Jeroen van Merwijk droeg zijn
lot met vrolijk gekrenkte trots
Race jij
naar de
overwinning?
MEDIA CULTUUR 25
Speel mee op tubantia.nl/gp-spel
Hij was gelukkig, zei
Jeroen van Merwijk in
november in een ge
sprek met Het Parool. En nu hij
erover nadacht: misschien zelfs
gelukkiger dan ooit. Zeker, Van
Merwijk wist dat zijn leven zich
niet meer in jaren, maar nog
slechts in maanden voor hem
uitstrekte. Maar de letale vorm
van darmkanker waaraan hij
leed, had hem tegen de ver
wachtingen in een uitermate
opgeruimd gevoel bezorgd.
Van Merwijk legde zich neer
bij zijn eigen naderende einde
en vierde vooral de verlossing
van alles waaraan hij de afgelo
pen jaren een hekel had gekre
gen. Het geploeter voor halflege
zalen bijvoorbeeld. De bijbeho
rende financiële onzekerheid.
En vooral de permanente vraag
of wat hij maakte wel goed ge
noeg was. Want, zo zei de
Utrechter met typisch Van Mer-
wijkse humor, kunstenaar ben
je duidelijk niet voor je lol.
Ja, op deze manier wilde hij
nog wel even door. Hij had er
zich bij neergelegd dat hem de
kracht ontbrak om nog eens
langs de Nederlandse podia te
trekken, maar schilderen ging
nog wel. Dat hij deed hij nu da
gelijks. 'Een plaat van Dylan of
Lou Reed op en geen gezeik aan
m'n kop.' Het liefst uren achter
een. 'Het leven dat ik ambieerde
toen ik op kunstacademie zat',
constateerde hij tevreden.
Gisteren is Jeroen van Mer-
wijk dan toch overleden. Hij
stierf in zijn huis in Zuid
Frankrijk met naast zich zijn
grote liefde Jeannette. De afge
lopen dagen belde hij vrienden
in Nederland om afscheid te ne
men. Veel vakbroeders uit het
cabaret. Want hoewel hij het
grote publiek nooit voor zich
won, waardeerden zijn collega's
hem hogelijk. Zij begrepen vol
gens Van Merwijk wat hij
maakte: het pure cabaret. De
vorm die moest schuren. 'Je
moet in de zaal een beetje een
hekel krijgen aan die vent op
het podium, die steeds vertelt
wat je nu net niet wilt horen',
zei hij.
Maar ja, daar scoor je in Ne
derland geen populariteitspun-
ten mee. Hoe goed liedjes als Ik
kan je dromen, Alle mannen moe
ten dood of Kan iemand mij ver
tellen wie ik ben ook zijn. Van
Merwijk wilde andere collega's
niet afvallen, maar waarmee zij
scoorden, heette 'entertain-
'Ik heb mijn plek
gevonden. Aan
de rand', zei hij in
november
ment', geen cabaret. Van Mer-
wijk maakte 23 voorstellingen
waarvan de 20ste de titel Er zijn
nog kaarten droeg. Hij droeg zijn
lot met vrolijk gekrenkte trots.
'Ik heb mijn plek gevonden.
Aan de rand', zei hij in novem
ber.
Met smaak vertelde hij over
de tournee die hij in 2015
maakte met zijn goede vriend,
de uit zijn pensioen teruggeko
men Harrie Jekkers. Opeens
puilden de zalen uit. Maar niet
vanwege zijn liedjes, werd Van
Merwijk keer op keer duidelijk.
Het toppunt was een toeschou
wer van een zijn latere solo
shows die hem vertelde 'te heb
ben genoten van zijn eerste
keer bij Jeroen van Merwijk.'
Ging hij vaker naar cabaret,
wilde Van Merwijk weten. Jaze
ker, vertelde de man, hij was
een paar jaar eerder naar Harrie
Jekkers geweest. Die had opge
treden met een andere cabare
tier. Maar wie? Daar kon hij nu
niet meer opkomen.
De laatste tournee die Van
Merwijk voltooide, was een ou
dejaarsconference over het jaar
2019 met de bij nader inzien
omineuze titel Was volgend jaar
maar vast voorbij. Niet lang na
de jaarwisseling kreeg Van
Merwijk zijn diagnose: onge
neeslijk ziek. Het bericht bleek
een als onheilstijding vermomd
levenselixer.
Plots lukte het Van Merwijk -
in de wieg gelegd voor misan
tropie en zelfhaat - zijn eigen
leven in veel vergevingsgezin
der licht te zien. Plots bleek hij
een ander type mens dan zelf
gedacht. 'Je wordt door die kan
ker absoluut liever. Omdat je
ook veel meer zachtheid er
vaart, ga je die ook teruggeven.
Dat is eigenlijk veel beter, had
ik veel eerder moeten doen.'
De publiciteit rond zijn ziekte
leverde hem nog meer goeds
op. Zijn schilderwerk vloog
plotseling zijn webshop uit, een
overzichtstentoonstelling is in
de maak. Voor zijn theaterwerk
kreeg hij een Edison oeuvre-
prijs. En zijn belevenissen als
kankerpatiënt vervatte hij in
een goed verkochte instructie-
gids: Kanker voor beginners. De
toon was daarin nooit die van
de zieke op weg naar zijn laatste
ademstoot. Van Merwijk koos
voor lucht en humor. 'Er valt
heel veel te lachen als kanker
patiënt', constateerde hij. 'Als je
tenminste oog hebt voor het ab
surde. Maar dat heb ik gelukkig
mijn hele leven gehad.'
Maak dit jaar de GP's spannender dan ooit door mee
te spelen met het GP-speL. VersLa je vrienden en maak
elke GP kans op mooie prijzen. Pak jij de pole position?
Olcay: ,,We maken allebei met
veel liefde en passie program
ma's. Ik kan me voorstel
len dat het soms gaat
schuren, maar we
moeten dat nog
meemaken.''
Ruud: ,,Een
huishouden is ook
een bedrijf, ik zie
niet waarom dit
heel anders is.''
Olcay: ,,Het is
even een knop om
zetten als je colle
ga's bent, maar dat
lukt ons wel.''
Ruud: ,,We hou
den genoeg van
elkaar en van het
leven dat we dit
wel kunnen rang
schikken.''
Olcay: ,,Oh nee, ik heb die ambitie
helemaal niet.''
Ruud: ,,Voor mij is het heel fijn
dat ze naast me zit. Ik heb gemerkt
dat ik haar nodig heb, zij is als geen
ander eerlijk tegen mij.''
Olcay, tegen Ruud: ,,Ha! Ik mag
maar twee zinnen achter elkaar zeg
gen; je bent best bazig.'' Tegen de
verslaggever: ,,Ik gebruik soms best
veel woorden. Dan probeer ik het
kort te houden, zegt-ie daarna: 'Je
mag wel meer zeggen, e bent zo
stil'.''
deel van Portugal is code oranje -
konden we het meteen uitproberen.
Het smaakte naar meer. Olcay is tot
vier uur 's middags mijn vriendinne
tje en liefje, en daarna mijn concur
rent en sparringpartner.''
Olcay: ,,Moest ik ineens het weer
bericht voorlezen. Dat is dus hart
stikke moeilijk. Ik was op zoek naar
een complimentje van Ruud, maar ik
kreeg op mijn flikker.''
Ruud: ,,Ik ben liefdevol eerlijk en
corrigerend.''
Olcay: ,,Wil jij in het vervolg alsje
blieft zelf het weerbericht doen?''
Ruud: ,,Ik zal er over nadenken.''
Hoe vullen jullie elkaar aan?
Ruud: ,,Olcay heeft een veel grote
sociaal-maatschappelijke radar dan
ik. Kijk wat ze doet met huiselijk
geweld (Gulsen maakte afgelopen
jaar een programma over slachtof
fers en plegers van agressie bin
nenshuis, red.). Ik ben meer van het
kleinere. Zij is hands on, wil gelijk
dingen oplossen.''
Olcay: ,,Ruud is emotioneler, ik
ben de nuchtere. Ik ben iemand die
alles relativeert.''
Ruud: ,,We horen bij elkaar. Ik
vind Olcay te gek en soms heb ik
het idee dat het wederzijds is.''
Olcay: ,,Dat is het.''
donderdag 4 maart 2021
PC
Cabaretier Jeroen van Mer
wijk was op het podium vaak
een nare man. Dat hoorde,
vond hij. Hij leefde naar die
beroepsopvatting. Tot hij ziek
werd.
Stefan Raatgever
Geliefden die samenwerken, dat
wordt soms bonje. Zijn jullie daar
niet bang voor?
Olcay, jij hebt nog nauwelijks
radio-ervaring. Wil je net zo'n suc
cesvolle deejay worden als Ruud?
Wild in het Weekend: Ruud vs.
Olcay is in maart op vrijdag te
horen en te zien tussen 16.00 en
18.00 uur op NPO Radio 2.
Gulsen en De Wild willen plezier
en gezelligheid de huiskamers bin
nenbrengen op de vrijdagmiddag.
FOTO WESSEL DE GROOT
