Hongaarse premier klaar
met christendemocraten
Italië start met uitgifte
van het coronapaspoort
Spanje legaliseert als vierde
EU-lidstaat euthanasie
23
Kritisch rapport Amnesty International
De afspraak wordt afgezegd. Het
doet de Oeigoerse Rizwangul te
veel verdriet opnieuw te vertellen
over haar zoontje. Ze woont in Ne
derland en doet haar verhaal liever
in een video van Amnesty Interna
tional. Haar ervaringen, en die van
vijf andere Oeigoerse families,
worden vandaag wereldwijd be
licht door de mensenrechtenorga
nisatie. Amnesty wil daarmee nog
eens het menselijke drama bena
drukken in de tragedie van de Chi
nese moslimminderheid.
,,De laatste tijd is er veel aandacht
voor de Oeigoeren. Dat is positief
maar de neiging bestaat het te zien
als politiek spel. Voor die ruim een
miljoen Oeigoeren die vastzitten
is dat natuurlijk niet zo en al hele
maal niet voor die mensen die al
jaren niets van hun kinderen heb
ben gehoord'', zegt China-expert
Stijn Deklerck van Amnesty.
Rizwangul werkte in Dubai
maar toen ze in 2017 terug wilde
gaan naar China waarschuwde
haar familie haar niet te komen.
Een neef die net terugkwam uit
het buitenland was namelijk naar
'school' gegaan om te 'studeren'
hoorde ze: in de codetaal die veel
Oeigoeren gebruiken, betekende
dat waarschijnlijk dat hij naar een
'heropvoedingskamp' was ge
stuurd. Even later hoorde Rizwan-
gul van haar zus, die voor haar
zoontje zorgde, dat ze niet meer
moest bellen. Sindsdien heeft de
jonge vrouw geen contact meer
gehad met haar kind. De zus en
vrienden in Xinjiang laten niets
meer horen.
In een rapport vorige week van
de Amerikaanse niet-gouverne-
mentele organisatie Newlines In
stitute for Strategy and Policy con
stateren vijftig internationale ex
perts op het gebied van mensen
rechten, oorlogsmisdaden en in
ternationaal recht dat China ver
antwoordelijk is voor volken-
Contact met het
buitenland kan al
reden zijn voor een
heropvoedingskamp
moord, in strijd met het Genoci
deverdrag van de Verenigde Na
ties. Daarbij horen ook het schei
den van ouders en kinderen die
dan in staatsweeshuizen worden
onderwezen. Intimidatie en be
dreiging via familieleden, inclusief
van Oeigoeren die in Nederland
verblijven, is ook onderdeel van
dat verhaal. Deklerck: ,,Contact
met iemand in het buitenland kan
al een reden zijn waarom mensen
in een heropvoedingskamp wor
den opgesloten. Alleen daarom al
zeggen familieleden in Xinjiang
tegen mensen die hier verblijven:
'Stop met mij te bellen, want het is
niet veilig'. Dat is een verschrikke
lijke boodschap voor de mensen
daar maar ook voor degenen die
hier zijn. Ze moeten het soms ja
ren zonder nieuws stellen. Dit is
een schrijnende situatie. Het is
vaak heel moeilijk voor Oeigoeren
hier om te praten over wat er ge
beurt. Omdat ze bang zijn voor
zichzelf maar zeker ook voor wat
hun familie in Xinjiang riskeert.
Dit zijn zeer moedige en dappere
ouders die zich uitspreken. De
enige hoop die ze hebben is een
hereniging met hun kinderen.''
Vervolging
Inmiddels is de stapel rapporten
over de Oeigoeren torenhoog. In
2018 ontkende China nog het be
staan van de kampen nadat het
land er door de VN op was aange
sproken. Later werd erkend dat er
'educatieve centra' waren geweest
voor Oeigoeren maar dat 'iedereen
is afgestudeerd'. Nu ontkent de
Chinese regering de systematische
vervolging van de Oeigoeren en
geeft men weer een eigen draai aan
het verhaal. Bijvoorbeeld dat Oei
goeren alleen maar worden gehol
pen 'in het kader van armoedebe
strijding'.
Deklerck hoopt dat de Chinese
overheid de jongste kritiek ter
harte neemt. ,,Je ziet dat niet alleen
het Westen maar ook andere lan
den China in deze kwestie steeds
kritischer benaderen. Ik hoop dat
dat zal leiden tot meer openheid
en transparantie van de Chinese
regering en dat er VN-experts
worden toegelaten tot Xinjiang
voor onafhankelijk onderzoek.
Ook de komende Winterspelen in
China zijn een uitgelezen moment
om Peking aan te spreken over wat
er in het land gebeurt.''
BRUSSEL De partij van de Hon
gaarse premier Viktor Orban snijdt
de banden met de Europese chris
tendemocraten definitief door. De
stap maakt een eind aan de steeds
moeizamere samenwerking tussen
Orbans Fidesz en partijen als het
CDA. Die zaten meer en meer met
Orban, bij wie ze autoritaire trek
ken bespeuren, en zijn partij in hun
maag.
Fidesz stapte vorige maand al uit
de christendemocratische fractie in
het Europees Parlement, die op het
punt stond de Hongaren aan te pak
ken. Dat een van hen de Duitse
fractieleider Gestapomethoden
aanwreef, maakte de maat voor de
fractiegenoten vol.
Maar de Hongaarse regeringspar
tij bleef nog deel uitmaken van de
Europese politieke familie van
christendemocraten, de Europese
Volkspartij. Dat sloot een verzoe
ning en terugkeer in de verre toe-
komst nog niet uit, klonk het in
Brussel.
De EVP had Fidesz al geschorst,
maar werd het maar niet eens over
verdere stappen. Nu vindt de partij
het zelf'tijd om afscheid te nemen',
zo twittert Orbans minister van Fa
miliezaken. EVP-leider Donald
Tusk, die de Hongaren al langer lie
ver kwijt dan rijk was, is er niet rou
wig om. ,,Fidesz heeft de christen
democratie verlaten'', constateert
hij. ,,In werkelijkheid heeft zij dat al
vele jaren geleden gedaan.''
ROME De centrale Italiaanse re
gio Lazio, het gebied rond Rome,
voert morgen een vaccinatiebe
wijs in. Iedereen die gevacci
neerd is, kan een bewijs down
loaden van die inenting.
Op het bewijs komen, naast
naam en geboortedatum van de
persoon, het type vaccin te staan,
de partij waar die bewuste prik
uit kwam en de data waarop de
twee prikken zijn gezet. Ook
komt er op het document een
QR-code om de echtheid te veri
fiëren.
Downloaden is niet verplicht,
maar wordt door het regionale
bestuur wel aangeraden. Het
doel van het vaccinatiebewijs is
vooralsnog onduidelijk.
De Italiaanse premier Mario
Draghi wil op dezelfde voet
doorgaan met vaccineren, onaf
hankelijk van het oordeel van
EMA over het AstraZeneca vac-
cin. ,,Het is de enige uitweg uit
deze lange tunnel'', dat zei hij in
een speech in Bergamo.
Draghi sprak daar tijdens de
eerste nationale herdenking van
de Italiaanse coronaslachtoffers.
De vaccinaties met het Britse
vaccin liggen in Italië sinds afge
lopen maandag stil. ,,Meer doses
van het ene vaccin moeten de
vertragingen van andere farma
ceutische bedrijven compense
ren. We hebben nu duidelijke af
spraken gemaakt met bedrijven
die zich niet aan hun contract
houden.''
Even daarvoor had burge
meester Gori van Bergamo het
park, waar nu nog 100 jonge bo
men staan, maar waar er uitein
delijk 850 moeten komen, een
plek van bezinning en van hoop
genoemd. Een hoop die vooral
gevestigd is op snel verlopende
vaccinaties.
MADRID Spanje legaliseert eutha
nasie en hulp bij zelfdoding voor
volwassenen die ernstig of onge
neeslijk ziek zijn. Er zijn weinig
landen in de wereld waar dat moge
lijk is. In de Europese Unie kan dat
verder alleen in Nederland, België
en Luxemburg.
De legalisatie werd gesteund
door 202 parlementariërs. 141 leden
waren tegen, 2 stemden niet.
Rechtse en religieuze partijen zijn
tegen de nieuwe wet. De rechts-po-
pulistische partij Vox stelt 'dat het
leven niet in handen van de autori
teiten ligt' en kondigt een gang naar
de rechter aan.
In Spanje wordt al lange tijd ge
sproken over euthanasie. De wet
werd opgesteld nadat de regering
van premier Pedro Sanchez door
het publiek onder druk werd gezet
vanwege een aantal spraakma
kende zaken. De bekendste is die
van Ramón Sampedro. Zijn decen
nialange streven naar euthanasie
werd vastgelegd in The Sea Inside,
een Hollywoodfilm uit 2004 die
een Oscar won.
'Vandaag zijn we een land gewor
den dat menselijker, eerlijker en
vrijer is', twitterde Sanchez enkele
minuten na de stemming. ,,De eu
thanasiewet, die door de samenle
ving wordt geëist, is eindelijk wer
kelijkheid geworden.''
Verzoeken voor euthanasie en
hulp bij zelfdoding kunnen in
Spanje worden ingediend bij regio
nale commissies, die er binnen drie
maanden moeten komen. Personen
die verzoeken indienen, moeten
onder meer volledig bij bewustzijn
zijn en legaal in Spanje wonen.
vrijdag 19 maart 2021
GO
De Oeigoerse Rizwangul met foto van haar zoon. De afbeelding is voor hun beider veiligheid ge-
blurd.
VIDEOSTILL AMNESTY INTERNATIONAL
'China houdt
kinderen weg bij
Oeigoerse ouders'
Oeigoerse kinderen worden
door de Chinese staat bewust
weggehouden van hun - in het
buitenland verblijvende - ou
ders. Dat zegt Amnesty Inter
national. Een in Nederland wo
nende Chinese moeder heeft al
jaren niets van haar zoon ge
hoord. Kinderen worden soms
heropgevoed in 'staatsweeshui-
zen'.
Bob van Huët
Rotterdam
-Stijn Deklerck, Amnesty
International
Viktor Orban. foto reuters
