o
Historische zege voor
Rutte: weer de grootste
Belabberd resultaat na
chaotische campagne
4
TWEEDE
KAMERVERKIEZINGEN
VVD
CDA
PvdA, GroenLinks, SP
Nog nooit waren de linkse partijen
in de Tweede Kamer zo klein als nu.
Bij de vorige verkiezing leek een
dieptepunt bereikt. Niet dus: PvdA,
GroenLinks en SP moeten uitkijken
niet overbodig te worden.
Klaver houdt op basis van de eer
ste exitpoll mogelijk maar 8 van
de huidige 14 zetels over. Binnen
de partij klinkt vergoelijkend dat
GroenLinks daarmee het gemid
delde heeft gehaald van alle eer
dere verkiezingsuitslagen én dat
ze terugkijken op een goede cam
pagne, waarin Klaver geen fouten
maakte.
Een wonderlijke conclusie.
Klimaat stond in de top drie van
belangrijkste onderwerpen bij
kiezers deze verkiezingen. Het
lukte Klaver blijkbaar niet kiezers
te overtuigen dat die zorgen
bij hem in goede handen waren.
Ook in zijn partij zal de roep
om fusie met de PvdA aanzwel
len.
PvdA en GroenLinks hebben
GroenLinks wordt bijna gehal
veerd. En dat in een tijd waarin
het klimaat bij veel keizers meer
leeft dan ooit tevoren.
SP wordt bijna gehalveerd. On
danks de prominente rol die de
partij speelde in de toeslagen
affaire.
En de PvdA: na het megaverlies
van vier jaar geleden weet de par
tij die ooit de grootste van het
land was zich niet te herstellen.
Zeker bij die laatste partij
kwam de exitpoll van gisteravond
aan als een mokerslag. Na vier jaar
wonden likken in de oppositie
hoopten de sociaaldemocraten op
een wederopstanding. Want de
huidige 9 zetels in het parlement
zijn een dieptepunt: nooit eerder
had de PvdA zó weinig Kamerle
den. Ploumen en PvdA-partij-
voorzitter Nelleke Vedelaar hoor
den het slechte nieuws in het
Volkshotel in Amsterdam, buiten
het zicht van de pers.
,,Ik ga voor dubbele getallen'',
zei Ploumen nog bij haar aantre-
den als PvdA-lijsttrekker, exact
twee maanden geleden. Ze nam
het stokje over van Lodewijk As-
scher. Als vrouw op het strijd
toneel hoopte ze hoge ogen te
gooien. Maar Ploumen slaagde er
niet in die boodschap over het
voetlicht te brengen. Bij televisie
optredens werd zij voortdurend
geconfronteerd met de erfenis
van Rutte II. VVD en PvdA teken
den tussen 2012 en 2017 voor grote
bezuinigingen, onder meer op de
sociale werkplaatsen. Dat lijken
de kiezers de sociaaldemocraten
nog steeds niet vergeven te heb
ben.
Fusie
Nu de uitslag tegenvalt, zal de
roep onder de PvdA-achterban
aanzwellen om met GroenLinks
te fuseren. Om weer een links
machtsblok te kunnen vormen.
Vorige week wilde Ploumen op
zo'n mogelijke fusie nog niet
vooruitlopen: ,,Laten we eerst
maar een goed resultaat halen, dat
is waar ik me nu op richt.''
Dat resultaat is dus heel slecht.
Maar altijd nog beter dan dat van
GroenLinks. De partij van Jesse
donderdag 18 maart 2021
M Thierry
Baudet
(Forum
voor Demo
cratie)
brengt zijn
stem uit in
de Post-
hoornkerk.
M Geert
Wilders
(PVV) heeft
in sporthal
Boswijk
een vakje
rood ge
kleurd.
MJesse
Klaver
(Groen
Links) en
zijn vrouw
stemmen in
Het Kunst
museum.
De VVD boekt een historische
zege: voor het eerst na de
Tweede Wereldoorlog is een
politieke partij viermaal achter
een de grootste.
Jan Hoedeman
Den Haag
,,We zijn ongelooflijk blij en
trots'', jubelde VVD-campagne-
leider Sophie Hermans na het
zien van de eerste exitpoll.
Rutte (foto) flikte het om
de grootste te worden
in 2010, 2012, 2017 en
nu in 2021. ,,Hij sprong
op van de bank bij het
zien van de uitslag", ver
telde Hermans. Alleen KVP,
CDA en PvdA werden drie ver
kiezingen op rij de grootste par
tij. Rutte kan nu het initiatief
nemen in de kabinetsformatie en
werken aan Rutte IV.
In een weinig dynamische cam
pagne die werd gedomineerd
door corona was het de vraag of
Rutte een coronapremiersbonus
kon incasseren. Dat is gelukt: in
de eerste exitpolls weet de VVD
drie zetels te winnen ten op
zichte van de 33 die in 2017 wer
den gehaald. De liberalen leun
den erg op de lijsttrekker, an
dere VVD-prominenten hadden
geen rol. Rutte hield lang het
staatsmannelijke aura door
bezig te zijn met de coronabe-
strijding, voordat hij zich in het
campagnegewoel stortte.
Het was zijn eerste
campagne waarin hij
niet met spijkerbroek
en wit, opengeknoopt
overhemd te zien was,
maar slechts in pak,
hemd en das. Ruim een jaar
geleden werd gespeculeerd over
het verstrijken van zijn houd
baarheidsdatum. Rutte floreert
in crises, en die leken ver weg.
Maar met de opkomst van de
coronacrisis werd een beroep
op Rutte als crisismanager ge
daan. Dat beloont de kiezer nu.
democraten het Torentje dik tien
jaar na Balkenendes vertrek
terug te veroveren op de VVD.
Maar als de exitpoll klopt, boekt
de partij het op één na slechtste
verkiezingsresultaat in de ruim
veertigjarige geschiedenis.
De vraag is of CDA'ers oprecht
op meer rekenden. Een chaoti
sche campagne - Hoekstra
maakte een misstap op het ijs
van Thialf, redde zich vaak
niet soepel uit interviews
en debatten en moest
het doen zonder zicht
bare steun van Kamer
kampioen Pieter Omt-
zigt - bracht al snel het
beeld van een partij in
mineur. Aanvallen op de
VVD kwamen amper uit de verf,
de kleinste missers werden
groot uitgelicht. Wat CDA'ers
nog niet hardop uitspreken,
maar bijna zeker weten: deze
verkiezingen krijgen intern nog
een staartje.
Van links blijft
GroenLinks van lijsttrekker
Jesse Klaver levert flink in:
van de 14 zetels blijven er
mogelijk 8 over. foto anp
Hij wilde uitkomen 'aan de
goede kant van de 30 zetels',
maar het CDA van Wopke
Hoekstra lijkt aan de verkeerde
kant van de 20 te belanden.
Niels Klaassen
Hanneke Keultjes
Peter Winterman
Den Haag
De SP van Lilian Marijnissen verloor bijna de helft van de ze
tels, de PvdA van Lilianne Ploumen wist niet te groeien. foto anp
Den Haag
De exitpoll toont een belabberd
resultaat voor het CDA: 14 zetels
(min 5). „Het is beduidend
minder dan we gehoopt
en verwacht hadden",
zei campagneleider
Raymond Knops
gisteravond op het
partijkantoor aan het
Haagse Buitenom. „Hier
kun je niet blij van worden."
Knops wil dan niet vooruitlopen
op regeringsdeelname. ,,Er be
staat geen automatisme dat het
CDA moet regeren, kijk naar de
vorige keer dat we dertien zetels
hadden." Met Hoekstra (foto) als
lijsttrekker hoopten de christen-
DEN HAAG
DEN HAAG
