Strijd om tweede plek achter
VVD is nog niet gestreden
9
TV-DEBAT
erfenis nalaten voor zijn opvolger.
De kosten voor de steunoperatie
voor bedrijven die zijn getroffen
door de coronacrisis zijn al opgelo
pen tot ver boven de 60 miljard
euro.
En daar zitten nog niet de mil
jarden aan achterstallige belasting
bij die bedrijven nog moeten beta
len, maar waarvan alle partijen nu
al zeggen dat daar coulant mee
moet worden omgesprongen.
En dan is er nog de Toeslagenaf
faire die aantoonde dat een nieuw
kabinet echt werk moet maken
van een nieuw toeslagen- en be
lastingstelsel, omdat het huidige te
ingewikkeld is geworden. Iets wat
opeenvolgende kabinetten overi
gens niet lukte.
Crisis
De coronacrisis toonde wederom
aan dat dit kabinet vooral een im
provisatiekabinet was. Of het ka
binet de crisis goed heeft aange
pakt, zal pas na afloop helemaal
duidelijk worden. Er zijn landen
waar per hoofd van de bevolking
minder doden zijn gevallen dan
hier, zoals Denemarken. Ook
bleek de zorg in Nederland zo lean
and mean te zijn georganiseerd, dat
patiënten voor ic-bedden moesten
uitwijken naar het buitenland.
Maar vergeleken met de rest van
Europa doen we het economisch
niet slecht. Mede door de steun-
pakketten is de verwachte massa
werkloosheid uitgebleven.
Mist
Premier Rutte zei het afgelopen
jaar meermaals dat het kabinet
voer in de mist. Juist tijdens deze
crisis waar niemand goed op was
voorbereid, moest er veel worden
geïmproviseerd. Zo werd er ten
onrechte van uitgegaan dat er een
ander vaccin als eerste op de markt
zou komen, waardoor onze cam
pagne vertraging opliep. Of wer
den mondkapjes eerst afgeraden
en daarna verplicht.
Maar de kiezer is de afgelopen
jaren wel wat gewend. De opeen
volgende kabinetten-Rutte moes
ten vaker plannen bijstellen. Soms
omdat het kabinet moest onder
handelen met oppositiepartijen,
omdat het geen meerderheid had
in Eerste en de Tweede Kamer.
Maar vooral: omdat de zoveelste
crisis de boel op zijn kop zette.
Als het EenVandaag-debat op zijn
einde loopt, doet premier Mark
Rutte (VVD) een oproep aan PVV-
kiezers: ,,Ik hoop dat ze van harte
willen overwegen om op rechts
een partij sterk te maken: de VVD,
die voor hun belangen opkomt.''
Even daarvoor schiet PVV-leider
Geert Wilders op het 'linkse' im
migratiebeleid van Rutte. Ook
waarschuwt hij dat de VVD 'met
links gaat' in een nieuw kabinet.
Het was gisteravond een kort en
fel debat tussen de gedoodverfde
nummer één en nummer twee in
deze verkiezingscampagne. Maar
sinds een week lijkt de PVV niet
meer zeker van die tweede plek.
Volgens de laatste Peilingwijzer,
van gisteren, staat de VVD op 34
tot 38 zetels. De PVV volgt met 17
tot 21 zetels, op de voet gevolgd
door het CDA (16 tot 18 zetels) en
D66 (14 tot 18 zetels).
Excuses
Rutte gaf aan dat hij onder voor
waarden toch zou willen praten
met de PVV over de kabinetsfor
matie. Mits Geert Wilders zijn ex
cuses maakt voor zijn 'minder Ma-
rokkanen'-uitspraak en een pas
sage over onder meer het sluiten
van moskeeën schrapt uit zijn ver
kiezingsprogramma. Wilders, die
vindt dat Rutte zijn partij niet
moet uitsluiten, nam de uitgesto
ken hand niet aan. ,,In geen hon
derdduizend jaar.''
Drie partijen strijden dus om de
tweede plek. Een belangrijke plek,
want wie na de VVD de grootste
wordt én mogelijk samen met
Rutte gaat regeren heeft voordeel
tjes. Zo levert de nummer twee in
een coalitie de eerste vicepremier.
Nu is dat Hugo de Jonge (CDA),
die premier Rutte als eerste ver
vangt bij afwezigheid en daardoor
een stuk zichtbaarder is dan an
dere bewindspersonen.
Ook levert de nummer twee
meestal de minister van Finan
ciën. Na het premierschap is dat de
meest gewilde baan in het kabinet.
Andere ministers moeten vaak be
delen bij de minister van Finan
ciën voor geld voor hun plannetjes.
De minister van Financiën is zo
spin in het web.
CDA-lijsttrekker Wopke Hoek
stra, die nu schatkistbewaarder is,
probeerde gisteren bij EenVan-
daag zijn plek te handhaven. Hoe-
W PVV-leider Geert
Wilders voelt na
de laatste peilingen
het CDA en D66 in
zijn nek hijgen
wel Lilianne Ploumen (PvdA) hem
in het debat het 'reservewiel van
de VVD' noemde, hakte Hoekstra
hard in op het PvdA-plan om de
belastingen voor bedrijven met 42
miljard euro te verhogen.
Het is echter niet Hoekstra, maar
D66-leider Sigrid Kaag die de laat
ste tijd stijgt in verschillende pei
lingen. Dit begon bij het RTL-tele-
visiedebat, eind februari. Uit on
derzoek bleek toen dat Kaag op kij
kers een overtuigende indruk
maakte. Het zelfvertrouwen van
Kaag kreeg een boost.
Stuntelt
En dat terwijl ze traag op gang
kwam. Als ze vorig jaar wordt ver
kozen tot lijsttrekker stuntelt ze
aanvankelijk in interviews. Op
vragen over het verkiezingspro-
gramma weet ze geen duidelijk
antwoord te geven - iets wat de
laatste weken juist CDA-leider
Hoekstra overkomt. Van de onder
D66'ers gehoopte herrijzenis on
der Kaag komt maandenlang niets
terecht.
Bij een live interview op de site
van deze krant wordt ze verrast
door een vraag over het D66-voor-
nemen om gratis schoolboeken in
het middelbaar onderwijs te
schrappen. ,,Die was me eerlijk ge
zegd nog niet opgevallen", geeft ze
meteen toe. Hoekstra wringt zich
op zijn beurt in allerlei bochten als
hij met onbekende details uit het
partijprogramma wordt gecon
fronteerd.
De tv-debatten lijken verschil te
maken: waar Kaag na elk debat
positief wordt beoordeeld, scoort
Hoekstra juist slecht. Direct na af
loop van een Pauw-debat op
8 maart met Lilianne Ploumen
(PvdA) schiet de waardering voor
Kaag aanzienlijk harder omhoog
dan die voor Ploumen. Als Hoek
stra een dag later met Jesse Klaver
(GroenLinks) in debat gaat, vindt
slechts 20 procent van de kijkers
dat Hoekstra een overtuigende in
druk maakt.
Hoekstra ging bovendien eerder
al in de fout. Dat begon met het be
ruchte Twitter-filmpje in Thialf,
waar hij vrolijk rondschaatste ter
wijl binnensport verboden is. Ver
volgens redde hij zich niet uit een
reeks kritische vragen van deze
krant over zijn plan voor een
WW-verkorting.
Waar het CDA hoopte op een
tweestrijd met Rutte om het pre
mierschap, blijft die strijd tot nu
toe uit. Sterker nog, het 'Wopke-
effect' van stijgende peilingen,
sinds hij in december lijsttrekker
werd, is omgekeerd. Hoewel het
CDA in de laatste I&O Research-
peiling van gisteren één zetel wint
ten opzichte van vorige week,
moet Hoekstra de PVV en D66 in
diezelfde peiling achter zich laten.
dinsdag 16 maart 2021
GO
De eerste
vergadering
van de minis
terraad in de
Trêveszaal op
het Binnenhof
in 2017.
FOTO ROBIN UTRECHT
Hoewel de voorsprong van de
VVD in de peilingen slinkt, lijkt
vooral de strijd om plek twee
bloedstollend spannend. Het
EenVandaag-debat laat zien dat
Wopke Hoekstra (CDA) niet
knock-out is. En Sigrid Kaag
(D66) heeft de wind in de rug.
Peter Winterman
Den Haag
Onder leiding van Pieter Jan Hagens discussiëren Lilianne Ploumen (PvdA) en Wopke Hoekstra
(CDA) een-op-een tijdens het verkiezingsdebat bij EenVandaag. foto anp
