10 NIEUWS Economen: weinig problemen met oplopen staatsschuld Jr Tweede Kamer wordt diverser Erdogan zegt te hervormen Meer misbruik dan geschat TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN dagen tot de verkiezingen Een opmerkelijke trendbreuk mag het gerust genoemd worden. In de jaren na de bankencrisis luidde de mantra op het Binnenhof: bezuini gen, bezuinigen en nog eens bezui nigen. Nee, de teugels konden echt niet losser, meende toenmalig mi nister van Financiën Jeroen Dijssel- bloem (PvdA). Een gezond huis houdboekje was prioriteit nummer één. Nederland gaf zo bovendien het goede voorbeeld aan de Zuid- Europese landen. Spoel een klein decennium voor uit en de tijden van Joop den Uyl lij ken terug te keren. Zelfs in de VVD- fractiekamer zijn woorden als be zuinigingen, denivellering of Zalm norm nauwelijks nog te horen. Evenals SP, PvdA en GroenLinks, pleiten de liberalen voor hogere uitgaven. Het CDA is ook overstag. ,,De politiek is anders over crisis management gaan denken, men beseft dat het veel werkgelegenheid kost als je hard gaat snijden'', stelt ING-hoofdeconoom Marieke Blom. Dat ziet ook Wimar Bolhuis, eco noom en bestuurskundige aan de Universiteit Leiden. ,,Door kabinet ten Rutte I en II is te hard bezuinigd luidt de wetenschappelijke consen sus onder economen. Dat besef is gelukkig ook op het Binnenhof en bij de ambtenarij doorgedrongen.'' Het laten oplopen van de staats schuld is een verstandige strategie, meent hij. ,,Als je komende vijfjaar bezuinigt, gaat dat ten koste van de economische groei en is het lastiger je schulden af te betalen. Het is dus logisch de kosten bij volgende ge neraties te leggen.'' De overheid kan bovendien 'gratis' lenen, de rente op staatsleningen is momen teel negatief. Ook hoogleraar economie Bas Ja cobs van de Erasmus School of Eco nomics noemt het niet verkeerd tij delijk meer uit te geven. ,,Door de coronamaatregelen zit de economie op slot en verkeren we deels in re cessie. Door te stimuleren kan de coronaschade straks sneller worden ingelopen.'' Maar, zegt hij: ,,Politici moeten het aanpakken van de coro nacrisis niet vermengen met het vergroten van de overheid.'' Jacobs wijst er op dat veel partijen struc tureel meer willen uitgeven aan zorg en sociale zekerheid of de be lastingen verlagen. ,,Dat is iets an ders dan een crisis oplossen, zulke uitgaven hebben niets met corona- bestrijding te maken.'' Ruk naar links Bedrijven moeten ondertussen fors meer betalen, zelfs bij de VVD gaat het om enkele miljarden extra. ,,Dat brengt enige risico's met zich mee. Bij fors hogere lasten gaan bedrij ven minder investeren of kunnen ze naar het buitenland vertrekken. Dat drukt de economische groei en werkgelegenheid.'' Al met al constateert de econoom een 'forse ruk naar links' bij alle partijen. „Allemaal gaan ze voor een grotere collectieve sector, meer inkomensgelijkheid en hogere las ten voor bedrijven. Dat zijn alle maal klassiek linkse thema's.'' Ge volg is dat de rekening bij toekom stige generaties wordt gelegd. ,,Een hogere staatsschuld is in feite uitge stelde belastingheffing.'' De zorgen van Jacobs springen in het oog. Tijdens de vorige crisis gold hij als één van meest vocale criticasters van de bezuinigings drift van kabinet Rutte II. ,,De eco nomische situatie is echter anders dan nu. Dat vergt een andere begro- tingspolitiek.'' Jacobs wijst op een risico van op de lange termijn te veel uitgeven. ,,Ik zie twee scenario's. In het meest waarschijnlijke blijven rente en in flatie laag en is het geen probleem dat de staatsschuld nu oploopt. In het minder waarschijnlijke scena rio bestaat het risico dat de corona crisis veel kapot heeft gemaakt. Als er te veel bedrijven failliet gaan en productiecapaciteit is verdwenen dan kunnen we straks wel weer dingen gaan kopen, maar dan is niet alles beschikbaar. Dan komt er in flatie, gaat de rente omhoog en stij gen de kosten van de staatsschuld. Veilige marges Economen Blom en Bolhuis delen Jacobs' analyse, maar zijn minder pessimistisch. ,,De staatsschuld blijft binnen veilige marges, ik zie ook in 2060 geen groot probleem'', stelt Blom. Ze erkent dat een gro tere overheid ten koste kan gaan van productiviteit en economische groei. ,,Veel mensen vinden zorg en herverdelen echter belangrijk, dit is dus een afweging die politici kun nen uitleggen. En met investerin gen in onderwijs en klimaat geven we toekomstige generaties ook iets dat belangrijk is. Ze krijgen er kwa liteit van leven voor terug.'' Mocht het slechte scenario van Jacobs toch werkelijkheid worden dan kan de overheid tijdig bijstu ren, meent Bolhuis. Voor nu zullen de rente en inflatie niet ineens fors oplopen. ,,Pas als de staatsschuld 85 tot 90 procent van ons nationale in komen bedraagt, dan wordt het ris kant. Daar zit Nederland nog lang niet aan.'' woensdag 3 maart 2021 GO DEN HAAG De volgende Tweede Kamer lijkt een diversere afkomst te krij gen. Op basis van de hui dige peilingen hebben er na de verkiezingen over twee weken 20 van de 150 Tweede Kamerleden min stens één ouder die niet in Nederland is geboren, ver wacht het Montesquieu Instituut. Omgerekend is dat 13 procent. Van de Nederlandse bevolking is 25 procent migrant. In 2010 waren er nog maar 11 Kamerleden met een migratieachtergrond; op dit moment zijn dat er 15. ANKARA De Turkse presi dent Erdogan heeft een actieplan gelanceerd waar mee hij zegt de rechtsgang eerlijker te willen maken en de mensenrechten beter te willen beschermen. Hij wil ook betere bescherming van de vrijheid van me ningsuiting en religie. Het actieplan is onderdeel van economische en juridische hervormingen. Erdogan zei gisteren dat hij de rechter lijke macht wil hervormen. Erdogan kwam in 2003 als regeringsleider aan de macht. Sinds 2013 hebben zijn regeringen een steeds autoritairder karakter. PARIJS In Frankrijk zijn veel meer dan 3000 kinde ren het slachtoffer gewor den van seksueel misbruik door priesters en anderen. Het hoofd van het Franse onderzoek naar mishande ling in de rooms-katholieke kerk sluit niet uit dat er sinds 1950 minstens 10.000 slachtoffers waren. De eerdere schatting van de onafhankelijke commis sie over 3000 slachtoffers is 'zeker een onderschat ting', aldus de onderzoeks leider bij de presentatie van een tussenrapport. Het hogere cijfer is onder meer gebaseerd op 6500 getui genissen. Naar verwach ting komt de commissie later dit jaar met een reeks aanbevelingen. rei""™'-v J /I Politieke partijen zien nu meer in uitgeven dan in bezuinigen, de overheid kan bovendien 'gratis' geld lenen. foto anp 'Veel meer uitgeven valt goed uit te leggen' In plaats van keihard te bezuini gen zoals na de financiële crisis leggen politieke partijen de rekening van de coronapande- mie nu volgens het CPB bij toe komstige generaties neer. Hoe eerlijk is dat? „Mensen krijgen er ook wat voor terug.'' David Bremmer Amsterdam Het aftellen naar de Tweede Kamerverkie zingen op 17 maart is begonnen. Deze krant brengt tot die tijd een dagelijkse verkiezings pagina. Hierop bieden we u een mix van inter views met lijsttrekkers, inzichtgevende artike len over verkiezings thema's en actuele campagneverhalen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 10