I
3
Bloedspannend: verkiezingen en de coronatest
U
7
CORONA BIJWERKINGEN VACCIN
Duivels dilemma: als een aantal mensen na hun prik ernstige
bijwerkingen krijgt, stop je dan met vaccineren? Doorgaan kan
levens kosten, maar stoppen ook. Om te beslissen 'móet je uit
zoeken wat aan de hand is', zegt hoogleraar Annelien Bredenoord.
Dus ja, door te stoppen heb je aan
de ene kant de gezondheidsschade
en de verloren levens, omdat mensen
nu langer op hun prik wachten. Je
hebt de economische schade, en de
gevolgen van het langer dichthouden
van de maatschappij. ,,De prijs is
hoog.'' Tegelijk heb je aan de andere
kant ook die bijwerkingen, waarvan
je toch wilt weten hoe ernstig ze nu
zijn, hoe vaak ze precies voorkomen
en of ze verband houden met het toe
dienen van het vaccin. ,,Als je dat
soort signalen hebt, is het goed om
de boel op pauze te zetten. Je moet
echt serieus uitzoeken wat er aan de
orele afwegingen en
ethische discussies,
zegt Annelien Breden-
oord, doen altijd een
beetje pijn. ,,Wat je
ook kiest, het is een ingewikkelde be
slissing.'' Wat dat betreft is de situa
tie omtrent het AstraZeneca-vaccin
voor de medisch-ethicus die Breden-
oord van professie is, een uiterst inte
ressant geval. Al geeft ze direct toe
dat ze er ook als privépersoon meteen
een gevoel bij had, toen zondag be
sloten werd tot het tijdelijk stoppen
met prikken. ,,Ik schrok, en was te
leurgesteld. Want elke dag dat we
niet vaccineren, verliezen we men
senlevens."
Maar, zegt ze even verderop in het
gesprek, als het al over een ander on
derwerp gaat: een eerste intuïtieve
reactie komt vaak voort uit emotie.
,,En veel emoties zijn gebaseerd op
vooroordelen. Daarom is het verstan
dig om vervolgens ook te reflecteren
op je emoties.''
Bredenoord, hoogleraar Ethiek van
Biomedische Innovatie aan de Uni
versiteit Utrecht en senator voor D66,
komt nS die reflectie tot de conclusie
dat het tijdelijk stoppen met vaccine
ren 'niet meer dan terecht' was. In dit
gesprek probeert ze ons te gidsen
langs alle belangen die je moet afwe
gen in een moeilijk geval als dit.
Zondag besloot de Nederlandse over
heid om het toedienen van dat vaccin
tijdelijk te staken. Reden was dat een
aantal gevaccineerden te maken
kreeg met een zeldzame combinatie
van kleine bloedstolsels en een ver
laagd aantal bloedplaatjes in het li
chaam. De Europese medicijnwaak
hond EMA concludeerde gisteren de
finitief dat het veilig is om door te
gaan met prikken, hoewel er sprake
is van 'een piepkleine kans op een
complicatie waarvan niet is uit te
sluiten dat deze door het vaccin
wordt veroorzaakt'.
Consequenties
Het tijdelijk stopzetten van M
de campagne heeft hoe /J
dan ook consequenties Vk
gehad, stelt Bredenoord, 'w
die uitlegt dat de om
standigheden waaron
der het besluit geno
men moest worden
uniek zijn. „Het gaat
hier niet om een
normaal medisch-
wetenschappelijk
onderzoek, waar
bij je de tijd hebt,
en van tevoren
een evaluatie
moment af
spreekt. Het gaat
om een massavac-
cinatiecampagne
voor een heel groot maat-
hand is. Het
succes van
zo'n cam
pagne valt of
staat met het
vertrouwen in
de vaccins.''
Mensen die
de AstraZe-
neca-prik krij
gen, legt Bre
denoord uit,
kunnen niet
voor een vaccin
van een andere
fabrikant kiezen.
„Mensen nemen
op basis van
geïnformeerde
toestemming
deel aan het pro
gramma, zoals
dat heet. Dan
vind ik het fair dat mensen weten: bij
dit vaccin heb ik een licht verhoogd
risico op deze en deze bijwerkingen,
al lijkt het in dit concrete geval echt
om een zeer kleine kans te gaan. Leg
er dan bij bijvoorbeeld trombose
klachten ook bij uit dat je die bij het
slikken van de anticonceptiepil eve
neens kunt hebben. Dan kunnen
mensen zelf een afweging maken."
Risico
Of mensen uiteindelijk bereid zijn
een risico te nemen, is een individu
ele keuze. „Risico bestaat uit twee
onderdelen: de kans en de ernst. In
het geval van dit vaccin dus de kans
dat je een bijwerking krijgt, en de
ernst van die bijwer
king. Bij een lichte
bijwerking die heel
vaak voorkomt, kan
de afweging die ie
mand maakt anders
uitpakken dan bij
een ernstige bijwer
king die maar heel af
en toe voorkomt. En
iedereen is verschil
lend: ik zou nooit
gaan bungeejumpen,
want ik ben heel
bang dat er mis
schien wat gebeurt. Iemand anders
neemt dat risico.''
In het geval van het vaccin is het
ook van belang dat je de risico's op
een eventuele bijwerking moet afzet
ten tegen die van een Covid-19-be-
smetting. ,,En dus niet tegen een ver
koudheidje. Maar ook deze afweging
kan van persoon tot persoon ver
schillen. Voor jezelf is een eventuele
besmetting waarschijnlijk minder
bedreigend dan voor je ouders.''
Wat nou als je volgende week weer
iets anders ontdekt bij tien of vijftien
gevaccineerden? Stoppen we dan
weer met vaccineren? Hierin zullen
we moeten vertrouwen op de exper
tise van de instituties die daarvoor
zijn aangewezen, stelt Bredenoord. In
Nederland is dat bijvoorbeeld het
College ter Beoordeling van Genees
middelen. Gegeven de grote gevolgen
die de coronapandemie voor de sa
menleving heeft, zegt de Utrechtse
hoogleraar, moeten de autoriteiten
echt sneller dan snel tot hun besluit
komen. ,,Echt iedere dag telt. Ik snap
dan ook niet zo goed dat er meteen
gesproken werd over een termijn van
twee weken. Hoe eerder er duidelijk
heid is, hoe beter. Daarvoor moet al
les in het werk worden gesteld.''
IN QUARANTAINE
DAG 370
We zitten weer in een mini-
lockdown die de recalcitran-
tie in de familie een beetje
naar boven haalt. Baldadigheid is mis
schien een beter woord. Ik kom net
van een klein kussengevecht op de
thuisschool, dat begon omdat de on-
derwijzeres van dienst een van de
kleintjes betichtte van slampamperij
bij het rekenen. Dat nam de beschul
digde niet en voor we het wisten was
het joelen, schreeuwen en hollen. Tot
ik gebeld werd door mijn werk en nog
geheel in kussengevechtstijl schreeu
wend de telefoon opnam. 'ROB! Oh,
sorry.'
Omdat de kleintjes aan het snotte
ren gingen en ook ik me niet helemaal
goed voelde, deden we een coronatest
en nu zitten we als familie voorname
lijk thuis af te wachten tot we verder
mogen. School, werk, spelen, het vindt
weer allemaal binnen deze vier muren
plaats. Gelukkig hadden we de bood
schappen al binnen.
Inmiddels is de situatie ten goede
gekeerd, wat onze baldadigheid ver-
klaart. De kleintjes snotteren nog wel
een beetje, maar verder mankeert hun
niks. Ook ik voel me weer beter. Maar
als je eenmaal in die molen van de co
ronatest zit, mag je d'r niet zomaar uit
stappen. We moeten afwachten tot de
officiële uitslag binnen is. Een beetje
absurd voelt het wel. Maar ja.
Gelukkig valt er ondertussen van al
les te beleven, zelfs op televisie, met de
verkiezingen en de bloedspannende
nasleep. Zo'n uitslagenavond op de
bank, het is toch altijd weer een bele
venis vol onverhoopte en gehoopte
ontwikkelingen. Die laatste jammer
genoeg altijd wat minder dan die eer
ste. En emoties hè. Als bij de beste
voetbalwedstrijden.
Op zeker moment kwam de oudste
naar beneden. Kon niet slapen. Ach, ze
Een mini-
lockdown
die de
recalci-
trantie in
de familie
een beetje
naar boven
haalt
hoefde toch niet op de fiets naar school
de volgende morgen, dus lag ze even
later vanonder een dekentje de histo
rie mee te maken. Levende lessen
staatsinrichting, denk ik dan maar.
Tja, en ondertussen maar wachten
op het belletje dat ons bevestigt wat
we al weten. Normaal wil ik m'n tele
foon wel eens her en der laten slinge
ren, maar nu gaat-ie dus mee naar de
raarste plekken. Hij zal maar eens af
gaan terwijl je niet in de buurt bent. Je
weet dat het een kafkaiaanse speur
tocht wordt om zo'n uitslag alsnog te
achterhalen.
vrijdag 19 maart 2021
GO
'Prik pauzeren
was terecht, nu
doorgaan ook'
schappelijk probleem. Iedereen kijkt
mee. In Nederland en wereldwijd."
Sander van Mersbergen
Utrecht
J
Het tijdelijk stopzet
ten heeft consequenties
gehad, zegt hoogleraar
Annelien Bredenoord.
„Morele afwegingen en
ethische discussies
doen altijd pijn."
FOTO'S ANP, AFP
Frank
Poorthuis
Frank Poorthuis schrijft dagelijks
over het gezinsleven tijdens corona.
We hebben alle columns van het
eerste jaar gebundeld. Als u me
mailt krijgt u een antwoord met een
directe link om het boek te kopen:
frankpoorthuis@dpgmedia.nl
