i
NIEUWS 13
Drie mannen werden in de cel boezemvrienden en vonden elkaar na vrijlating
Drie mannen
leerden elkaar
kennen in de
beruchtste
gevangenis van
Syrië, Branch 215.
Zij overleefden en
zagen elkaar terug
in Jordanië. Nu
dromen ze van een
ontmoeting in Syrië.
Zij begroeten elkaar op het com
puterscherm. De coronacrisis
maakt fysiek contact nu onmoge
lijk. Maar Amthal Alnwawy, Ab-
dulhakim Almassri en Mahmoud
hebben er geen last van. Zij praten
honderduit, over hun werk, hun
kinderen en kennissen.
De drie mannen zagen elkaar
voor het eerst in juli 2012 in Branch
215, de beruchte gevangenis van de
Syrische Militaire Inlichtingen
dienst. Ze zaten er enkele weken
tot maanden. Alnwawy en Al-
massri komen uit Deraa, waar het
protest tegen het regime van presi
dent Basher al-Assad tien jaar ge
leden begon en uitdraaide op een
afschuwelijke burgeroorlog.
Tijdens de eerste protesten
woonde Almassri, hoogleraar eco
nomie, in Deraa. Alnwawy was al
verhuisd naar Damascus waar hij
werkte in een ziekenhuis. Mah-
moud (hij wil anoniem blijven)
werkte in de hoofdstad in het fa
miliebedrijf. De eerste twee sloten
zich snel aan bij het protest, Mah-
moud volgde later toen hij
vluchtelingen hielp die hun
heil zochten in Damascus.
Mahmoud en Alnwawy
zagen elkaar voor het eerst na
hun arrestatie, in een onder
grondse cel van 4 bij 4 meter,
volgepakt met zestig tot ze
ventig mannen. Zij zaten
naast elkaar en kwamen in
gesprek. ,,Ik wilde weten
waar ik was, wat er met me
zou gebeuren", zegt
Alnwawy tijdens het compu-
tergesprek waarvan de nieuwszen
der Al Jazeera verslag doet. Kort
daarna werd ook Almassri in de cel
gepropt en zocht het trio steun bij
elkaar. ,,Die steun geeft hoop,
helpt je te overleven'', zegt Ahmad
Helmi, medeoprichter van Taafi,
een stichting die gewezen gevan
genen bijstaat. Helmi zat zelf ook
vast en woont nu in Turkije.
De omstandigheden in Branch
215 waren en zijn hels. Een vernie
tigend rapport van de VN heeft dat
deze maand nog eens bevestigd.
Ook andere organisaties brand
merken Branch 215 als plek voor
martelingen en moord. ,,De ergste
plek was de zesde verdieping, waar
gevangenen werden verhoord.
Mensen schreeuwden het uit'', al
dus Almassri. Ook hij moest eraan
geloven. ,,Ze zetten me in de stoel
die je ruggengraat breekt'', aldus
de ex-gevangene die daarmee ver
wijst naar de zogeheten Duitse
stoel die de rug in een onnatuur
lijke houding brengt en extreme
pijn veroorzaakt. ,,Daarna pakten
ze een zweep en begonnen ze me
overal te slaan.''
Mahmoud zegt dat hem bij zijn
laatste verhoor een lijst met
valse beschuldigingen werd
overlegd. Hij wist dat als hij
zou bekennen hij zijn dood
vonnis zou tekenen. Hij wei
gerde toe te geven. ,,Ze dreig
den me te vermoorden'',
aldus Mahmoud. Terug in
zijn cel, waar anderen altijd
plaatsmaakten voor afge
beulde gevangenen na hun
verhoor, was hij constant
bang dat ze hem zouden ko
men halen om 'het karwei af
te maken'.
Maar niet alleen geweld bracht
gevaar. Ook verwaarlozing eiste
haar tol. Mahmoud kreeg koorts,
was dagenlang soms niet bij be
wustzijn. Er werd niet naar hem
omgekeken. Soms hapten celgeno
ten naar lucht als de ventilatie was
uitgezet. Maar het was altijd de
onderlinge steun die redding
bracht. ,,De mooiste momenten
waren onze gesprekken. We ver
telden elkaar verhalen, we stelden
elkaar gerust'', zegt Mahmoud.
Soms wenste hij dat de bewakers
hen zo zouden zien zitten. ,,Dat ze
zouden denken; wat moeten we
nog meer doen om jullie van alle
menselijkheid te beroven.''
Stephanie Haddad, psycholoog
bij het Libanese Centrum voor de
Mensenrechten, helpt slachtoffers
van marteling om het leven weer
op te pakken. ,,Mensen die je mar
telen, behandelen je als een beest.
Als je daarna weer met anderen
een cel deelt, ben je weer mens'',
legt Haddad uit.
Toen Alnwawy werd vrijgelaten
had hij zeventien of achttien tele
foonnummers uit het hoofd ge-
De mooiste
momenten waren
onze gesprekken.
We stelden elkaar
gerust
leerd. ,,Nadat ik mijn ouders, mijn
vrouw en mijn kinderen weer had
omarmd, greep ik meteen de tele
foon. Ik was bang de nummers te
vergeten'', zegt Alnwawy. Hij
belde aan een stuk om familiele
den van andere gevangenen te ver
tellen hoe het hen verging, waar ze
zaten opgesloten en om bood
schapjes door te geven en hen ge
rust te stellen.
Alnwawy en Mahmoud zaten
elk ongeveer twee maanden ge-
vangen en na hun vrijlating
vluchtten ze allebei het land uit,
omdat ze vreesden voor hun leven.
Almassri bleef vastzitten tot ja
nuari 2013. Toen kwam hij vrij bij
een gevangenenruil: 2000 Syrische
gevangenen werden geruild met
48 Iraniërs in handen van rebellen.
Almassri ging naar Noord-Syrië
waar hij minister van Economie
werd in de door Turkije gesteunde
oppositieregering.
Facebook
De drie mannen vonden elkaar na
hun vrijlating terug op Facebook,
om de vriendschap op te pakken.
In 2015 ontmoetten ze elkaar voor
het eerst weer in Jordanië. Aln-
wawy woonde daar en de twee an
deren waren in het land om fami
lieredenen of zaken. Mahmoud
reed van Amman naar Jerash om
Almassri op te pikken en samen
klopten ze aan bij het huis van
Alnwawy in Ramtha. Onder het
genot van een lunch met kip, rijst,
salade en yoghurt, sloten ze elkaar
weer in de armen, haalden zij her
inneringen op en spraken ze dank
uit omdat ze de hel van Branch 215
hadden overleefd. ,,We zagen dat
een van onze dromen waarover we
het vaak hadden, werkelijkheid
was geworden'', zegt Alnwawy.
Sinds 2015 hebben ze een
nieuwe droom: dat zij op een dag
in vrijheid elkaar weer in Syrië
kunnen ontmoeten en de maaltijd
in Damascus of Deraa kunnen de
len. ,,Deze droom zorgt ervoor dat
we elkaar nooit uit het oog zullen
verliezen. ,,Ik kijk enorm uit naar
dat gelukzalige moment'', aldus
Mahmoud.
woensdag 17 maart 2021
GO
Martelgang in Syrische gevangenis
leidt tot vriendschap voor het leven
Hans van Zon
Rotterdam/Doha
IL4SL
Gevangenen zitten op
eengepakt in een cellen
complex in de stad Hasaka,
in het noordoosten van
Syrië. foto reuters
Gevangenen staan op
het punt te worden vrijge
laten in Damascus, volgens
deze foto uit 2014 van een
door het regime van Assad
gecontroleerd persbureau.
-Mahmoud,
ex-gevangene
