Rechtbank stelt
winkeliers teleur
II
II
ECONOMIE 15
De ondernemers vinden dat de
staat de belangen van de onder
nemers niet voldoende mee
weegt, en dat nut en noodzaak
van de sluiting van niet-essen-
tiële winkels niet vaststaan. De
rechter stelt juist dat niet is ge
bleken dat de staat onjuiste be
leidskeuzes heeft gemaakt. Vol
gens de rechtbank heeft het ka
binet zelfs voor beperkte ver
soepelingen gekozen, hoewel
het OMT stelde dat daar eigen
lijk geen ruimte voor was. De
uitspraak betekent dat voorlo
pig alleen click collect en win
kelen op afspraak zijn toege
staan. Volgens de brancheorga
nisatie is het vijf voor twaalf
voor de 13.000 ondernemers
met 56.000 winkels en 300.000
werknemers.
,,Een enorme teleurstelling
voor alle winkels die al maan
den van veiligheid topprioriteit
hebben gemaakt en worstelen
om te overleven'', zegt INretail-
directeur Jan Meerman. ,,Wij
blijven van mening dat de staat
alle belangen die spelen, onvol
doende heeft af- en meegewo
gen, toen zij besloot tot winkel
sluiting over te gaan. Met de ge
boden alternatieven zijn voor
te veel ondernemers geen rea
listische omzetten te halen."
'Minachting'
Het bestuur van INretail gaat in
beroep tegen het vonnis. ,,Deze
uitspraak voelt als een totale
minachting van de rechter
richting de ondernemers. Ze
nemen ons niet serieus. De
staat heeft heel veel macht, dat
blijkt ook nu weer. De rechter
stelt dat click collect de winke
liers al behoorlijk helpt, terwijl
het afhalen gemiddeld maar 5
procent van de omzet oplevert.
En het winkelen op afspraak
loopt ook niet vlotjes. Zo geven
de grote winkelketens aan dat
maar de helft van hun ope
ningstijden is gevuld met af
spraken. Wij vinden dat de
rechter te weinig naar de eco
nomische en sociale gevolgen
van de lockdown kijkt'', aldus
Meerman.
De winkels in Nederland slo
ten half december. De gekte
van Black Friday en de vrees
voor mensenmassa's die voor
de kerstdagen inkopen zouden
doen, leidden tot dat besluit.
INretail vindt dat achterhaald,
omdat de feestdagen voorbij
zijn. Volgens INretail kunnen
winkels wel veilig open, met
inachtneming van de geldende
coronamaatregelen.
De rechter stelt dat de over
heid de belangen op een cor
recte manier heeft afgewogen.
In het vonnis staat dat niet is
gebleken dat de staat onjuiste
afwegingen en/of onjuiste be
leidskeuzes heeft gemaakt, een
voorwaarde voor ingrijpen
door de rechter. Volgens de
rechtbank is de overheid de
winkelsector tegemoetgeko
men, doordat de mogelijkhe
den voor het winkelen op af
spraak werden versoepeld.
Volgens de advocaat van de
staat zijn alle maatregelen erop
De staat heeft
alle belangen
onvoldoende af-
en meegewogen
gericht funshoppen te voorko
men. Als de winkels herope
nen, gaan mensen in een tijd
waarin toch al niets te doen is,
weer als uitje naar de stad. Dat
leidt tot drukte in de winkel
straten, in het openbaar ver
voer en bij de parkeerautoma
ten, terwijl de situatie nu 'fra
giel' is. ,,Het is geen keuze tus
sen gezondheidszorg en econo
mie. Als we met z'n allen ziek
worden, dan gaan we ook niet
meer naar buiten, met ook ge
volgen voor de economie. Dat
hebben we in Londen gezien'',
aldus de advocaat van de staat.
Vanaf dinsdag mogen win
kels weer meer klanten dan de
huidige twee per tijdslot toe
staan. Het is voor grotere ketens
als de Bijenkorf, Ikea en H&M
aanleiding de deuren weer te
openen voor winkelen op af
spraak.
voor productie en Wageningen Uni
versity de sleutelplek voor onder
zoek. ,,Dat is een netwerk dat je el
ders nog niet veel ziet."
Die pionierspositie heeft Neder
land te danken aan de vegabewuste
consument. ,,De consumptie van al
ternatieven voor dierlijke producten
ligt hier relatief hoog. Dat is voor be
drijven een belangrijke voorwaarde
om de markt te betreden." Alleen de
Klanten kunnen ons
wel leuk vinden op
Lowlands, maar hoe
zorg je dat heel
Nederland dat vindt?
Finnen eten per hoofd van de bevol
king meer vega dan Nederlanders.
Consumenten profiteren op hun
beurt weer van de vegagoudkoorts.
,,De afgelopen jaren is het aanbod
van alternatieve vleesproducten
enorm gegroeid", zegt Geijer. ,,Dat
zal alleen maar doorzetten, nu hier
meer van deze bedrijven komen te
zitten."
Meer variatie is hard nodig, zegt
topman Meijer van Meatless Farm,
om ook de vleesetende massa 'een,
twee, hopelijk zeven keer per week'
te laten overstappen. ,,Nog altijd is
de vegaburger de signature dish van
deze markt. Maar hoe vaak kun je
een burger eten? Het doet het goed
op de foto, maar je kunt er niet zo
veel mee."
De nieuwkomer richt zich
daarom op ingrediënten, zoals vege
tarisch gehakt en vegakip met de
structuur van de vleesvariant. ,,In-
novatie is cruciaal, anders stagneert
de markt. Alleen daarmee is 'plant
aardig' over vijf jaar niet meer dat al
ternatief voor vlees, maar een eigen
categorie in winkels en horeca; zo
dat het doodnormaal is dat je vega-
gehakt gebruikt voor lasagne, wraps
of chili."
Alternatieven voor vlees zijn ook
financieel interessant. Vegacollec-
tief Livekindly heeft inmiddels 335
miljoen euro opgehaald - waarvan
80 procent uit buitenlandse bron
nen - en er zit er zeker nog zo'n be
drag in de pen. Livekindly steekt dat
kapitaal in de overname van vegabe-
drijven en breidt er de productieca
paciteit voor onder meer vegakip en
vegafrikadellen mee uit in een voor
malige vleesfabriek in Oss.
Dat er gecasht kan worden met
vleesvervangers, verwacht ook in
vesteerder Gilde, de eigenaar van de
grootste Nederlandse producent,
Vivera. Dat staat volgens Het Finan-
cieele Dagblad voor 'honderden mil
joenen euro's' in de etalage. Het be
drijf, dat vorig jaar voor 85 miljoen
euro aan vleesvervangers verkocht,
bevestigt noch ontkent dat.
Ook het Amsterdamse Weedbur-
ger is bezig met een nieuwe geld-
ronde. ,,Het is nu gemakkelijker om
aan geld te komen", zegt Kulsdom.
,,Sinds de beursgang van Beyond
Meat in 2019 blijkt dit een groei
markt te zijn waar geld is te verdie
nen. We zien alle spelers om ons
heen enorme bedragen ophalen.
Veel investeerders willen aan boord
stappen. Ze begrijpen deze markt
nu ook beter, omdat er zoveel voor
beelden zijn."
De sprong van idealisme naar
massamarkt betekent voor de vega-
pionier wel een omslag. ,,We moe
ten eigenlijk helemaal opnieuw be
ginnen. Klanten kunnen ons wel
leuk vinden op Lowlands, maar hoe
zorg je ervoor dat heel Nederland
ons leuk vindt?"
sengracht als plek voor zijn mon
diale hoofdkantoor. Bereikbaarheid,
de ruime aanwezigheid van potenti
eel personeel en het creatieve on
dernemersklimaat speelden daarbij
een rol. Maar de Nederlandse positie
in de vega-economie maakte een
verhuizing onvermijdelijk - andere
steden zijn niet eens overwogen.
,,De Nederlandse markt voor
plantaardige vleesalternatieven is
extreem interessant", zegt topman
Erwin Meijer. ,,De afzet is hier al
groot, er is veel kennis en er zitten
veel concurrenten. Als je gezamen
lijk aan het touw trekt, heb je meer
kracht. Dan krijg je meer producten,
betere producten en lagere prijzen.
5,99 euro voor twee burgers is voor
een deel van de doelgroep niet te be
talen.''
Het bedrijf zet nu 'ergens in Ne
derland' een fabriek op, die rond de
zomer gaat produceren. Dan ook
zullen de eerste producten, die al
verkrijgbaar zijn bij groothandels, in
de supermarkt liggen.
De Britten zijn niet de enige
nieuwkomers. Ook het Ameri
kaanse Beyond Meat, dat onder
meer achter vegafastfood van
McDonald's en Burger King zit, ziet
Nederland als springplank naar de
rest van de wereld. Beyond Meat zet
in Nederland een keten fabrieken op
voor de productie van vleesvervan
gers, te beginnen met een eiwitten-
vestiging in Twente, die de grond
stoffen maakt voor Beyondburgers.
Volgens econoom Thijs Geijer van
ING trekken bestaande vegabedrij-
ven nieuwe vegabedrijven aan. ,,Er
komt veel technologie kijken bij het
ontwikkelen en grootschalig fabri
ceren van vegaproducten, maar ook
bij de marketing ervan. Dat werkt
als een magneet. Het talent, de ken
nis en het netwerk zijn hier al aan
wezig."
Dat komt doordat in Nederland -
vanuit idealisme of vanuit de tradi
tionele vleesindustrie - al jaren
wordt gesleuteld aan vleesvervan
gers. Is Amsterdam de locatie voor
de kantoren, Twente is de hotspot
zaterdag 13 maart 2021
GO
Een affiche in de etalage spoort klanten aan tot het
maken van een shopafspraak. foto anp
De Haagse rechtbank heeft
gisteren de eis van branche
organisatie INretail om de
winkels volledig open te
stellen, afgewezen. De win
kelsluiting is volgens de
rechter niet onrechtmatig.
INretail is diepteleurgesteld
en gaat in beroep.
Sanne Schelfaut
Den Haag
-Jan Meerman, INretail
GEHAKT
HVElLfcM'
'SCHNITZEL
SCHNITZEL
SCHN1TZ.EÜ
schnitzel'
Vleesvervangers zijn tegenwoordig redelijk goed vertegenwoordigd
in de schappen van de supermarkt. foto anp
- Mark Kulsdom, Weedburger
Het bedrijf ABC Kroos
maakt van eendenkroos
een halffabrikaat voor
vleesvervangers. foto hh
