II
de druppel die
de emmer voor
uienteelt doet
overlopen?
6
Is druppelirrigatie de redding voor de
uienteelt in Zeeland? Na drie droge
teeltjaren waarin veel uien verloren gingen,
vindt uienhandelaar Wiskerke Onions de tijd
rijp voor een veldproef op 24 hectare bij het
Zeeuws-Vlaamse Schapenbout.
De Zeeuwse uienteelt
is voor zoet water
vooral afhankelijk
van regen. Slechts
voor zo'n 200 van de
6000 hectare is zoet water in de
buurt beschikbaar. Vooral ondiep
wortelende uien zijn kwetsbaar in
perioden van droogte. In een hete
en droge zomer zoals die van 2018,
kwam het gebrek aan zoet water
pijnlijk aan het licht. Twee derde
van de uien legde het loodje.
Zeeuwse telers planten en
zaaien dit seizoen dan ook minder
uien. Naar schatting ruim 600
hectare minder, waardoor het are
aal uien krimpt naar 6000 hectare.
Juist in andere provincies gaan
meer uien de grond in. Daarmee
stijgt het totaal aan uien naar zo'n
29.000 hectare. De Rabobank
noemt het gebrek aan landbouw-
water in combinatie met een ver-
ziltende bodem een gevaar voor
agrarisch Zeeland. En niet alleen
voor boeren, maar ook voor toele
veranciers en afnemers.
Andere boeg
Volgens directeur Chayenne Wis
kerke van Wiskerke Onions, de
grootste uienhandelaar in Zee
land, is het hoog tijd om de uien-
teelt in Zeeland over een andere
boeg te gooien. ,,Het gebrek aan
zoet water in Zeeland leidt of tot
te weinig kilo's of tot een te kleine
maat uien. Telers zitten er net
steeds naast."
Druppelirrigatie kan een oplos
sing zijn. De agrarische adviesor
ganisatie Delphy test op proef-
boerderij Rusthoeve in Colijns-
plaat al zo'n systeem waarmee
spaarzaam water aan uien wordt
toegediend. Wiskerke zegt dat het
goed is dat er meer praktijkproe
ven naast elkaar lopen. ,,Wij zet
ten nu als uienbedrijf deze stap.
We gaan onze resultaten ook de
len met de sector. Het wordt een
open, voor telers toegankelijk
proefveld."
Verschillende rassen
De uienhandelaar heeft voor de
eigen proef een 24 hectare groot
perceel aan de Doorndijk in Scha
penbout gehuurd. Wiskerke: ,,Het
wordt een vergelijkende proef. De
helft van de zaaiuien krijgt drup
pelirrigatie, de andere helft niet.
Ook testen we haspelberegening
naast druppelbevloeiing. Zaadle
veranciers werken ook mee. We
zullen verschillende rassen be
proeven. Om een goed beeld te
krijgen, loopt de proef drie seizoe
nen."
Via de irrigatieslangen kunnen
tegelijkertijd efficiënt meststoffen
worden toegediend. In voor Wis-
kerke Onions belangrijke afzet
landen zoals Senegal worden al
heel lang uien met druppelbe-
vloeiing geteeld, met opbrengsten
tot 80 ton uien per hectare, al zijn
dat geen bewaaruien. In Zeeland
moet dat ook kunnen. Het punt is
dat telers aanhikken tegen de in
vesteringen. De druppelinstallatie
en aanvoer van water via een lei
ding uit bronnen in de buurt kost
Wiskerke Onions ruim 40.000
euro.
Zoetwaterbron
Na drie jaren van mindere op
brengsten is het de vraag of telers
erin gaan en erin kunnen investe
ren, want er moet wel een zoet
waterbron aanwezig zijn. Volgens
Wim Menu van Broere Berege
ning, die de irrigatieproef voor
Wiskerke Onions uitvoert, kan
het lonen. ,,Los van de eenmalige
eerste investering kost het 600 tot
1000 euro per hectare per seizoen.
Het afgelopen jaar hebben we al
een kleine proef met uien gedaan.
Telers in waterarme
delen kunnen
misschien beter
investeren in
gewassen die minder
water nodig hebben
Daaruit blijkt dat een teler de op
brengst bijna kan verdubbelen,
van 50 ton per naar bijna 100 ton
uien per hectare. Dat zijn tonna
ges die ze in Noordoostpolder al
tijd wel halen, maar in Zeeland
niet door een gebrek aan zoet wa
ter. Zo'n investering kun je als te
ler dubbel en dwars terugverdie
nen."
In Zeeland is voldoende zoet
water beschikbaar, meent Broere.
,,We gaan er alleen niet goed mee
om. We pompen het nu vooral de
Westerschelde in. Zeeland zou er
goed aan doen om zoet water te
bufferen." Ook op akkerniveau
kan veel beter water worden vast
gehouden dan nu. Rusthoeve be
proeft onder meer ondergrondse
beregening: een dubbele drainage
die twee kanten op werkt. In een
droge periode kan het water uit de
drain terugvloeien naar de boven
laag.
Waterarme delen
Misschien is dat een uitkomst
voor boeren in gebieden met wei
nig zoetwaterbronnen. Chayenne
Wiskerke: ,,Ik denk ook dat telers
in waterarme delen van de pro
vincie beter kunnen investeren in
gewassen die minder water nodig
hebben.
maandag 22 februari 2021
Frank Balkenende
Kruiningen
Links uien die op de klas
sieke manier zijn beregend met
een sproeier, rechts uien die be
druppeld zijn. FOTO WIM MENU
M Uienoogst in volle gang.
FOTO WISKERKE ONIONS
—Chayenne Wiskerke,
directeur Wiskerke Onions
