In onzekere tijden willen veel kiezers
geen politieke experimenten. Liever
kiezen ze iemand met ervaring.
Wat Marco Borsato kan leren van Mark Rutte:
'sorry' zeggen kun je tot kunst verheffen
De versplintering van de Tweede Kamer toont
aan dat er wel degelijk onvrede sluimert
Dat kiezers Rutte tel
kens zijn fouten vergeven,
komt volgens imagodes-
kundige Zabeth van Veen
doordat kiezers het ver
schil begrijpen tussen
eindverantwoordelijk zijn
als premier en persoonlijk
dingen fout doen. ,,Zo
blijven ook alle fouten in
de aanpak van de corona-
crisis niet aan hem per
soonlijk kleven.''
Daarbij zegt Rutte op
een slimme manier
'sorry'. Zonder omwegen,
zonder te wijzen naar an
deren. En door er energiek
aan toe te voegen dat het
probleem zal worden aan
gepakt. ,,Daar houden
mensen van. Want uitein
delijk willen we van poli
tici dat ze met oplossin
gen komen.''
Rutte heeft het 'sorry'
zeggen zó tot kunst ver
heven, dat hij zelfs excu
ses aanbiedt voor dingen
die niet echt fout gingen.
Zo ging hij in de cam
pagne van 2017 diep door
het stof voor zijn verbro
ken belofte van 1000 euro
voor iedere werkende Ne
derlander. Lang verde
digde hij zich met de be
rekening dat die belofte
voor een groot deel was
ingelost. Door verhoging
van de arbeidskorting
gingen vooral lagere inko
mens er tot 900 euro op
vooruit.
Maar toen andere par
tijen erop bleven hameren
dat de VVD een belofte
had verbroken, wisselde
Rutte van strategie. Hij
deed een mea culpa en
sloeg zijn critici een wa
pen uit handen. Van Veen:
,,Door sorry te zeggen haal
je het vuur uit de discus
sie. Zeker als je je fout niet
probeert te relativeren,
zijn anderen snel bereid te
geloven dat je van plan
bent je te verbeteren.''
Er is ook geen Neder
lander die vindt dat poli
tici nooit fouten mogen
maken. Al je er maar eer
lijk over bent en ze pro
beert te herstellen. ,,Hoe
het niet moet, is zoals
Marco Borsato vorige
week sorry zei voor zijn
vreemdgaan", zegt Van
Veen. ,,Hij deed dat vol
zelfmedelijden en zei hoe
zwaar hij het had gehad.
Dan denken mensen: ja
hallo: je hebt hartstikke
veel geld en hebt zelf je
huwelijk verpest. Rutte
maakt die fout nooit. Hij
stelt zich nederig op en
zegt er bij dat het niet om
hem gaat maar om ande
ren die gedupeerd zijn
door zijn fout, zoals met
de toeslagenaffaire."
Zijn we dan allemaal te
vreden of behoudend?
Natuurlijk niet. Een
groot deel van de kie
zers ervaart Nederland
helemaal niet als een
'gaaf land'. Zoals je op
grond van de uitslag kunt
volhouden dat de rege
ringspartijen een man
daat kregen om door te
gaan, kun je ook kijken
naar de versplintering van
de Tweede Kamer.
Dat er straks een re
cordaantal van 17 partijen
aantreedt, is een teken
van groeiende onvrede.
Elke nieuwe splinterpartij
leeft deels op onvrede bij
een groep kiezers. On
vrede over racisme (Bijl)
of juist over immigratie
(JA21). Onvrede over het
lot van de boeren (BBB) of
over een te eurosceptische
koers (Volt). En Forum
voor Democratie vervier-
dubbelde onder Thierry
Baudet van twee naar acht
zetels door de hele cam
pagne te hameren op de
onvrede onder Nederlan
ders over de coronalock-
down.
Politicoloog Tom van
der Meer waarschuwt al
jaren voor de crisis bij de
gevestigde partijen. Een
groeiend aantal mensen
voelt zich niet meer verte
genwoordigd, zo be
schreef Van der Meer in
zijn boek Niet de kiezer is
gek. Deze groep mensen
die zich niet meer thuis-
voelt bij de traditionele
clubs, vestigen hun hoop
op nieuwkomers.
Gemiddeld zijn wij Ne
derlanders nog steeds een
tevreden volkje. ,,Maar
onder de oppervlakte ver
andert er soms meer dan
je denkt'', zegt Den Rid
der van het Sociaal Cultu
reel Planbureau. De afge
lopen jaren zijn ook meer
mensen pessimistisch
over de kant die het met
het land opgaat, dan dat er
mensen optimistisch zijn.
Er zijn zorgen over verlies
van identiteit, de grote
onderlinge verschillen
tussen mensen. Maar ook
over thema's als het on
derwijs en de gezond
heidszorg.
En zo kunnen meerdere
dingen tegelijkertijd waar
zijn. Politici die op basis
van de verkiezingsuitslag
roepen dat dé kiezer heeft
gesproken, moeten
daarom worden gewan
trouwd. Daarvoor is de
uitslag te ingewikkeld.
Den Ridder: ,,Dat mensen
nu kiezen voor leider
schap, kan heel goed sa
mengaan met de wens
voor verandering. Of juist
niet. En wie voor een
nieuwe partij stemt, hoeft
niet per se te vinden dat
het verkeerd gaat met het
land. Of juist wel.''
GO ZATERDAG 20 MAART 2021
vooral leiderschap telt
Als je vier keer achter el
kaar verkiezingen wint,
kun je iets wat anderen
niet kunnen. Veel kie
zers waarderen in Mark
Rutte zijn werklust en
zijn optimisme, óók
mensen die niet op hem
stemmen. Daar komt bij
dat Rutte als geen ander
de kunst van het 'sorry'
zeggen beheerst. Ook in
deze campagne weer.
Mark
Rutte
(VVD),
ervaren
premier
in crisis
tijd.
FOTO ANP
