Wat zijn de groene
ambities waard?
IRENE VAN DEN BERG
14
1^
VLEESVERVANGERS MARKT
Voor Nederlandse kiezers is
'klimaat en duurzaamheid'
het op een na belangrijkste
verkiezingsthema, blijkt uit onder
zoek van opiniepeiler Ipsos. Het
komt na gezondheidszorg, een
thema waaraan tijdens de coronacri
sis niet te ontkomen valt. Hulde voor
de groene ambities van de Neder
landse kiezer, maar wat zegt dit ei
genlijk?
de VVD, heeft haar klimaatplannen
niet laten doorrekenen door het
Planbureau voor de Leefomgeving.
Volgens een onafhankelijk onder
zoeksbureau is dat omdat de partij
haar eigen klimaatdoelen niet haalt.
En nummer twee in de peilingen, de
PVV, is simpelweg een klimaatont
kenner. 'Het is een illusie dat de
mens het klimaat wezenlijk zou
kunnen beïnvloeden', staat in het
verkiezingsprogramma van de PVV.
GroenLinks, dat volgens het PBL
juist het hoogst scoort op CO2-re-
ductie, gaat volgens de peilingen ze
tels verliezen. Maar ondertussen vin
den we het klimaat allemaal reuze
belangrijk.
verklaren door het verschil tussen
linkse en rechtse kiezers. PVV- en
Forum-stemmers zullen waarschijn
lijk niet ontkennen dat ze weinig op
hebben met het klimaat. Ook de SGP-
kiezer is niet bang voor de zondvloed.
Maar voor VVD-stemmers ligt dat al
weer anders. Bij de vorige Tweede
Kamerverkiezingen zei meer dan 50
procent van hen klimaat een belang
rijk thema te vinden. Onder CDA-
stemmers was dat 54 procent.
Oké, veel kiezers vinden het kli
maat dus wel belangrijk. Alleen vin
den ze andere dingen blijkbaar nog
belangrijker. Neem de 50Plus-kiezer.
In het verkiezingsprogramma van
50Plus staat dat de partij de wereld
'leefbaar wil houden voor huidige en
toekomstige generaties'. Maar uit de
Ipsos-enquête blijkt dat 50Plus-
stemmers meer belang hechten aan
hun eigen pensioenen en ouderen
zorg. Als ik het even bot stel, vindt de
gemiddelde 50Plus-stemmer zijn ei
gen centjes dus belangrijker dan een
leefbare aarde voor zijn kleinkinde
ren.
In hun verdediging: ik denk niet dat
de meeste 50Plus-stemmers die af
weging zo bewust maken. Ons stem
gedrag is sowieso het resultaat van
allerlei bewuste en onbewuste afwe
gingen. Als je iemand vraagt op
welke partij hij stemt en waarom,
krijg je vaak een rationalisatie ach
teraf. Ik stem op GroenLinks van
wege het klimaat of ik stem 50Plus
voor een betere ouderenzorg. Maar
vaak ligt het veel banaler: je vindt de
lijsttrekker wel een prettig persoon,
je stemt wat je vrienden stemmen, of
je bent geraakt door een uitspraak in
een televisiedebat.
daarin wordt het onderwerp duur
zaamheid - dat natuurlijk niet alleen
om klimaat gaat, maar bijvoorbeeld
ook om biodiversiteit - vaak verengt
tot voor of tegen biomassa, kernener
gie of inkrimping van de veestapel.
Leefbaarheid van de
aarde lijkt te groot
voor format Tweede
Kamerverkiezingen
De leefbaarheid van de aarde is zo'n
groot thema, dat het maar moeilijk in
een televisieformat te vangen valt.
Het lijkt zelfs te groot voor het for
mat van de Tweede Kamerverkiezin
gen. En dus keuvelen we rustig door
over een paar procentjes meer of
minder pensioen, meer of minder
blauw op straat en wel of geen boer-
kaverbod.
Als columnist hoor je geen stem
advies te geven. Je mag deze column
dus direct weer vergeten. Maar denk
alsjeblieft wel even aan je kinderen
of kleinkinderen, voordat je dat rode
kruisje plaatst.
JDE Peet's
Prosus
Vleesvervangers zijn de fase van idealistisch
pionieren voorbij. Nederlandse producten zijn in trek
en buitenlandse vegabedrijven trekken massaal naar
Nederland, met geld, fabrieken en hoofdkantoren.
In de bonus: vegetarische spare-
ribs en vegakibbeling. In deze
'week zonder vlees' heeft super
marktleider Albert Heijn zijn
vegaschap in negenhonderd
winkels 1 meter groter gemaakt. Dat
is voortaan 5 meter breed, met plek
genoeg voor de 160 vleesalternatie
ven die AH nu biedt.
Ook de Amsterdamse Weedburger
- van zeewier - is deze week geland
bij AH. ,,We zijn ooit begonnen met
verkoop vanuit een zelf getimmerde
bakfiets", zegt oprichter Mark Kuls-
dom. ,,Nu liggen we overal in de Ap-
pie. Dat is gewoon magisch. Vega is
echt niet meer dat witte blok natte
tofu. Als AH gas geeft, dan gaat er iets
gebeuren."
Hij ziet dit als een doorbraak, en
niet alleen voor zijn bedrijf. ,,Toen
we in 2013 begonnen, was het alle
maal onwijs niche. Maar sinds 2016
gaat het hard. Ik voel me een wielren
ner die de berg oprijdt, terwijl net
voor de top het hele peloton over me
heen raast.''
AH is niet de enige mastodont op
drift. Deze week maakte rookworst
pionier Unox bekend vol in te gaan
zetten op vegetarische producten, en
ook vleeskampioenen als Vion
(Meat) en Van Loon (Blue Butcher)
storten zich op vleesalternatieven.
De verkoop van vegetarische pro
ducten steeg volgens marktvorser IRI
vorig jaar in Nederland met 32 pro
cent, terwijl de vleesverkopen met
8 procent toenamen. Waren plant
aardige vleesvervangers in 2005 nog
goed voor een winkelomzet van 60
miljoen euro, in 2020 werd daarmee
al 190 miljoen omgezet.
Dat trekt wereldwijd aandacht. Het
Britse Meatless Farm koos vorig jaar
bewust voor de Amsterdamse Prin-
zaterdag 13 maart 2021
^0 @ivandenberg
De grootste partij in de peilingen,
Die tegenstrijdigheid is deels te
Over die verkiezingsdebatten:
Irene van den Berg is journalist en
columnist, gespecialiseerd
in financiële psychologie.
Zij probeert ons economische
gedrag te verklaren.
O
GO
Jaarcijfers vie
len eerder deze
week niet in de
smaak, maar
koffiebedrijf
herstelt zich.
Ook herstel voor
de bank die op
22 maart uit de
AEX wordt gezet.
Techinvesteerder
heeft last van
strenger toezicht
door Chinese
overheid op
Tencent.
Beddenbedrijf
zit niet langer in
de rode cijfers,
maar keert geen
dividend uit.
a>
E
o
Nederland is
walhalla voor
vega-industrie
Herman Stil
Amsterdam
In 2020 werd in Nederland voor
190 miljoen euro aan plantaardige
vleesvervangers omgezet.
