4 THORIUMREACTOR EN KLASSIEKE KERNCENTRALE Hij bestaat nog slechts op papier. Toch zet Zeeland al de deur open voor een thoriumcentrale, een kerncentrale met een gesmoltenzout-reactor. De provincie omhelst een plan van een consortium uit de nucleaire sector. De thoriumcentrale wordt al een tijd bejubeld als oplossing van het klimaatprobleem. Maar is dat wel zo? ,,Nou nee", zegt hoogleraar Jan Leen Kloosterman aan de TU Delft. Thorium komt van nature in de aardkorst voor en is een van de afvalproducten bij de winning van zeldzame metalen die veel worden gebruikt in elektronica en telefoons. In de Molten Salt Reactor (MSR) wordt thorium opgelost in gesmolten zout. Het thorium wordt dan eerst omgezet in uranium- 233 dat vervolgens als de splijtstof dient en de ener gie levert. In verreweg de meeste kerncentrales wordt uranium rechtstreeks gebruikt als splijtstof. Een belangrijk verschil is dat er geen hogedrukvat nodig is, zoals de meerderheid van de huidige re actoren wel heeft. Ook de kerncentrale Borssele heeft een hogedrukvat. In een thoriumcentrale is een meltdown van de kern zoals in Tsjernobyl in 1986 bijna onmogelijk doordat een hogedrukvat ontbreekt. Eigenlijk kun je een kerncentrale zien als een die selauto, waar de thoriumcentrale een hybride voi- ture is. In beide gevallen wordt er CO2-vrije ener gie geproduceerd, maar de thoriumcentrale kent wel flink wat plussen. Hij is veel veiliger en duur zamer dan klassieke kerncentrales. Ook produceert zo'n centrale veel minder afval dan een conventio nele kernreactor, tot wel duizendmaal minder. Ook blijft het afval veel minder lang gevaarlijk. De radioactiviteit wordt in 300 jaar afgebouwd. Ter vergelijking: plutonium uit Borssele heeft een hal veringstijd van 24.000 jaar. Daarnaast is een thoriumreactor geschikt voor de productie van waterstof, een grondstof waar mee de industrie duurzamer kan produceren. In die zin kan een MSR helpen de chemie om te laten schakelen van fossiele naar klimaatvriendelijke grondstoffen. Een ander voordeel is dat een thori- umcentrale radioactief afval van conventionele kerncentrales kan opbranden. Hij kan ook alleen op plutonium of uranium draaien. Op die manier kan nucleair afval worden opgeruimd. Zijn er ook nadelen? Ja. De technologie is nog niet - en zeker niet op grote schaal - in de praktijk bewezen. In de jaren 60 van de vorige eeuw werkte in de Verenigde Staten een kleine demonstratiereactor van dit type enkele jaren met succes. In de jaren 70 is er ook in Neder land (KEMA) mee gewerkt in een proefcentrale, de KEMA Suspensie Test Reactor. De techniek is ech ter nooit doorontwikkeld. Thorium in kerncentra les staat daarom nog in de kinderschoenen. Al leen India heeft met de KAMINI-reactor een kleine werkende experimentele reactor op uranium-233, al is die nog wel afhankelijk van het bestralen van thorium in andere reactoren. Naast pionier India, waar thorium rijkelijk in de bodem zit, doet ook China onderzoek naar thoriumreactoren. Dat zijn NRG/PALLAS, de TU Delft, DIFFER en re actorontwikkelaar Thorizon. NRG in Petten pro duceert onder meer radio-isotopen voor medische toepassingen. Het doet ook onderzoek naar tho- rium-energie. In de afgelopen zes jaar kreeg het daarvoor 6,5 miljoen euro subsidie van het minis terie van Economische Zaken en Klimaat. De TU in Delft doet al jaren onderzoek naar de Molten Salt Reactor (MSR) ofwel de thoriumcentrale. DIFFER is een Nederlands instituut voor fundamenteel energieonderzoek. Thorizon is een jong bedrijf dat een ontwerp voor een thorium-reactor heeft be dacht. Dat is tot stand gekomen met 350.000 euro subsidie van EZ. Achter Thorizon gaat de 34-jarige Lucas Pool schuil. Pool is geen onbekende van NRG: hij werkte vier jaar als onderzoeker naar ge smolten zout bij de kennisinstelling in Petten. In 2035 kan er maximaal een proefreactor staan. Volgens het consortium zou een proefreactor en kele honderden Megawatts aan vermogen kunnen hebben, maar dat lijkt erg veel voor een testopstel ling. Zo'n thoriumreactor zou qua vermogen dan al de kerncentrale Borssele in de nek hijgen. Dat gaat volgens des- Thoriumreactor verbruikt en vervuilt minder kundigen in de hon derden miljoenen eu ro's lopen. Met alleen zonnewei des en windparken kan Nederland waar schijnlijk niet zijn kli maatdoelen halen. Verschillende poli tieke partijen hebben aangedrongen op on derzoek naar het lan ger openhouden van de kerncentrale Bors- sele. Ook de bouw van nieuwe kerncentrales is politiek geen taboe meer. Dat de verkie zingen een rol spelen is overduidelijk. Het consortium geeft toe donderdag 4 maart 2021 GO Het verschil tussen een diesel en een hybride auto Frank Balkenende Wat is een thoriumcentrale eigenlijk? Wat is het verschil met een conventionele kern centrale? Welke voordelen heeft een thoriumcentrale ten opzichte van bestaande kerncentrales? Jan Leen Kloosterman, hoogleraar kern- reactorfysica aan de TU Delft. Wie vormen het kennisconsortium dat de thori- umcentrale in Nederland van de grond wil krij gen? Waarom denkt de nucleaire sector dat een tho- riumcentrale er al rond 2035 kan staan, terwijl deskundigen het tot nu toe hielden op 'na 2050'? Hoeveel geld is met zo'n testreactor gemoeid? Uranium gevoed 35 ton verrijkt uranium gaat reactor in Conventionele kerncentrale 215 ton verarmd uranium Kan op diverse manier hergebruikt worden, onder meer om een andere soort brandstof (mox) voor kerncentrales te maken Vergelijking van het jaarlijks verbruik van een 1 gigawattcen- trale op traditioneel uranium met dat van een thoriumreactor. 83 procent kan binnen 10 jaar hergebruikt worden voor onder meer medische doelein den 35 ton radioactief nucleair afval. Moet 10.000 jaar of langer opgeslagen worden Thorium gevoed Thoriumreactor Waarom zijn thori- umcentrales plotse ling trending topic?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 32