Horeca roept om perspectief
Detailhandel wil regie van
kabinet op winkelgebieden
II
ECONOMIE 25
Verwachting: 10 procent leegstand in2022
WOERDEN De nieuwe Tweede
Kamer moet horecaonderne
mers perspectief bieden en voor
de volle 100 procent compense
ren voor geleden schade als ge
volg van de coronacrisis. Die op
roep deed Dirk Beljaarts, direc
teur van Koninklijke Horeca Ne
derland (KHN), gisteren nog
maals.
Wat de brancheorganisatie be
treft, kan de horeca met inacht
neming van de coronavoor
schriften gewoon veilig open.
Ook vindt de directeur dat er
veel beter geluisterd moet wor
den naar de noden van de onder
nemers. Volgens KHN hebben
horecaondernemers sinds het
begin van de crisis al zeker 5 mil
jard euro aan eigen geld en mid
delen in hun restaurants en cafés
gestoken om de crisis te overle
ven, terwijl de crisis niet aan de
sector is toe te schrijven.
De brancheorganisatie spande
onlangs een kort geding aan te-
Ondernemers
staken volgens KHN
5 miljard aan eigen
geld in overleven
gen de staat, omdat ze volledige
uitbetaling van de regeling om
trent vaste lasten wil. In die zaak
komt de rechter vandaag met een
uitspraak. Daarnaast loopt er ook
nog een bodemprocedure. Daar
mee hoopt de horeca te achter
halen waarop de maatregelen om
het coronavirus terug te dringen,
zoals de sluiting van de horeca,
nu precies zijn gebaseerd.
KHN vreest ook nog een reeks
rechtszaken van ondernemers
die huurkorting of andere rege
lingen willen afdwingen. Ook
hier is voor de politiek een rol
weggelegd, meent Beljaarts.
merken die er zijn, variëren van de
Hema tot Zara, van Lego tot nijntje
en van Victoria's Secret tot Jo Mo-
niro. 90 procent van de ruimte is
verhuurd, 85 procent nu ook echt
open.
Robèrt van Beckhoven - van
Heel Holland Bakt - gaat er zijn ei
gen bakkerswinkel beginnen. Die
komt vlak bij het hart van de food-
markt Fresh!, met een speciale
keuken waarin tv-chefs Mil-
juschka Witzenhausen en Hugo
Kennis twee keer per maand een
kookworkshop zullen gaan geven.
Bij dit alles komen ook een enorm
sportcafé, een bioscoop met tien
zalen, de kaasspecialist, een vis
boer, een slager, een toko, Primera,
reisbureaus, opticiens, drie super
markten en een Sneaker Store.
De enorme ruimte van 117.000
vierkante meter valt door het uit
gekiende ontwerp van toparchi
tect Roberto Meyer en zijn team
op z'n plek in Leidschendam. De
buitenkant van het complex komt
door de ronde vormen en de
'sluier' van witte kunststof over de
gehele bovenkant van de pui ner
gens massaal over. Binnen loop je
door verschillende 'avenues' naar
het spectaculaire middenplein.
De gebruikte kleuren zijn ge
dekt zwart en wit, en er zijn veel
natuurlijke materialen gebruikt.
Daardoor kunnen de winkels met
hun eigen kleuren en presentatie
schitteren. Overal komen ronde
vormen terug, onder meer in het
plafond van het middenplein met
zicht op de hemel. Zelfs als die
donkerblauw is en vol dreigende
regenwolken, maakt dat niet uit;
alles is overdekt.
Troef
De belangrijkste troef kunnen de
vierduizend gratis parkeerplekken
onder en bij de mall zijn. Nu de
detailhandel in de binnenstad van
Den Haag en elders aan de beade
ming ligt door de coronacrisis, zou
de Westfield Mall of the Nether
lands de 'patiënt' hiermee het laat
ste zetje kunnen geven. Van Twil-
lert gelooft dat niet. ,,Den Haag zal
na corona terugkomen als prach
tige binnenstad en dat geldt ook
voor andere steden. Deze mall
heeft landelijk bereik. We hebben
allemaal retail als fundament,
maar bieden een andere beleving.
Het is meer een alternatief dan een
directe concurrent.
,,Dat is voor ons voldoende. Je
ziet in het buitenland dat dit soort
malls tussen de 12 en 15 miljoen be
zoekers trekken. Onderzoeken
wijzen ook uit dat mensen bereid
zijn ervoor een uur in de auto te
zitten. Dus ze komen misschien
wat minder vaak, maar wel van
verder weg. Zo krijg je nog steeds
je aantallen bezoekers." Volgens
Van Twillert is berekend dat de
toevoerwegen die aantallen be
zoekers aankunnen. Daar zijn ook
al verkeersaanpassingen in meege
nomen voor over een paar jaar.
Volgens branchevereniging INre-
tail dreigt ondanks de steun voor
duizenden ondernemers met een
winkelpand een persoonlijk fail
lissement. Meer dan de helft van
de door INretail ondervraagde
winkelondernemers zegt per
soonlijk aansprakelijk te zijn. De
brancheclub noemt de uitkomsten
van de ledenpeiling alarmerend.
Ruim de helft van de onderne
mers gebruikt inmiddels eigen
spaargeld om te kunnen overleven
omdat coronamaatregelen ge
zonde bedrijfsvoering onmogelijk
Het gevaar is dat
winkelstraten
veranderen in
gatenkazen
maken, constateert INretail. Zo
spreken ondernemers pensioenre
serves aan, laten ze levensverzeke
ringen en lijfrentepolissen uitke
ren, sluiten ze persoonlijke lenin
gen af bij commerciële aanbieders
en nemen ze extra hypotheken op
woon- en winkelpanden.
De organisatie roept het kabinet
en banken opnieuw op hulp te
bieden door de winkels te herope
nen en door meer coulance te to
nen bij financieringsverzoeken.
Ook wil INretail zo snel mogelijk
uitbetaling van geld uit regelingen
die nog steeds niet of niet voor 100
procent zijn uitgekeerd en waarop
ondernemers wel recht hebben.
Om te voorkomen dat doodse
centra ontstaan, is het volgens Slob
zaak dat er verantwoord wordt
omgegaan met de krimp van het
aantal vierkante meters winkel
ruimte. ,,Vastgoedeigenaren zien,
zeker in de Randstad, een enorme
vraag naar woningen. Dat levert
nu meer geld op dan winkelvast
goed, dus de transformatie naar
woningbouw zal in snel tempo
doorgaan. Het gevaar ligt op de
loer dat winkelstraten veranderen
in gatenkazen. Dus in plaats van
compacte winkelgebieden, ont
staan gebieden met her en der een
winkel, afgewisseld met wonin
gen. Dat is niet aantrekkelijk voor
het winkelend publiek. Winkelen
heeft ook een belangrijke sociale
functie. Daarom moeten er op het
gebied van ruimtelijke ordening
duidelijke richtlijnen vanuit Den
Haag komen om gatenkaasscena-
rio's te voorkomen'', stelt Slob.
'Te veel oppervlak'
Ook directeur Eus Peters van de
Raad Nederlandse Detailhandel
zegt dat winkeliers, mede doordat
consumenten meer via internet-
winkelen, nu te veel oppervlak
hebben. Die ruimte kan wat hem
betreft ook worden gebruikt voor
woningen. ,,We moeten met el
kaar keuzes maken over hoe Ne
derland ingericht moet worden,
en daarbij is centrale regie noodza
kelijk. Werk aan de winkel dus
voor het nog te vormen kabinet.''
De gemiddelde leegstand in win
kelstraten was op 1 maart 7,5 pro
cent, ongeveer hetzelfde als een
jaar geleden. „Ondanks langdurige
sluitingen, sterk dalende bezoe
kersaantallen en een enorme toe
name van internetaankopen heeft
de markt zich - in ieder geval qua
leegstand - in de Covidcrisis rede
lijk staande gehouden'', zegt Gert-
jan Slob, directeur van onder
zoeksbureau Locatus.
Maar het lijkt een stilte voor de
storm. ,,De steunmaatregelen van
de overheid werken. Daarnaast is
er sprake van uitstel van belasting
betaling en soms ook huurbetalin
gen. Veel ondernemers hebben in
geteerd op hun reserves en er hoeft
straks maar iets te gebeuren en ze
vallen alsnog om. De verwachting
is dan ook dat de leegstand in de
winkelstraten verder zal oplopen,
zeker tot 10 procent in 2022. Maar
dat is waarschijnlijk nog te opti
mistisch. Daarom is het zaak dat
de overheid qua financiële steun
voorlopig een vinger aan de pols
houdt. Anders krijgen we echt een
kaalslag'', aldus Slob.
vrijdag 19 maart 2021
GO
en. FOTO ANP
shopper
- Gertjan Slob, Locatus
Den Haag
Om spooksteden te voorko
men, is het volgens retailorga-
nisaties als de Raad Neder
landse Detailhandel en Locatus
van belang dat het nieuwe kabi
net de regie pakt en actief gaat
meedenken over het herinrich-
ten van centrumgebieden.
Sanne Schelfaut
In winkelstraten in Eindhoven staan veel panden te huur. foto jean pierre reijnen
