Verwerking
van groene
stroom wordt
een probleem
ECONOMIE 17
Rechts wil in de auto, links neemt trein of fiets
Netwerk raakt overbelast
ZOEKEN NAAR DE GOEDE KOERS
pore vliegen kan efficiënter. Maar
er zijn ook nadelen aan dat praten
tegen een schermpje. Ik denk dat
het grootste deel van de mensen
elkaar weer wil ontmoeten.''
JA21 heeft een handvol snel
wegen in het partijprogramma
staan waar de doorstroming ver
beterd moet worden. ,,Meer asfalt
betekent niet dat je tegen natuur
bent en andersom ook niet.
Links en rechts staan hier tegen
over elkaar. Een valse tegenstelling
als je het mij vraagt. Ik ben ervoor
dat mensen die op weg zijn, er
ook op tijd kunnen zijn en ik hou
niet van files. Dat is economisch
een grote kostenpost. Maar ik hou
ook van groen en ik ben ook voor
groen als compensatie als ergens
asfalt komt en voor oplossingen
om wegen verdiept of ondertun-
neld aan te leggen, maar we
kunnen Nederland niet stilzetten.
Voor onze bedrijvigheid moeten
we voor goede verbindingen
zorgen. Met de trein kun je niet
iedereen overal heen brengen.
Als je niet in de grote stad woont,
is de auto een heel belangrijk
vervoermiddel. Het is linkse reto
riek om te zeggen: de auto is
passé.''
WAT VINDT DE REST?
In 2020, zo meldde het CBS giste
ren, werd in Nederland ruim een
kwart van alle elektriciteit opge
wekt uit hernieuwbare bronnen
(wind, zon, water en biomassa);
dat was een groei van 40 procent
vergeleken met 2019. In totaal
werd er 31,1 miljard kWh groene
stroom opgewekt. De groei komt
vanwege nieuwe windturbines op
zee, maar ook doordat er meer
zonneparken op land bijkomen.
Netbeheerder
Enexis heeft er
de handen vol
aan, meldde het
bedrijf gisteren
bij de presenta
tie van de jaarcij
fers. Dikke
nieuwe kabels
en nieuwe
zwaarder uitge
voerde tussen
stations zijn no
dig om al die
energie op de
juiste plek te
krijgen. En de
energietransitie
in Nederland is
nog maar net be
gonnen. Vorig
jaar werd bijvoorbeeld voor 70,8
miljard kWh elektriciteit uit aard
gas opgewekt en dat zal de ko
mende decennia allemaal omge
zet worden in groene stroom.
Enexis pleit ervoor om nieuwe
zonneparken en windturbines
daar te plaatsen waar de elektrici
teit ook wordt verbruikt. Ook zou
den de aansluitingen van grote
parken geknepen moeten worden.
Geen kabels aanleggen om alle
zonne-energie van die spaarzame
zomerse dagen met zestien uur fel
zonlicht te kunnen transporteren,
maar bescheidener aansluitingen
die meer zijn afgestemd op de ge
middelde productie. ,,Als we het
systeem zo efficiënt mogelijk in
richten, dan zou ons dat de ko
mende vijf tot tien jaar maximaal
660 miljoen euro kunnen bespa
ren. En de andere netbeheerders
in Nederland kunnen ook derge
lijke bedragen besparen'', zegt
chief transitions officer Jeroen
Sanders. ,,Het is heel goed dat er
zoveel duurzame energie wordt
aangesloten. Maar de druk op onze
netten neemt toe. Het moet maat
schappelijk betaalbaar blijven.''
Sanders stelt dat in de toekomst
het 'overschot' aan groene energie
moet worden omgezet in water
stof om het te kunnen gebruiken
voor windstille en grijze dagen.
Waterstof kan eventueel ook ge
bruikt worden als vervanger van
aardgas in huishoudens. ,,Bij de
verduurzaming van de industrie
zal waterstof over vijf jaar al een
rol spelen. Bij de verwarming van
huizen kan waterstof mogelijk
over tien jaar ingezet worden.''
Er hangt een stevig prijskaartje
aan de energietransitie. Het Plan
bureau voor de Leefomgeving
meldde deze winter al dat de elek
triciteitsrekening van Nederlan
ders gaat stijgen om de ambities
op het gebied van duurzame ener
gie waar te maken. Om de sterk
stijgende hoeveelheid stroom die
zonnepanelen en windmolens
opwekken te transporteren, voor
ziet beheerder Ten-
neT de komende
negen jaar tussen
de 7,8 en 8,7 miljard
aan extra investe
ringen in het lan
delijke hoogspan
ningsnet.
En de regionale
netbeheerders zo
als Enexis en Ste-
din zijn naar schat
ting ook nog eens
2,4 miljard euro
kwijt om hun net
ten op sterkte te
krijgen. Volgens
het PBL kan de
energierekening
daardoor 5 procent
per jaar stijgen.
Enexis waarschuwt dat de pro
blemen zo groot worden dat ze
niet met geld alleen zijn op te los
sen. In het verzorgingsgebied van
Enexis, dat klanten in Groningen,
Drenthe, Overijssel, Noord-Bra
bant en Limburg op het gas- en
elektranet aansluit, steeg het to
tale vermogen van alle duurzame
opwekinstallaties in 2020 met 60
procent ten opzichte van het voor
gaande jaar.
Projectontwikkelaars
Het probleem is dat projectont
wikkelaars sneller grote zonne-
parken kunnen realiseren dan dat
het net kan worden uitgebreid.
Onder andere in Limburg en Bra
bant dreigt het net deze toename
niet meer aan te kunnen, waar
door netbeheerders daar tijdelijk
geen grote opwekkers van energie
meer kunnen aansluiten.
Volgens de netbeheerder moet
de rijksoverheid een sterkere rol
gaan spelen dan nu het geval is.
Omdat netbeheerders zelf geen
voorrang mogen geven bij het
aansluiten van bijvoorbeeld de in
dustrie, huishoudens of zonne-
parken, wil Enexis dat Den Haag
die keuzes maakt.
N v
-
mvm.
vrijdag 5 maart 2021
GO
Ook hier is er een duidelijke
scheiding tussen linkse en
rechtse partijen. De VVD wil
extra investeren in wegen, maar
ook in ov en fietspaden. Trans
port en logistiek zijn volgens de
liberalen te belangrijk voor Ne
derland en de Nederlandse eco
nomie om dat niet te doen. De
PVV ziet de auto als het belang
rijkste vervoermiddel voor veel
mensen en wil doorgaan met de
aanleg van nieuwe wegen. Ook
FvD staat al klaar met de asfalt-
machines. Het CDA wijst in het
programma op het belang van
goede wegverbindingen en be
looft knelpunten aan te pakken.
D66 wil vooral investeren in
nieuwe spoorlijnen, tramverbin
dingen en gebruik van fiets, e-
scooters en deelauto's. Want als
dat niet gebeurt, zal Nederland
ondanks het thuiswerken weer
dichtslibben. GroenLinks wil vol
inzetten op fiets en ov: ,,We leg
gen geen nieuwe autowegen aan,
want meer asfalt leidt alleen
maar tot meer files.'' En de SP is
eveneens duidelijk over mobiliteit:
,,We gaan investeren in het open
baar vervoer, ten koste van as
falt.''
Nog nooit produceerde Neder
land zoveel elektriciteit uit zon
en wind als in 2020. De netbe
heerders vrezen dat de kosten
om al die elektriciteit te ver
werken de pan uitrijzen.
Ton Voermans
Den Bosch
FOTO MARCELLE DAVIDSE
