LINDA AKKERMANS
Prinselijk schilderij
onder de hamer
6
Onderzoek naar falen energievoorziening
Column
De premier loopt naar zijn
brievenbus en haalt de
kranten eruit. Eens even
kijken... ha, daar staat-ie! Pagina
groot. Zijn eigen advertentie, euh...
brief aan alle Nederlanders. Hij
laat zijn blik over de woordenbrij
glijden. 'Samen naar de eind
streep. En verder', heeft hij erbo
ven laten zetten. In de brief staat
dat hij er óók klaar mee is, maar
dat hij écht gelooft dat we samen
uit deze crisis komen.
dan weer zuchten van dat epistel,
waarin Rutte ook schrijft dat dit
'geen tijd is voor het uitvergroten
van verschillen' en dat het voor
politici nu 'niet realistisch is om
beloften te doen'. Doet-ie trou
wens zelf wel, hè. Zo wil hij de
zorg versterken en belooft hij een
overheid met een 'menselijk ge
zicht'.
Tóch heb ik de brief even voor u
vertaald: 'Met de VVD in het kabi
net hebben we de laatste tien jaar
de zorg vakkundig uitgehold. Dat
hebben we niet 1-2-3 opgelost, dus
u moet uw leven allemaal nog
even op pauze laten staan. Ik baal
er ook van dat juist dit weekend
naar buiten kwam dat duizenden
zzp'ers genaaid zijn door een fout
van de Belastingdienst. Wéér een
toeslagenaffaire, ja. Maar laten we
daar allemaal niet meer over zeu
ren. Stem gewoon op mij, de zo ge
woon gebleven premier van dit
ontzettend gave land.'
Ja, ik snap heel goed waarom
Rutte liever geen snoeiharde cam
pagne heeft.
Jammer dat de
uitgebreide brief voor
de kranten te lang was
DEN HAAG Wie graag een
échte prins Berhard aan de
muur wil hebben, kan vandaag
toeslaan. Het schilderij Afri
kaans landschap bij nacht wisselt
van eigenaar.
De donkere rij bomen tegen
een heldere, oranjeblauwe he
mel wordt te koop aangeboden
via de website Kunstveiling.nl.
Daar kan de hele dag nog gebo
den worden, vanaf 4000 euro.
Toen het handgesigneerde
schilderij eerder van de hand
ging, leefde de prins nog. Hij
bood het zelf aan voor een bene
fietveiling in 2001, om de be
strijding van lymfeklierkanker
bij kinderen te financieren. Het
schilderij werd gemaakt in
1977. Het ligt voor de hand dat
het openingsbod van nu veel
vuldig wordt overtroffen, want
destijds wisselde het voor
100.000 gulden, ruim 45.000
euro, van eigenaar.
Prins Bernhard begon met
schilderen in de jaren 40. In die
tijd gaf zijn schoonmoeder
Wilhelmina hem de materialen
daarvoor kado. Zij schilderde
zelf ook. Prins Berhard bleef
kunst maken tot aan zijn dood
in 2004; vaak gaf hij schilderijen
weg of schonk ze aan een goed
doel.
Hij legde vaak landschappen
vast, maar maakte soms een uit
zondering. Zoals in 1982, toen
Bernhard het aan de stok had
met zijn kok over de volgorde
van vlees en paprika's op een
spies. Om het bij te leggen,
maakte hij een schilderij met
erop een mensfiguur en een
spies. Onderzoek legde vorig
jaar een vrijwel vervaagde tekst
bloot: 'Met de beste wensen -
deze ruzie behoort tot het verle
den! Om over te lachen!'
Texas warmt langzaam weer op na
een ijskoude week, waarin tiental
len inwoners omkwamen in de
kou. Een 11-jarige jongen vroor
dood in bed in de omgeving van
Houston. Diverse ouderen werden
in of rond hun huis dood gevon
den. Om warm te worden liet een
gezin in Houston de auto draaien
in de garage. Moeder en haar doch
ter kwamen om door koolmonoxi
devergiftiging. Persbureau AP
schat dat zo'n zeventig Amerika
nen zijn omgekomen in de ijzige
kou die over een groot deel van de
VS trok.
De problemen waren het grootst
in Texas, waar op het hoogtepunt
van de crisis 4 miljoen huishou
dens zonder stroom zaten. In de
kou, soms dagenlang, want de
meeste Texaanse huizen worden
elektrisch verwarmd.
De complete infrastructuur
stortte in. Bevroren waterleidin
gen barstten open. Veel Texanen
lieten hun kraan druppen om dat
te voorkomen. Alles bij elkaar was
het waterverbruik zo hoog dat ook
het waternet het begaf. Bijna half
Texas kreeg het advies om water
uit de kraan eerst te koken, omdat
de waterdruk te laag was. In een
ziekenhuis in Abilene overleed
een patiënt omdat dialyse niet mo
gelijk was - er was geen water.
Met lege flessen, pannen en
theepotten verzamelden inwoners
zich in rijen voor watertappunten.
Veel veeg- en strooiwagens om
wegen schoon te houden heeft het
meestal zonnige Texas niet. Be
voorrading van supermarkten liep
vast, dus bleven schappen leeg.
Het alarmnummer was soms on
bereikbaar, omdat het mobiele
netwerk uit de lucht was. Verzeke
raars maken zich op voor de
'grootste verzekeringsclaimge
beurtenis uit de geschiedenis' van
Texas. President Biden stelde hulp
uit rampenfondsen beschikbaar.
,,We zitten hier in de donkere
middeleeuwen in Texas'', zei Con
greslid Colin Allred uit Dallas te
gen de The Washington Post. ,,Ik be
doel, mensen verbranden hun
We zitten hier in de
middeleeuwen.
Mensen verbranden
hun meubels voor
verwarming
meubels voor verwarming. Ze vin
den oudere mensen letterlijk
doodgevroren in bed.''
Hoe kan dat, in nota bene de
grootste energieproducerende
staat van de VS? Veel conservatie
ven, onder wie gouverneur Greg
Abbott, weten de problemen aan
bevroren windmolens. Groene
energie faalde, zeiden ze. Maar de
meeste elektriciteit in Texas wordt
opgewekt met gas, kolen of nucle-
aire energie. Het grootste deel van
de capaciteit viel weg omdat faci
liteiten die op gas draaien uitvie
len. Gasleidingen bevroren, ter
wijl de vraag piekte.
Texas heeft al decennia een
eigen elektriciteitsnetwerk, los
van de rest van het land, zodat het
zich kan onttrekken aan federale
regels. Veel Texanen willen gevrij
waard blijven van overheidsbe
moeienis. Zelfs middenin de crisis
bleef dat het belangrijkst voor Rick
Perry, ex-gouverneur van Texas en
onder Trump energieminister van
de VS. ,,Texanen zouden best lan
ger dan drie dagen zonder elektri
citeit willen zitten als de federale
overheid zijn neus maar buiten
hun zaken houdt'', zei hij.
De burgemeester van Colorado
City in het zuidwesten van Texas
wees inwoners terecht omdat ze
hun hand zouden ophouden bij de
overheid. Dat was een 'socialis
tisch' idee - ze moesten zelf oplos
singen bedenken voor water en
stroom, tierde hij. Hij trad overi
gens af na woedende reacties.
Na een ongewoon koude peri
ode in 2011 waarschuwden fede
rale toezichthouders al dat
Texaanse energiecentrales beter
voorbereid moest zijn op winter
kou. Maar de lokale overheid legt
de nadruk op vrije marktwerking
en deregulering en dwong aanpas
singen niet af. Er is sprake van ver
waarlozing die doet denken aan
'de laatste jaren van de Sovjet
Unie', zei energie-onderzoeker
Edward Hirs van de Universiteit
Houston in The Washington Post.
Experts waarschuwen: nu het
klimaat verandert, kan zulk ex
treem weer vaker voorkomen.
Gouverneur Abbott wil nu alsnog
regels invoeren die elektriciteits
centrales verplichten het net win-
terproof te maken. Hij heeft een
onderzoek aangekondigd naar net
werkbeheerder Ercot. Het Ameri
kaanse Congres begint naar ver
wachting komende week ook een
onderzoek.
stukje over de ijspret van vorige
week ('dat hadden we echt even
nodig!') is daarom gesneuveld, net
als die mooie metafoor over de
marathonloper 'die niet meer kon,
maar door twee andere lopers over
de finish gedragen werd'. Geluk
kig staat de hele
brief wel on
line. De pre
mier glim
lacht tevre
den: fijn zo'n
brief zónder
zwarte lak.
Ik moet
maandag 22 februari 2021
GO
De brief
Klinkt allemaal hartstikke nobel.
Afrikaans landschap bij
nacht. foto kunstveiling.nl
Stroomuitval tijdens
Doden in Texas na
stroomstoringen
Texas ontdooit en neemt de
schade op, nadat een uitzon
derlijke winterstorm voor ramp
zalige uitval van elektriciteit
zorgde. Hoe kon dat in de
grootste energieproducerende
staat van de VS?
Karlijn van Houwelingen
Houston
- Colin Allred, Congreslid
Ook het waternet begaf het.
Texanen waren aangewezen op
flessenwater. foto getty images
Jammer dat de uitgebreide brief
voor de kranten te lang was. Het
extreme koude zorgde in grote delen van Texas voor rampspoed. foto reuters
