8 NIEUWS
TWEEDE
KAMERVERKIEZINGEN
DOOR HET LANDVAN
DE LIJSTTREKKERS
In Harderwijk is de
kerk nog een
factor van
formaat. Joost
Eerdmans groeide er
op, vlak bij de plek
waar de moordenaar
van Pim Fortuyn
meestal zou
verblijven, Eerdmans'
grote inspirator.
Ilif
Daarachter, wijst de
buurvrouw, 'in een
klein straatje', daar
woont hij, met vrouw
en dochter. Je hebt
kans, voegt ze toe, dat je hem gewoon
op straat tegenkomt. ,,Hij loopt altijd
met een gebogen hoofd, blijft een
vreemd figuur. Maar ja, hij is hier
natuurlijk ook nooit welkom ge
weest, hè?''
Hetty van de Pol staat met haar
man voor hun ruime senioren
woning aan de zuidoostkant van
Harderwijk. Een rustig wijkje, met
alleen laagbouw, aan de rand van de
wijken Veldkamp en Tweelingstad,
waar de weinige beschikbare koop
woningen tussen de 275.000 en
325.000 euro kosten. De huizen wa
ren vroeger voor de soldaten uit de
omringende kazernes; de grootste
waren voor de officieren.
Hetty heeft het over Volkert van
der G., zoals de mensen hem nog al
tijd noemen, hoewel iedereen zijn
achternaam kent. Hij zal altijd Van
der G. blijven, ook nu hij zijn straf
voor de moord op Pim Fortuyn in
2002 heeft uitgezeten. In 2014 werd
hij voorwaardelijk vrijgelaten, vorig
jaar zat zijn straf van 18 jaar er defini
tief op.
Links van Hetty van de Pol, aan de
Kranenburglaan, staat de rijtjeswo
ning waar Joost Eerdmans in 1971
werd geboren. Hij woonde er tot
1989, toen hij in Rotterdam ging stu
deren. Twaalf jaar later trok een toen
onbekende jongeman, Volkert, in bij
zijn zwangere vriendin, in een twee-
onder-een-kapwoning in de wijk.
Drie straten verderop, en je staat voor
een huis zoals alle anderen. Van daar
uit vertrok Van der G. op 6 mei 2002
naar het Mediapark in Hilversum om
Pim Fortuyn dood te schieten. Na
zijn vrijlating is hij hier weer terug
gekeerd om te proberen de draad van
een normaal leven op te pikken. Dat
hij in Apeldoorn zou verblijven, waar
hij een woning kreeg toegewezen, is
onzin volgens Hetty. ,,Hij is altijd
hier. Met kerst doet hij zelfs kaartjes
met goede wensen bij mensen door
de bus, alsof we daarop zitten te
wachten.''
In 1974 had je hier iets
van twintig
verschillende kerk
genootschappen
De familie van Eerdmans bleef in
Harderwijk wonen, Joost zelf wis
selde Rotterdam af met Den Haag en
omgekeerd. Afgelopen vrijdag
plaatste hij een eerbetoon op Twitter:
,,De man die Nederland wakker
schudde zou vandaag 73 zijn gewor
den. Hij werd 54. Pim Fortuyn: 'Ze
kunnen mij van de wereld rammen,
maar mijn ideeën, die blijven be
staan'.''
Ideeën waarvan Eerdmans zich
twintig jaar na zijn eerste ontmoe
ting met Fortuyn op de Erasmus-
universiteit nog altijd als grote erfge
naam opwerpt. Een rechts-populis-
tisch gedachtegoed dat in zijn ge
boortestad bij het laatste rijtje verkie
zingen minder populair was dan ge
middeld in de rest van het land. Fo
rum voor Democratie, grote winnaar
van de stembusstrijd voor de Provin
ciale Staten in 2019, werd in het
stembureau van de wijk Veldkamp
derde achter de Christenunie en de
VVD.
Harderwijk ligt aan de rand van de
Biblebelt, het college van B&W is van
christelijk-conservatieve en lokale
signatuur. Heet hangijzer bij de laat
ste gemeenteraadsverkiezingen was
de vraag in hoeverre de koopzonda
gen toegestaan konden worden. Die
werden stukje bij beetje ingevoerd:
één keer per maand en in de zomer
elke week. Vanwege corona is dat
minder geworden, maar daarvoor al
deed lang niet elke winkelier de
deuren open, zegt Jannie van de
Poppe vanachter de toonbank
van banketbakkerij Zuidam
in het kleine winkelcen
trum Tweelingstad. ,,Voor
de meesten van ons is de
zondagsrust heilig, op dit rijtje
gaat alleen de Jumbo open.'' Ze vindt
het ook helemaal niet horen bij Har
derwijk, een koopzondag. ,,Het was
de baas van de Hema die er jarenlang
voor vocht, maar de eigenaar van een
ijssalon was er een grote tegenstan
der van. Toen die zijn zaak verkocht,
besloot de gemeente de koopzondag
in te voeren.''
Ook Joost Eerdmans groeide op in
religieus gezin; zijn vader een streng-
gereformeerde ouderling, zijn moe
der studeerde op latere leeftijd theo-
logie. Volgens buurvrouw Hetty van
de Pol, die het gezin niet heeft ge
kend, is die christelijke kant van het
stadje wel iets minder geworden.
,,Wij verhuisden in 1974 van Amster
dam naar Harderwijk. Toen had je
hier iets van twintig verschillende
kerkgenootschappen, ieder had zijn
eigen kerk. Maar de jongere genera
ties hebben er minder mee.''
Aan de andere kant van het nabije
spoor, op nog geen vijf minuten fiet
sen, ging Joost Eerdmans naar de
middelbare school, het Christe
lijk College Nassau-Veluwe,
een referentie in de regio. Hij
was daar al 'een rechts rakker
tje', zo beschreef hij zichzelf
eens, in eeuwige verbale strijd
met 'linkse leraren'. De school
heeft een online-eregalerij met
oud-leerlingen die min of
meer bekende Nederlanders
zijn geworden: naast Eerdmans
onder anderen minister Cora van
Nieuwenhuizen, roddelkoning Evert
Santegoeds, radiopresentator Jan
Douwe Kroeske, oud-schaatscoach
Leen Pfrommer, ex-voetballer Peter
Boeve en wielrenner Theo Bos.
Nu de scholen dicht zijn, is er wei
nig leven op straat. Ook in en rond de
Kranenburglaan is op een zonnige
ochtend nauwelijks iemand te zien.
Tegenover het vroegere huis van
Eerdmans staat een gerenoveerde
oude stadsboerderij, te midden van
de typische jaren 60-bebouwing. Het
enige geluid is het zware gezoem, af
komstig van de nabijgelegen snelweg
A28. De wijk wacht op een hogere ge
luidswal.
maandag 22 februari 2021
In de aanloop naar de verkiezingen op 17 maart reist Edwin Winkels naar de geboortegrond van
lijsttrekkers. Waar komen ze vandaan? Hoe groeiden ze op? Een zoektocht naar de wortels van
veertien politieke kopstukken. Vandaag: Joost Eerdmans (JA21) komt uit Harderwijk.
GO
>^7?
*Ê$ti8ËBES&3
'Rechts rakkertje' uit het
land van de zondagsrust
- Hetty van de Pol, Harderwijkse
Het geboortehuis
van Joost Eerdmans,
links op de achter
grond, rechts de
straat die naar de wo
ning van Volkert van
der Graaf leidt.
FOTO'EDWIN WINKELS
