeft een van onze kandidaten
verstand van defensie.''
Toch hoeft versplintering geen
probleem te zijn. Volgens politico
loog Ingrid van Biezen (Universi
teit Leiden) is het een voordeel dat
de onvrede van kiezers makkelijk
een plek krijgt in de vergaderzaal.
,,In andere landen waar nieuwe
partijen minder makkelijk wor
den verkozen, heb je gro
tere partijen met ru
ziënde flanken. Dat maakt de
boel niet per se stabieler, kijk naar
de onrust in de Republikeinse par
tij in de VS.''
Probleem is volgens haar niet
zozeer de hoeveelheid nieuwe par
tijen, maar de polarisatie in de po
litiek. Er zijn steeds meer partijen
aan de flanken die vooral hun
idealen uitdragen. Maar roepen is
makkelijker dan compromissen
sluiten. ,,Zolang de middenpar
tijen standhouden en het land be
stuurd wordt, is het helemaal niet
erg als er nieuwe partijen opstaan
die zeggen: 'denk eens wat meer
aan de boeren', zoals BBB. Maar als
het midden uitholt omdat de flan
ken te groot worden, wordt het
wel een probleem. Want veel van
die flankpartijen willen niet rege
ren of ze zijn te extreem voor an
deren om mee samen te werken.''
Het is een probleem dat niet al
leen in Nederland speelt. Duits
land kende een moeizame forma
tie door de opkomst van de AfD.
Italië kent een lange traditie van
partijen die zich tegen het systeem
keren. Regeringen moesten altijd
gevormd worden uit een klein
groepje middenpartijen. Uiteinde
lijk werd uit arren moede het kies
stelsel aangepast.
Ingrid van Biezen wijst erop dat
het probleem van de gebrekkige
controle al speelde
vóór de versplintering.
Dichtgetimmerde
regeerakkoorden, te
weinig ambtelijke
ondersteuning voor
Kamerleden, groei
ende profïlerings-
drang van Kamer
leden uit
angst anders
niet herkozen
te worden -
het speelt al
jaren. „Maar de
toename van al
die eenmans
fracties helpt na
tuurlijk niet."
AR!°N
GO ZATERDAG 27 MAART 2021
1 Kees van der Staaij
2 Khadija Arib
3 Geert Wilders
4 Pieter Omtzigt
5 Jasper van Dijk
6 Dion Graus
7 Martin Bosma
8 Tony van Dijck
9 Raymond de Roon
10 Renske Leijten
SGP
8345
8254
PVV
8183
CDA
6373
SP 5228
PVV 5228
PVV 5228
PVV 5228
PVV 5228
SP 5116
Mannen zijn nog in
de meerderheid, maar
in de nieuwe Tweede
Kamer komen 59 vrou
wen. Het percentage
vrouwen stijgt daar
mee van 31 procent
naar 39,3 procent.
Vrouw
Nieuw
Kamerlid
Reeds
in kamer
FOTO ROBIN UTRECHT
'tshuis
