BiSU
EUWS 11
Berichtendienst Sky: Wij zijn niet
gekraakt, wel nepapp in omloop
CRIMINEEL CIRCUIT COMMUNICATIE A
De schokgolf die door de onderwereld
trok, zal nog lang voelbaar zijn. Met het
kraken van de berichtendienst Sky zitten politie en
justitie nu op een enorme goudmijn aan belastende
communicatie. Het gaat om honderden miljoenen
berichten. Wat betekent dit?
kraken. Dat veranderde in 2016 en
2017, toen twee grote aanbieders
door de Nederlandse politie wer
den gekraakt en offline gehaald. De
ongeveer zes miljoen berichten die
werden gevonden, vormen nu de
basis van grote liquidadatieproces-
sen als Marengo. ,,Het was ook echt
onze strategie om achter deze aan
bieders aan te gaan'', vertelt recher
chebaas Kraag. ,,En we zagen tege
lijkertijd dat bij het offline halen
van de ene aanbieder, de andere
aanbieder juist groeide als kool.''
Hoewel ook in de onderwereld
langzaam het besef doordrong dat
W De cryptotelefoon
is onmisbaar voor
de georganiseerde
misdaad
het succes niet eeuwig kon duren,
bleven criminelen vallen voor de
belofte van Sky: we zijn niet te kra
ken. Maandag nog loofde het be
drijf een bedrag van vijf miljoen
euro uit voor de technicus die de
encryptie van Sky zou kunnen om
zeilen. Daar komt bij dat de crypto
telefoon zo ongeveer onmisbaar ge
worden is voor de georganiseerde
misdaad. De afgelopen jaren is ge
bleken dat de grote drugshandela
ren massaal naar oorden als Dubai
zijn vertrokken. Het runnen van
een criminele organisatie kan im-
Andy Kraag liep dinsdag de hele
dag met een grote grijns op zijn ge
zicht. ,,En die zal voorlopig ook nog
wel even blijven'', zei het hoofd van
de Dienst Landelijke Recherche
van de Landelijke Eenheid bij de
politie tijdens een persmoment in
het Amsterdamse hoofdbureau. En
dat is heel goed voor te stellen. De
vangst die de politie heeft gedaan,
is ongekend groot en zal de ko
mende weken en maanden zorgen
voor een stortvloed aan politie-in-
vallen, aanhoudingen en nieuwe
rechtszaken. ,,Er zal paniek zijn in
Dubai. Daar zitten tegenwoordig
alle grote drugshandelaren, veilig
met hun telefoon. Ik denk dat ze
een slechte nacht hebben gehad'',
zegt een ingewijde.
Gisteren bleek dat de bekende
kickbokser Jamal Ben Saddik een
van de meer dan 120 personen is die
in België en Nederland zijn opge
pakt in de 'operatie Sky'. Volgens
zijn advocaat niet voor de handel in
verdovende middelen. De verden
king gaat over het verkopen van de
toestellen, de zogeheten Sky ECC-
cryptofoons. Criminelen zijn het
afgelopen decennium massaal ge
bruik gaan maken van cryptotele-
foons, die dankzij encryptiesoft-
ware kunnen beloven dat de be
richten versleuteld zijn en daarmee
onleesbaar zijn voor anderen.
Voorsprong
Met de komst van deze versleutelde
smartphones kregen criminelen
opeens een ongelofelijke voor
sprong op de opsporingsdiensten.
Hoewel de politie wist dat crimine
len via deze toestellen met elkaar
communiceerden, lukte het maar
mondjesmaat om deze telefoons te
mers prima via de telefoon. Boven
dien worden in het golfstaatje niet
al te veel moeilijke vragen gesteld
over de herkomst van geld, en is
uitlevering naar Nederland nog al
tijd niet via een verdrag geregeld.
Dus maakten de afgelopen jaren ze
ker 11.000 Nederlanders volop ge
bruik van Sky. Volgens de politie
was het overgrote deel hiervan cri
mineel. Tijdens het onderzoek,
opererend onder de codenaam Ar
gus, kon de politie ook drie weken
lang meelezen met de berichten die
werden gestuurd. ,,Het is alsofwe al
die tijd over de schouders van de
criminelen mee konden kijken. We
hebben al hun gesprekken afge
tapt'', zegt Kraag.
Corruptie
Dat kon de politie in het voorjaar
van 2020 ook al, toen bij concurrent
Encrochat liefst drie maanden werd
meegelezen. De politie schrok toen
van de aard en omvang van de co
caïnesmokkel in Nederland, de op
komst van crystal meth. Maar ook
van de wijdverspreide corruptie
binnen bijvoorbeeld de politie en
de douane. ,,Het beeld dat we had
den is tijdens de livefase bij Sky ver
der verscherpt", licht Kraag toe. Een
speciaal team van de rijksrecherche
is inmiddels aan de slag om deze
corruptie aan te pakken.
Hoe gaan criminelen nu commu
niceren? Ook vandaag zijn er nog
steeds aanbieders van versleutelde
berichtendiensten. Wie durft daar
nü nog mee te chatten? ,,Crimine-
len moeten toch communiceren
met elkaar. We denken goed te zijn
voorbereid op wat criminelen zul
len doen'', aldus Kraag, die de on
derwereld waarschuwt. ,,Wij heb
ben de beste cyberspecialisten van
de wereld. Niemand blijft voor de
politie onvindbaar.''
REACTIE
donderdag 11 maart 2021
:OTO POLITIE
Welke
crimineel
durft er
nu nog te
chatten?
Politie kon wekenlang meele
zen met criminelen. foto politie
Yelle Tieleman
Amsterdam
Berichtendienst Sky ECC
spreekt tegen dat die is ge
kraakt of gehackt door opspo
ringsdiensten in Nederland.
Het bedrijf meldt in een verkla
ring dat het ook niet is benaderd
door de autoriteiten, die toegang
zouden hebben gekregen tot
honderden miljoenen berichten
van gebruikers van de versleu
telde dienst.
Sky ECC zegt dat distributeurs
in Nederland en België melding
hebben gemaakt van een 'valse
phishingapplicatie die ten on
rechte is gepresenteerd als Sky
ECC'. Die app zou op telefoons
zijn gezet, die vervolgens zijn
verkocht via 'ongeautoriseerde
kanalen'. Sky zegt juridische
stappen te ondernemen van
wege de verspreiding van die
'nep-app'.
De berichtendienst spreekt ook
tegen dat het een populair plat
form voor criminelen is. 'Sky
ECC heeft een zerotolerancebe-
leid en verbiedt alle criminele
activiteiten op al haar platfor
men', meldt de onderneming in
de verklaring. 'Accounts die wor
den gebruikt voor criminele acti
viteiten, worden onmiddellijk ge-
deactiveerd.'
Daar denken politie en justitie
toch anders over. De Amster
damse recherchechef Jonne
Janssen stelde dinsdag tegen
deze krant dat criminele organi
saties de laatste jaren uitslui
tend gebruik maakten van Sky
om buiten het zicht van de over
heid te blijven.
,,De Sky-server is gewoon in be
slag genomen", zegt een woord
voerder van het OM.
Sky ECC ontkent te zijn overgenomen.
FOTO ROB ENGELAAR
