Financiële
strop
dreigt voor
duizenden
II
EUWS 11
Met protesten en stakingen werden ze misschien wel 's lands
bekendste meesters. Thijs Roovers en Jan van de Ven zetten vier jaar na
de oprichting van lerarengroep PO in Actie een punt achter hun missie met
een afrondend boek waarin ze terugblikken op de dolle achtbaanrit.
Alle problemen die
er waren, worden
door corona
uitvergroot
jï*>:
maandag 1 maart 2021
Peet Vogels
meepraat. We hebben genoeg ver
trouwen dat dat sterk genoeg staat."
Thijs: ,,We waren net Justin Bieber.
Heel bizar was dat."
Jan: ,,Het was ook wel een beetje on
gemakkelijk."
Thijs: ,,Ik had gedacht dat ik het heel
leuk zou vinden om bekend te zijn,
maar dat is dus niet zo. Ik wil heel
graag met mensen praten over het
onderwijs, maar verder ben ik ge
woon een meester. Dat je in Amster
dam op de fiets zit en mensen roepen
ineens: 'Hey Thijs, goed bezig'. Ik
vind dat héél ongemakkelijk."
Wat was het gekste moment?
Jan: ,,Mag het ook het té gekste mo
ment zijn? Er was een manifestatie in
Geleen. Daar stapte een wat oudere
man op me af en zei met trillende
stem: ik ben 64, stond op het punt er
mee te kappen. Burn-out, zag het
niet meer zitten. Toen kwamen jullie
en nu heb ik het idee dat ik het wel ga
redden."
Thijs: ,,Wat ik heel bizar vond, is dat
we bij ABN Amro in de jury zaten
van een prijsvraag over kansenonge
lijkheid. Zegt een bestuurder ineens:
'Jongens, hebben jullie misschien zin
om vandaag naar Ajax te gaan?' Zaten
we 's avonds met familie Ajax te kij
ken in de halve finale tegen Totten
ham."
Thijs: ,,Ik kan me gewoon niet voor
stellen dat ik ja had gezegd als ik had
geweten hoeveel vrije tijd en energie
het me zou kosten."
Jan: ,,Afgaande op het resultaat zou
den we het sowieso doen. Maar als je
zegt: je krijgt er 1,5 jaar lang een full
time baan bij? Het heeft echt een
wissel getrokken. In juni 2018 zei
mijn vriendin: 'Jan, je zit elke avond
in Utrecht, Amsterdam. Hoe lang
duurt dit nog? Als je me ten huwelijk
zou vragen, zou ik nee zeggen'. Dus
toen we de cao hadden getekend, ben
ik naar huis gereden en meteen naar
de juwelier gegaan om een verlo
vingsring te kopen."
Thijs: ,,Het is een route geweest
waarbij we steeds de juiste afslag na
men. En het momentum was daar. Er
waren verkiezingen. Het gas stond al
heel lang open en wij waren het
vuursteentje waardoor het ont
vlamde."
Jan: ,,Wij hebben een directe link
richting die salariskloof gelegd. Dat
was een eyeopener voor heel veel
mensen."
Hebben jullie blufpoker gespeeld?
Jan: ,,Ja, af en toe wel. We hebben ge
durfde keuzes gemaakt, maar altijd
weloverwogen gedurfde keuzes."
Thijs: ,,We wisten wat we deden."
Jan: ,,De macht van het getal hielp
ook. Begin maart waren we net zo
groot als de grootste onderwijsvak-
bond. Dat was het PO in Actie-effect.
We zaten echt tot in iedere leraren-
kamer, omdat we een grassrootsbe-
weging waren."
Thijs: ,,Ik zou graag zeggen ja, maar
afgelopen jaar is dat wel erg vertroe
beld door corona."
Jan: ,,In de Facebookgroep is er nog
steeds een heel hoge activiteit. Het
hele idee van wij doen ertoe en het
heeft zin om van ons te laten horen,
is er zeker nog."
Thijs: ,,We zijn gewoon knettermoe.
Ik merk het zelf ook. Je bent continu
aan het wisselen; open, dicht, open,
dicht."
Dat blijkt uit een inventarisatie
van vakbond CNV. De bond wil
dat het kabinet de terugbetaling
schrapt voor deze groep. Het
probleem speelt bij mensen in
vitale beroepen zoals zorgperso-
neel, supermarkt- en distribu
tiemedewerkers. Ze hebben af
gelopen jaar veel overgewerkt,
waardoor hun inkomen flink is
gestegen. ,,Het is onaanvaard
baar dat zoveel werkenden in de
frontlinie straks nog een extra
rekening krijgen'', zegt CNV-
voorzitter Piet Fortuin.
,,Zij hebben keihard gewerkt.
Veel overuren gemaakt, wat vaak
betekent dat ze zorg-, huur- of
kinderopvangtoeslag weer moe
ten terugbetalen. Het gaat bij
sommigen mensen om duizen
den euro's. Vooral alleenstaande
ouders worden hard getroffen.''
Op zich is het niet meer dan
normaal dat mensen die te veel
verdienen de toeslagen moeten
terugbetalen. Wie genoeg ver
dient, heeft de toeslagen immers
niet nodig, is de redenering van
de politiek. Toch speelt hier een
ander probleem volgens Fortuin.
Problemen
Veel van de mensen in vitale be
roepen verdienen in de basis vrij
weinig. ,,De kans is dus groot dat
zij dit extra bedrag niet zomaar
kunnen terugbetalen. En hier
door in de problemen of zelfs in
de schulden komen. Er dreigt
een stevige financiële strop.'' Bo
vendien hebben mensen extra
kosten moeten maken, bijvoor
beeld voor extra kinderopvang.
Vorig jaar juni vroeg de
Tweede Kamer al of mensen in
cruciale beroepen ontzien kon
den worden in het terugbetalen
van toeslagen. Staatssecretaris
Van Huffelen gaf destijds aan dat
dit niet mogelijk was. Het zou
'onuitvoerbaar zijn'.
Na jarenlang elke dag contact zijn er
nu wel eens dagen dat ze elkaar niet
spreken. En dat is voor een paar da
gen niet erg, maar dan begint het wel
érg stilletjes te worden. ,,Ja, dan ga ik
toch weer eens te appen om te vragen
hoe het met hem gaat", knikt Jan, ter
wijl hij naar meester Thijs kijkt.
De afgelopen jaren streden de
meesters voor minder werkdruk en
een eerlijk salaris voor basisschoolle
raren. Het tweetal stuitte onafhanke
lijk van elkaar op het enorme belo-
ningsverschil met docenten op mid
delbare scholen en vond dat zo
oneerlijk dat ze de barricaden op gin
gen. Op 27 februari 2017 bundelde
een derde meester (Paul de Brouwer)
hun gezamenlijke onvrede en startte
de Facebookpagina PO in Actie. In
een paar weken tijd werden meer dan
45.000 leraren lid.
Op het hoogtepunt kreeg de actie
groep meer dan 60.000 leerkrachten
voor een protest naar het Haagse Zui
derpark. De boze leraren peuterden
430 miljoen euro los voor verlaging
van de werkdruk en kregen 270 mil
joen per jaar extra voor hogere sala
rissen. Ook richtten de meesters een
beroepsvereniging op, zodat de stem
van de leraar beter gehoord wordt:
het Lerarencollectief.
Het enorme succes van de leraren-
beweging had ook een keerzijde.
Want onderaan de streep waren Jan
en Thijs gewóón meester. 's Och
tends ging de wekker soms al rond
vijven voor een vroege radio-uitzen
ding, vervolgens stonden ze voor de
klas en daarna moesten ze nog aan
schuiven aan talkshowtafels.
Al die ervaringen beschrijven ze
in het boek Leraar, durf te claimen!
Hoe we samen ons prachtvak heroveren
dat vandaag verschijnt. ,,Het is voor
ons een afsluiting van een periode:
vier jaar onderwijspolder, vier jaar
trekken en sleuren in de beroeps
groep. En we hopen dat het stokje op
deze manier wordt doorgegeven",
zegt Jan.
Thijs: ,,Het gaat niet om Jan en Thijs.
We strijden met zijn allen ergens
voor."
Jan: ,,We hebben een beroepsvereni
ging neergezet die er toe doet, die
GO
Vakbond CNV vreest dat tien
duizenden mensen met vitale
beroepen hoge bedragen aan
toeslagen moeten terugbeta
len aan het rijk. Door de vele
overuren die ze hebben ge
maakt tijdens de coronapan-
demie is hun inkomen te hoog
geworden voor de steun.
Jan van de Ven in gesprek met minister Slob.
FOTO KOEN VERHEIJDEN
Toch draaide PO in Actie lange tijd
om jullie, zoals tijdens die grootste
onderwijsstaking ooit, op 5 okto
ber 2017 in het Haagse Zuiderpark.
Hoe voelde het om ineens een su
perster te zijn?
- Jan van de Ven
Hadden jullie ooit durven bevroe
den dat het zo groot zou worden?
Thijs: ,,Nee, dan had ik het ook nooit
gedaan."
Pardon, niet gedaan?
Hoe verklaren jullie de enorme
impact van PO in Actie?
Denken jullie dat het PO in Actie
effect nog bestaat?
Wat zien jullie überhaupt gebeuren
in het onderwijs tijdens corona?
Jan: ,,Alle problemen die er waren
worden uitvergroot. Kwaliteit van
onderwijs, kansengelijkheid, lera
rentekort."
Utrecht
Verpleegkundigen werkten
vaak meer uren. foto anp
Selfie van Roovers en Van de Ven met aan hun
voeten 65.000 collega's.
Ellen van Gaalen
Amsterdam
Zijn jullie niet bang dat alles als
een nachtkaars uitgaat als jullie uit
beeld verdwijnen?
10-'" -
46. i
