EENS EEN ZEEUW...
12 ZEELAND
Wilmar van de Zande (42) groeide op in Brouwershaven en woont nu met zijn gezin in Leipzig. De Oost-
Duitse stad waar zijn drie kinderen werden geboren. Hij keert graag terug naar familie op Schouwen-Duiveland.
,,Het met vrienden en een biertje aan één van de Zeeuwse wateren staan, is echt een gouden moment."
,,In de strenge winter van '79
maakte ik als nog ongeboren kind
een spannende rit van Brouwers
haven naar het ziekenhuis in
Dirksland. Ik lag in de laatste mo
menten van de zwangerschap in
stuitligging. Officieel ben ik dus
niet als Zeeuw geboren, maar er
wel opgegroeid. Samen met mijn
oudere zus Cindy. In mijn jeugd in
en rondom Brouwershaven was ik
altijd op zoek naar avontuur."
,,Ik ging naar OBS De Schoener en
ik herinner mij alle leraren nog
goed. Meester Friedus vertelde bij
voorbeeld dat hij getrouwd was
met een zeemeermin, wat wij na
tuurlijk allemaal geloofden. Ik heb
tot mijn twaalfde bij ASV Brou
wershaven gevoetbald. Daarna be
gon het bowlen in Renesse. Tot ik
ging studeren was er altijd wel tijd
om te windsurfen met mijn neven
aan de Brouwersdam of aan de
Boutlaan in Scharendijke."
,,Ja, in de kassen bij Dreischor. Mee
rijden met mijn buurman om daar
wat zakcenten te verdienen. Later
een baantje in de supermarkt op
Brouw en later ook in Den Osse.
Toen ik ouder was de horeca in,
waar ik leuke ervaringen opdeed."
,,Na de mavo op de Pieter Zeeman,
waar ik vriendschappen opbouwde
die nog steeds standhouden, ging
ik in Goes voor mijn diploma mbo
Milieukunde. In plaats van fietsen,
ging de rit toen elke dag met de bus
over de Zeelandbrug. Aansluitend
dezelfde opleiding op hbo-niveau
in Breda gevolgd. Hét moment dat
ik vertrok uit Zeeland. Op kamers
en elk weekend naar huis. Niet al
leen voor de was, ook om bij mijn
lief te zijn. En om op stap te gaan in
Renesse. Avonden in de Stulp en 't
Lub waren memorabel. Op zondag
dan langs bij mijn opa's en oma en
gezellig thuis bij mijn ouders voor
dat de studieweek weer begon."
,,Na het afsluiten van mijn studie in
Breda woonde ik nog een tijd in
Brouwershaven. Eind 2004 op
nieuw uit Zeeland vertrokken. Dit
keer naar Utrecht waar mijn vrouw
Fleur en ik tien jaar woonden. Via
mijn toenmalige werkgever begon
ik een deeltijdstudie aan de Univer
siteit in Antwerpen. In 2012 aange-
nomen bij een metaalverwerkend
bedrijf in Utrecht, onderdeel van
een Duits moederconcern. Na an
derhalf jaar kreeg ik het aanbod om
de functie van kwaliteitsmanager
in een fabriek in Artern over te ne
men. Tussen Kassel en Leipzig. Een
enorm compliment en uitdaging.
Na wikken en wegen de sprong ge
waagd. Ten tijde van de verhuizing
was mijn vrouw in verwachting
van onze zoon. Onze zoon en twee
dochters zijn alle drie in Leipzig ge
boren en kletsen nu zowel in het
Nederlands als in het Duits."
,,Met enige regelmaat eten we mos-
selen. Op de klassieke manier ge
kookt. Ik merk dat wanneer ik met
mijn Zeeuwse vrienden ben, ik ook
weer meer dialect praat."
,,Ik leer elke dag nieuwe dingen.
Dat maakt mijn functie, productie
manager, op het moment nog
steeds uitdagend. Wat mij fasci
neert is het verleden van dit deel
van Duitsland. Mijn oudere col
lega's zijn opgegroeid in DDR-tijd,
een periode waar ik vrij weinig
over wist. Ik kan mij alleen de beel
den op televisie nog herinneren dat
de Berlijnse Muur viel in 1989. Toen
was ik tien jaar oud. Ik heb van veel
collega's verhalen gehoord over die
tijd, met de Stasi en sterke invloe
den van Rusland. Enorm interes
sante verhalen om uit eerste hand
te horen."
„Persoonlijk zie ik wel verschillen
tussen ossi's en wessi's. Zeker aan
'deze kant' zijn mensen door het
gescheiden leven van vroeger ge
vormd. Hier zijn ze wat schuchter.
Als je de kans krijgt ze beter te le
ren kennen, kun je op ze vertrou
wen. Bij veel collega's merk ik ook
een bepaalde directheid, die ook
aan Nederlanders wordt toege
dicht."
,,Het is een erg aangename stad.
Wij wonen in de buurt van bossen
en stadsparken. In de zomer zijn er
regelmatig leuke festivals voor het
hele gezin. In de winter vaak een
pak sneeuw. Heerlijk sleeën. Leip
zig ligt op niet al te verre afstand
van Berlijn en Dresden, een dag
tripje is gemakkelijk gemaakt."
,,In normale tijden meerdere keren
per jaar. Voor verjaardagen, kerst
dagen of vakantie. De laatste keer
Zeeland was in juli 2020. Dat voelt
als een eeuwigheid geleden."
,,Die tijd voelt altijd vertrouwd aan.
We bezoeken familie en vrienden.
Vooral alle opa's en oma's en mijn
zus met familie. Onze kinderen
missen hen het meest. Ik plan met
vrienden vrijwel altijd een avondje
aan het water. We noemen dit vis-
Maar het meeste mis
ik de nabijheid van
familie en vrienden
sen, maar het gaat hier vooral om
samen zijn. Met een biertje in de
hand aan één van de Zeeuwse wa
teren staan met vrienden, dat zijn
echt gouden momenten."
Mis je Zeeland?
„Uiteraard! Vroeger had ik altijd het
'ik kom thuis'-gevoel toen ik over
de Zeelandbrug naar huis reed in
het weekend. Dat heb ik nog steeds.
Nu kan ik soms zelfs aangenaam
verrast zijn wanneer ik het zeewier
ruik als ik de Grevelingendam op
rijd. Wij genieten enorm van het
strand. Maar het meeste mis ik de
nabijheid van familie en vrienden,
die zouden we graag om de hoek
hebben."
,,De ongelofelijk rustige winter. Te
genwoordig zou ik dat juist kunnen
waarderen. Zeeland is gewoon een
prachtige provincie."
,,Dat sluiten wij nooit uit. Je weet
niet wat er op je pad komt. Zoals
wij in 2014 besloten te verhuizen
naar Leipzig, kan dit ook de andere
richting op. We zullen zien waar
het spreekwoordelijke schip
strandt."
donderdag 18 maart 2021
'De laatste keer Zeeland voelt
aan als een eeuwigheid geleden'
Wilmar van de Zande was onlangs met het gezin aan het sleeën in Leipzig. foto wilmar van de zande
Gerrit van Loon
Je komt van Brouw.
Vertel eens.
Bijbaantjes ook?
Welke studierichting koos je?
Je vertrok een tweede keer uit
Zeeland.
Heb je Zeeuwse gewoontes
meegenomen?
Hoe bevalt werken in Leipzig?
Is er nog veel verschil tussen het
oosten en westen?
Is het goed leven in Leipzig?
Kom je vaak naar Zeeland?
Wel weer genoten?
- Wilmar van de Zande
Kende het Zeeuwse leven ook na
delen?
Keren jullie ooit terug?
