mnnnii
van de Nederlandse ambassadeur
14
datje grijpt.
Ik heber
een klik mee
Even thuis. In Groningen. Om zijn gezin te omarmen
en de accu op te laden. Het ambassadeurschap in Irak
weegt zwaar. „Maar het geeft zo veel voldoening'', zegt
Michel Rentenaar, 'onze man' in Bagdad.
Voor een Nederlandse am
bassadeur in Irak is het
vaak afzien. Het is een be
staan zonder gezin, luxe
en rust. Michel Rentenaar
(58), sinds vorig jaar zo
mer werkzaam in Bagdad,
woont en werkt met zijn twaalf medewer
kers op een afgeschermd terrein met bewa
king. Het dak weerstaat inslagen van mor
tieren. Douche en toilet deelt hij met ande
ren. Zijn privéruimte - inclusief bed, meet 3
bij 4 meter.
Rentenaar heeft er lak aan. Hij spreekt
vloeiend Arabisch. Hij heeft gewerkt in an
dere crisisgebieden, waaronder Afghanistan
en de Palestijnse gebieden en zit ook in Irak
op zijn plek. Het enige nadeel is dat hij er zit
zonder zijn gezin. Uit veiligheidsoverwe
gingen. Daarom vliegt hij geregeld naar Ne
derland, om een paar weken zijn gezin te
omarmen. ,,En om de accu op te laden'', zegt
'onze man' in Bagdad, gezeten op een
bankje in het Martinikerkhof. ,,Dit is mijn
favoriete plekje. Ik voel me hier ongelooflijk
Hollands, kom hier helemaal tot rust.''
Terug naar Irak. ,,Het is een land dat je
grijpt. Ik heb er een klik mee. Ik heb altijd
met plezier gewerkt in dit soort ingewik
kelde landen.'' Rentenaar geniet nog na van
zijn eerste reizen door Irak, weg uit de vei
ligheidszone in Bagdad. ,,Het land is niet al
leen de hoofdstad. Dus als het kan moet je
op pad. Door corona kon dat niet. Dat leidde
tot een soort depressieve toestand op de
ambassade. Niets mocht en kon, terwijl di-
plomatie vooral mensenwerk is. Dus ik zei
op mijn allereerste werkdag 'ik wil dat jullie
coronatafels kopen'. Lange tafels voor in de
tuin waardoor mijn Iraakse gasten veilig aan
de ene kant kunnen zitten en ik aan de an
dere kant. De 'Dutch coronatables' gingen als
een lopend vuurtje door Bagdad. Zelfs de
president vroeg ernaar toen ik mijn geloofs
brieven aanbood.''
De gesprekken in de ambassadetuin ga
ven de energie om ook buiten Bagdad af
spraken te maken. In Najaf, Mosul, Erbil,
vluchtelingenkampen. Rentenaar: „Overal
hanteerden we een strak coronaschema. Ik
werd op een gegeven moment de coronadic
tator genoemd.''
Konvooi
Rentenaar gaat met een gewapend konvooi
op pad. „Islamitische Staat is nog steeds ac
tief. Vooral in de soennitische driehoek in
het noorden.'' Mede daarom draagt Neder
land bij aan de wederopbouw van het vei
ligheidsapparaat. ,,We leiden politieagenten
op, geven adviezen. Honderddertig Neder
landse militairen beschermen het vliegveld
van Erbil. Het gevaar zal minder worden als
het mensen beter vergaat, dan heeft IS min
der draagvlak. Mensen willen toch vooral
een betere toekomst voor zichzelf en hun
kinderen.'' Volgens de ambassadeur worden
jongeren de sektarische verdeling tussen
sjiieten, soennieten en Koerden ook zat, on
der het motto 'we zijn allemaal Irakees, we
moeten loslaten wat ons verdeelt'.
Met de rondreis stapelde de nuttige infor
matie zich snel op. In Najaf, het grootste sji-
itische heiligdom, sprak de ambassadeur
met ayatollah Basheer al-Najafi. ,,Dan ver-
wacht je een zwaar religieus verhaal, maar
het gesprek was heel praktisch gericht. Al-
Najafi zei dat alles draait om het herstel van
de economie. Als we stabiliteit willen moe
ten er banen komen.'' Dat is zeker in het be
lang van jongeren. ,,70 procent van de veer
tig miljoen Irakezen is jonger dan 30. Als je
die geen perspectief biedt dan gaan ze of
rechtsaf, richting extremisme, of linksaf,
met een onzekere migratiereis richting Eu
ropa. In beide gevallen raakt dat kernbelan-
gen van Nederland.''
Buiten Bagdad zocht Rentenaar naar
mensen die het verschil willen maken. Hij
kwam ze volop tegen, zoals in Mosul, de ge
wezen hoofdstad van Islamitische Staat die
bij de herovering gedeeltelijk is verwoest.
,,Ik bezocht daar start-ups, ontmoette jonge
mensen met geweldige ideeën. Onder wie
een vrouw die een methode ontwikkelde
om met behulp van virtual reality, met zo'n
scherm op je hoofd, tandartsles te geven.''
Dat Irakezen met Nederlandse hulp voor
uit worden geholpen, staaft de ambassadeur
met aansprekende voorbeelden. ,,In Iraaks
Koerdistan bezocht ik een boer die met
onze hulp cherrytomaten teelt. Zoiets
schept meteen banen. We hebben laatst 380
geiten naar de regio geëxporteerd. Een boer
gaat er ijs maken van geitenmelk.''
Tuinbouw
Nogal wat bestuurders en jongeren hebben
in Nederland gewoond, hebben daar kennis
opgedaan. Van de minister van Buiten
landse Zaken, Fuad Hussein, tot de jonge ei
genaar van winkels met tuinartikelen. ,,Hij
leerde in de buurt van Rotterdam van alles
over tuinbouw. Bij terugkeer in Irak dacht
hij 'dat kan ik ook'. We hebben hem gehol
pen door risico af te dekken met een verze
kering. Nu leidt hij de keten Gardenia. Als je
er binnenloopt, waan je je in een Neder
landse Intratuin.''
De Nederlandse kennis over land- en
tuinbouw en over waterbeheer is in Irak ui
terst welkom. ,,Zeker voor het platteland
waar de armoede het grootst is. Hoe verder
je van een rivier zit, hoe minder water en
minder ontwikkeling. Om die ongelijkheid
te bestrijden helpen we bij de opzet van
modelboerderijen waar je ook in droge ge
bieden van alles kunt laten groeien. Hon
derden Irakezen hebben onderwijs gevolgd
in Wageningen en bij het IHE Delft Institute
for Water Education."
De ambassadeur hamert erop dat ontwik
kelingshulp geen weggegooid geld is. ,,We
gooien niets over de balk. In Koerdistan ver
dienen we aan de ontwikkelingshulp. Daar
moeten we in andere delen van Irak ook
naartoe. Daarom is het zo belangrijk dat de
rest van Irak net zo veilig wordt, opdat eco
nomische groei overal stabiliteit en rust
brengt en de Irakezen verder kunnen.''
woensdag 24 maart 2021
GO
Hans van Zon
Groningen
De Nederlandse ambassadeur Michel
Rentenaar op bezoek bij geestelijken in
Najaf en bij Nederlandse militairen bij het
vliegveld van Erbil. fotos ministerie van bz
